نقد و بررسی کارت گرافیک Sapphire 6900XT Toxic Limited Edition: یک غول سرد!

در سال 2020، AMD از کارت گرافیک‌های سری 6000 خود رونمایی و به همراه آن، معماری RDNA 2 را به بازار عرضه کرد. حالا برند سافایز نسخه‌ای از کارت گرافیک 6900XT را با نام Toxic منتشر کرده که از خنک‌کننده مایع استفاده می‌کند. آخرین باری که برند سافایر نسخه Toxic از یک کارت گرافیک را عرضه کرد، مربوط به 10 سال پیش بود و حالا بعد از گذشت زمان، سعی در زنده کردن نام Toxic دارد.

Sapphire 6900XT Toxic با طراحی هوشمندانه سافایر تبدیل به یکی از قدرتمندترین و خنک‌ترین محصولات بازار شده تا به بازگشت نام Toxic کمک کند. در این مقاله قصد داریم تا ابتدا خود کارت گرافیک 6900XT و سپس نسخه Toxic از برند سافایر را بررسی کنیم.

در طول سال‌های اخیر انویدیا با عرضه کارت گرافیک‌های قدرتمند همواره فاتح نسل‌های مختلف بود و حرفی برای گفته شدن توسط AMD باقی نمی‌گذاشت. ای‌ام‌دی هم تنها با عرضه چند کارت گرافیک میان‌رده توان رقابت با کارت گرافیک‌های پرچم‌دار انویدیا را نداشت و اگر به میزان فروش دو کمپانی نگاه کنیم، AMD عملا رقابت را باخته بود.

اما بعد از مدیر عامل شدن خانم Lisa Su، ای‌ام‌دی هدف خود را عرضه کارت گرافیک‌هایی قرار داد که که توان رقابت با محصولات انویدیا را داشته باشند. این کمپانی با طراحی معماری RDNA 2، سری 6000 کارت گرافیک‌های خود را عرضه کرد تا به فرمان‌روایی انویدیا پایان بخشد.

اقلام داخل جعبه کارت گرافیک 6900XT

ابعاد جعبه بسیار بزرگ است به قدری بزرگ که ممکن است فکر کنید کل کیس و سیستم در جعبه قرار دارد. درون آن به همراه کارت گرافیک و سیستم خنک سازی آن، یک دفترچه راهنما و یک پک پیچ‌گوشتی دیده می‌شود که 48 سَری مختلف دارد. این پک برای نصب سیسیتم خنک سازی به کار خواهد رفت اما منطقا می‌توانید از آن برای دیگر کارها نیز استفاده کنید.

مشخصات کارت گرافیک 6900XT

ابعاد	270 در 130 در 45 میلی‌متر
ابعاد کولر	394 در 120 در 52.5 میلی‌متر
فضای نصب	دو و نیم اسلات
درگاه‌ها	یک HDMI 2.1 و سه DisplayPort 1.4a
معماری و ریزمعماری	RDNA 2 7nm
تعداد واحدهای پردازشی	80 CU
تعداد هسته‌های ری تریسنگ	80 Ray Accleretor
تعداد پردازنده	5120
کلاک هسته	2136 در بازی، 2365 بوست کلاک، 2660 در حالت Toxic
حافظه گرافیکی	16 گیگابایت GDDR6 256 bit به همراه 128 Infinity Cache
سرعت حافظه	16Gbps
رابط	PCI-Express 4.0
مصرف برق	حداکثر 400 وات
ورودی کابل برق	2 کابل 8 پین و یک 6 پین

طراحی کارت گرافیک 6900XT

بر روی کارت گرافیک و سمت راست آن یک فن به همراه نورپردازی خاص قرار دارد که توسط شیارهایی که تا دو سمت کناری کارت گرافیک امتداد دارند، پوشیده شده است. در کنار این فن لوگوی Toxic به همراه چند طرح دیگر که همگی مجهز به نورپردازی RGB هستند، قرار گرفته‌ است. در پشت کارت گرافیک از یک صفحه فلزی با رنگ مشکی مات استفاده شده که هم جلوه زیبایی ایجاد می‌کند و هم به خنک سازی کارت کمک خواهد کرد.

در بخش کناری گرافیک 6900XT یک صفحه قرار دارد که نام Sapphire با استفاده از نورپردازی در آن نمایان می‌شود. در کنار این صفحه، دو لوله ورودی و خروجی مایع قرار دارند، یک مایع مخصوص وارد کارت گرافیک می‌شود، گرما را از کارت گرفته، به سمت رادیاتور و سه فن بزرگ می‌رود و در آنجا خنک شده و دوباره به کارت گرافیک برمی‌گردد. این طراحی باعث شده تا این کارت، همواره دمای بسیار کمی داشته باشد.

سیستم خنک سازی که به همراه کارت گرافیک می‌آید، با دو لوله به آن متصل است و ابعادی برابر با 394 در 120 در 52.5 میلی‌متر دارد. در این بخش، شاهد یک هیت‌سینک بزرگ هستیم که به بلندی خود سیستم خنک سازی است. بر روی این هیت‌سینک، سه فن بزرگ 120 میلی‌متری قرار گرفته که جنس شفافی دارند تا با نورپردازی، جلوه زیبایی را فراهم سازند. استفاده از این رادیاتور، باعث شده تا این نسخه، علاوه بر اورکلاک 25 درصدی و تبدیل شدن به قوی‌ترین 6900XT، خنک‌ترین کارت در میان رقبا نیز باشد.

درگاه‌ها

برای تصویر خروجی، سه درگاه‌ دیسپلی پورت و یک درگاه HDMI در این کارت گرافیک قرار داده شده که با استفاده از آن‌ها می‌توانید تا حداکثر 4 مانیتور و حداکثر رزولوشن 7680 در 4320 را خروجی بگیرید. کارت گرافیک 6900XT مصرف برق به شدت بالای 400 واتی دارد که برای تامین آن از دو کابل 8 پین و یک کابل 6 پین استفاده می‌کند.

نکات مهم قبل از خرید

اگر این کارت را برای سیستم خود انتخاب کرده‌اید، باید قبل از خرید چند نکته را بررسی کنید. به دلیل ابعاد عجیب، این کارت گرافیک در هر کیسی جا نمی‌شود. حتی اگر خود کارت گرافیک جا شود، باید چک کنید که جایی برای نصب رادیاتور در کیس شما (معمولا سقف آن) قرار گرفته است یا نه.

بعد از کیس، باید پاور خود را بررسی کنید. این کارت تا حداکثر 400 وات مصرف برق دارد، پاور پیشنهادی توسط خود سافایر 850 وات است اما شما می‌توانید با حداقل 700 وات (بیشتر به بقیه سیستم شما وابسته است) نیز از این کارت استفاده کنید. جدا از حجم، پاور شما باید دو سیم 8 پین و یک سیم 6 پین نیز برای کارت گرافیک داشته باشد در غیر این صورت نمی‌توانید برق کارت گرافیک را تامین کنید.

آخرین نکته‌ای که هنگام خرید گرافیک 6900XT باید به آن دقت کنید، این است که این کارت گرافیک در رده بهترین‌ها قرار می‌گیرد، به همین دلیل وقتی سیستمی می‌بندید که از این کارت استفاده کنید، باید دیگر قطعات شما هم در رده بالا قرار گیرند در غیر این صورت عملکرد این کارت محدود خواهد شد.

 

معماری RDNA 2

از این معماری در جاهای بسیاری همچون کنسول‌ها (ایکس‌باکس سری ایکس و اس، پلی‌استیشن 5 و حتی استیم دک)، کارت گرافیک‌های خود ای‌ام‌دی و حتی بر روی تلفن‌های همراه که از پردازنده اگزینوس 2200 استفاده خواهند کرد، استفاده شده است. دلیل استفاده‌ زیاد برندهای مختلف از این معماری، بهینه بودن آن است زیرا نسبت به نسل قبل، 65 درصد افزایش عملکرد نسبت به برق دارد که بی‌نظیر است.

یکی از ابتکارات به کار رفته در این معماری، حافظه Infinity Cache است که سرعت 3.25 برابر نسبت به حافظه رم نسل GDDR6 با 256 بیت دارد! این حافظه در کنار وی‌رم به پردازنده کمک می‌کند تا اطلاعات را سریع‌تر پردازش کند. با استفاده از اینفینیتی کش، می‌توان با استفاده از نسل GDDR6 به جای GDDR6X در وی‌رم استفاده کرد و همان عملکرد را از کارت گرافیک انتظار داشت. این کار باعث می‌شود که هم هزینه کمتر و هم تولید آسان‌تری داشته باشد.

بعد از معرفی تکنولوژی Ray Tracing توسط انویدیا، کارت گرافیک‌های ای‌ام‌دی اصلا توانایی رقابت در عناوینی را که از این سیستم نورپردازی استفاده می‌کردند، نداشتند زیرا انویدیا هسته‌های جداگانه‌ای در کارت گرافیک به کار نورپردازی اختصاص می‌داد اما پردازنده‌های عادی ای‌ام‌دی باید کار نورپردازی را نیز انجام می‌دادند که اصلا برای این کار طراحی نشده بودند.

بعد از پشتیبانی کردن بازی‌های مختلف از ری تریسنگ، این تکنولوژی برای بسیاری از کاربران، به یک نکته مهم هنگام خرید کارت گرافیک تبدیل شده بود. طبعیتا ای‌ام‌دی به شدت از این رویداد ضربه می‌خورد و روز به روز مخاطبان بیشتری را از دست می‌داد.

در معماری RDNA 2 برای اولین بار شاهد هسته‌های مخصوص نورپردازی با نام‌ Ray Accelerator هستیم که گرچه به نسل دوم پردازنده‌های انویدیا نرسیده‌اند اما قدم بزرگی در این راه، محسوب می‌شوند.

(دموی عرضه شده برای توانایی ری تریسنگ RDNA 2)

این معماری از پکیج FidelityFX هم پشتیبانی می‌کند که به صورت خلاصه مجموعه‌ای از تکنولوژی‌های نرم افزاری است که به افزایش کیفیت تصویر و یا بهینه‌تر شدن کارت گرافیک کمک می‌کنند.

یکی از این امکانات، Super Resolution نام دارد که برای رقابت با DLSS انویدیا ساخته شده است. این تکنولوژی بازی را در یک رزولوشن پایین‌تر رندر می‌گیرد و بعد با استفاده از هوش مصنوعی رزولوشن آن را دوباره بالا می‌برد. این کار با کمی قربانی کردن کیفیت تصویر، باعث افزایش فریم‌ریت شما خواهد شد.

گرچه سوپر رزولوشن، تفاوت زیادی با راه‌حل انویدیا یعنی DLSS دارد، اما ای‌ام‌دی تمام کارت گرافیک‌ها حتی، محصولات انویدیا را پشتیبانی می‌کند، اما انویدیا تنها نسل 2000 و 3000 خود را پشتیبانی می‌کند. ای‌ام‌دی با آسیب بیشتر به کیفیت تصویر، فریم‌ریت بیشتری نسبت به انویدیا ارائه می‌دهد.

این معماری از نسخه آلتیمیت دایرکت ایکس 12 پشتیبانی می‌کند که امکانات زیادی در اختیار بازی سازان قرار می‌دهد. برای مثال تکنولوژی‌های VRS ،DirectX Raytracing ،Mesh Shaders و Sampler Feedback همگی در این نسخه به کار گرفته شده‌اند.

تکنولوژی Variable Rate Shading، به بازی سازان اجازه می‌دهد تا توان سخت افزاری را میان بخش‌های مختلف تصویر تقسیم کنند، این یعنی در یک بازی ماشینی، توان سخت افزاری بیشتری صرف خود ماشین خواهد شد تا کیفیت آن بیشتر شود اما برای درختی که چندین متر با دوربین فاصله دارد، توان زیادی مصرف نمی‌شود.

تکنولوژی Mesh Shaders به بازی سازان اجازه می‌دهد تا اجسامی که در زاویه دید دوربین نیستند، رندر گرفته نشوند تا توان کارت گرافیک هدر نرود. بخش DirectX Raytracing، معماری به کار گرفته برای استفاده از هسته‌های Ray Accelerator است.

بخش Sampler Feedback برای استفاده از بهینه‌تر از وی‌رم طراحی شده، نحوه کار کردنش به این صورت است که برخلاف معماری‌های گذشته، تنها منابعی که لازم است وارد رم می‌شوند، این کار باعث بهینه سازی 2.4 برابری رم کارت گرافیک شده است.

پشتیبانی نرم‌افزاری کارت گرافیک 6900XT

نرم افزارهای Radeon software و Sapphire TRixx برای کارت گرافیک 6900XT توسط AMD و سافایر عرضه شده است. با استفاده از Trixx می‌توانید نورپردازی‌های کارت گرافیک را شخصی سازی کنید و حتی با یک کلیک، حالت Toxic را فعال کنید که هم خود هسته هم سرعت رم را اورکلاک می‌کند.

امکاناتی که سافایر به شما برای شخصی سازی نور می‌دهد، همان ترکیب همیشگی رنگ نور و نحوه نمایش آن است.

برای اورکلاک‌های دیگر و یا نظارت بر دما و… کارت گرافیک، استفاده از Radeon Software به شما پیشنهاد می‌شود چرا که منطقا وقتی این کارت گرافیک را خریداری کردید، قصد استفاده در بهترین حالت کارت گرافیک را دارید تا قوی‌ترین حالت خود باشد.

بنچمارک‌های کارت گرافیک Sapphire 6900XT Toxic

در ادامه بررسی کارت گرافیک 6900XT به بنچمارک‌های گرفته شده با آن می‌پردازیم. این بنچمارک‌ها در سیستم زیر به‌دست آمده است.

• پردازنده: AMD Ryzen 7 3800x
• مادربورد: Asus B550 m-k
• رم: G.SKILL Trident Z 32GB (4*8GB)
• حافظه: 2TB NVMe PCIe 4.0 M.2 2280
• سیستم عامل: Windows 10 64bit

3DMark FireStrike

2160p	1440p	1080p	نام مدل
15154	28970	55800	6900XT Toxic OC
13973	28087	54543	6900XT Toxic
13381	26784	52369	6900XT
12459	24054	46569	3090
10572	20745	40986	3080
11769	23412	34547	6800XT

 

Heaven

2160p avg/min	1440p avg/min	1080p avg/min	نام مدل
131/89	233/47	287/52	6900XT Toxic OC
88/67	228/48	283/50	3090
124/84	223/45	283/49	6900XT Toxic
125/86	213/43	276/48	6900XT
83/61	203/44	269/47	3080
111/79	196/43	251/46	6800XT

بازی‌ها

همانطور که در جدول‌های زیر مشخص است، کارت گرافیک‌های ای‌ام‌دی رقابت زیادی با انویدیا داشته و در بازی‌های مختلف، یا پیروز شده و یا شکست می‌خوردند و پیروز مطلقی وجود ندارد. سافایری که بعد از ده سال، تاکسیک را برگردانده است، باعث شده تا برنده مطلق مشخص شود.

6800XT avg/min	3080 avg/min	3090 avg/min	6900XT avg/min	6900XT OC avg/min	نام مدل
101/72	83/61	88/66	120/83	131/90	AC: Valhalla 1080p
60/47	51/42	64/48	63/43	66/49	AC: Valhalla 2160p
88/56	89/49	99/59	98/58	103/61	Metro Exodus 1080p
50/32	53/35	64/42	57/38	61/41	Metro Exodus 2160p
158/124	164/121	173/118	182/141	193/52	Gears 5 1080p
83/66	76/66	88/72	90/75	95/79	Gears 5 2160p

دما

کنترل کردن دما، یکی از مهمترین دلایل قوی‌تر بودن این کارت نسبت به دیگر نسخه‌هاست. با استفاده از ترکیب فن روی کارت و سیستم خنک سازی مایع، دمای کارت به شدت پایین است و به شما اجازه می‌دهد با خیال راحت کارت را اورکلاک کنید.

یک ساعت بنچمارک Heaven	نام مدل
54	6900XT Toxic
55	6900XT Toxic OC
67	3090
72	6800XT
75	6900XT
79	3080

 

خنک‌سازی کارت گرافیک 6900XT سه بخش دارد:

• این حالت که فقط هنگامی که هیچ فشاری بر روی کارت نیست فعال می‌شود، تمام فن‌ها را خاموش می‌کند تا کارت با جریان هوا خنک شود. این کار هم صدای فن کارت را قطع می‌کند و هم باعث صرفه جویی در برق و افزایش طول عمر فن‌ها می‌شود.
• بالافاصله بعد از این که کاری کمی سنگین‌تر انجام دهید و دمای کارت کمی افزایش یابد، فن روی کارت شروع به فعالیت می‌کند تا دما را به دمای حالت اول برگرداند.
• این حالت که هنگام انجام کارهای سنگین روشن می‌شود، حالتی است که سیستم خنک‌سازی مایع نیز شروع به فعالیت می‌کند تا دما را کنترل کند، از این تقطه به بعد هرچه دما بالاتر برود (که با توجه به خنک سازی مایع، خیلی بالا نخواهد رفت) صرفا سرعت فن‌ها افزایش خواهد یافت.

ترکیب سه حالت بالا, باعث شده تا دمای کارت شما همواره پایین بماند و حتی در اکثر اوقات هیچ صدایی توسط فن تولید نشود حتی اگر در بازی سنگین باشید و فن‌ها با سرعت بالا کار کنند، باز هم تنها صدای خیلی معقولی خواهید شنید.

در تست‌های ما از کارت گرافیک 6900XT ، تمام حالت‌ها به خوبی کار می‌کنند اما نکته جالبی که بود این است که هنگام انجام بازی‌های سبک، حالت دو و سه دائم در حال تغییر هستند. یعنی اول در حالت دوم هستیم و فقط فن روی کارت روشن است، دما بالا می‌رود و خنک‌سازی مایع وارد کار می‌شود و بعد از اندکی فعالیت، دوباره دما کم شده و وارد حالت دو می‌شود. این اتفاق، حالت بدی نیست اما این را مطرح کردیم، تا تفاوت عملکرد خنک سازی مایع با فن کارت مشخص شود که رادیاتور در چند ثانیه بهتر از فن عمل می‌کند.

 

جمع‌بندی بررسی کارت گرافیک 6900XT Toxic

کارت گرافیک 6900XT Toxic بازگشتی شکوهمند برای هر دو کمپانی به حساب می‌آید، ای‌ام‌دی، بالاخره در بالاترین رده در حال رقابت بوده و سافایر، برند Toxic را به بهترین نحو بازگردانده است. بهترین کارت موجود بر اساس RDNA 2 به همراه سردترین دما در میان رقبا برای هر دو کمپانی موفقیت بزرگی است.

البته جای تعجب ندارد که این کارت گرافیک توانسته تا این حد خوب عمل کند، از یک خنک کننده 40 سانتی‌متری به همراه سه فن، کمتر از این انتظار نمی‌رفت اما باز هم طراحی‌های سافایر را نمی‌توان نادیده گرفت که تمامی نقاط کارت، مانند رم نیز خنک سازی شده‌اند.

این کارت گرافیک با خنک کردن تمامی بخش‌ها، اورکلاک‌های زیاد و طراحی زیبا، گزینه بسیار خوبی برای کسانی هست که به دنبال بهترین‌ها هستند.

با توجه مشخصات و امکانات این کارت گرافیک، با خرید آن، بازی کردن سنگین‌ترین بازی‌ها با فریم‌ریت بالا برای شما تا چندین سال تضمین می‌شود. برای مثال کارت 1080Ti در 5 سال پیش به عنوان پرچم‌دار آن سال عرضه شد و تا کنون در اجرای بازی‌ها کم نیاورده است. با احتساب فن‌آوری‌هایی مانند FSR، طول عمر 6900Xt Toxic بیشتر نیز خواهد شد.

با موفقیت بزرگ این کارت گرافیک، باید ببینیم تا آیا سافایر بازهم قصد عرضه بهترین کارت گرافیک بر اساس RDNA 3 که در آخر امسال معرفی خواهند شد را دارد یا باز می‌خواهد Toxic ده سال دیگر محصولی عرضه نکند.