تهدید علنی ایلان ماسک و بسته پاداش جنجالی
ایلان ماسک اینبار آشکارا هشدار داده که در صورت تصویب نشدن بسته غرامتی پیشنهادی، سمت مدیرعاملی تسلا را ترک خواهد کرد. این اظهارنظر در آستانه رایگیری سهامداران درباره یک بسته پاداش بحثبرانگیز مطرح شده که از همان ابتدا موجی از انتقادها را در میان تحلیلگران و سرمایهگذاران به همراه داشته است.
چه چیزی مطرح است؟
بخشی از جنجال به اندازه عظیم اختیارات سهامی (stock options) مربوط میشود؛ گزینههایی که در حالت نظری میتوانند تا سقف ارزشهای رویایی — حتی تا عددی در حدود یک تریلیون دلار — ارزشگذاری شوند. علاوه بر این، گزارش رویترز نشان داد که حتی اگر رشد ارزش بازار تسلا در سطحی کمتر از میانگین شاخص S&P باقی بماند، ماسک میتواند یک یا دو tranche از این پاداش را دریافت کند که مجموعاً بین ۲۰ تا ۴۰ میلیارد دلار برآورد میشود.
این یعنی طبق قواعد بسته پیشنهادی، امکان دارد بزرگترین پرداخت دستمزد تاریخ به مدیری تعلق گیرد که بازدهی شرکت در حد یا پایینتر از میانگین بازار بوده است.
چرا سهامداران نگراناند؟
- بسته فعلی ممکن است به ماسک پاداشهای عظیمی بدهد حتی وقتی تسلا بازدهی کمتر از رقبایش ارائه کرده است.
- مدیرعامل تاکنون دریافتیهایی داشته که مجموعاً بیش از سود خالص تاریخی شرکت بوده است.
- تهدید آشکارِ ترک سمت توسط ماسک، بهعنوان اهرمی برای فشار بر رایگیری تلقی میشود.
یکی از کاربران شبکه اجتماعی X به نگرانی از فعال شدن «مرحله اول» این بسته اشاره کرد؛ در واکنش ماسک، بهجای پرداختن به اصل ایراد، به بزرگنمایی ارزش بازار تسلا پرداخت و نوشت که: تسلا از مجموع دیگر خودروسازان ارزش بیشتری دارد؛ کدام مدیر خودروسازی را میخواهید جای من بنشانید؟ من نخواهم ماند.
دیدگاههای کارشناسی
تحلیلگران میگویند مشکل اصلی فقط رقم کلی پاداش نیست، بلکه ساختار بسته است که بهوضوح میتواند پاداشهای کلان را حتی در صورت بازدهی کمتر از متوسط بازار آزاد کند. این موضوع بهنوعی «اسب تروجان» نامیده شده است: وعده رشد غیرواقعی که سهامداران را گمراه میکند و در نهایت حقوق کلان را توجیه میکند.
علاوه بر این، برخی از کارشناسان بازار خودرو این را بخشی از آنچه قبلاً «معضل تسلا» نامیده شده میدانند: شرکتی که بخش عمدهای از ارزشگذاریاش بر امیدها و وعدههای آینده مثل خودران و رباتیک تکیه دارد، در حالی که کسبوکار خودروسازیِ سنتیِ سودآور آن در معرض فشار قرار گرفته است.
پیامدها برای بازار خودرو و سرمایهگذاران
تهدید ماسک میتواند سهامداران را در وضعیتی قرار دهد که از ترس سقوط قیمت سهام در صورت خروج او، از رایدادن علیه بسته خودداری کنند. این رفتار ریسک برهمزدن توازن حاکمیتی شرکت و تقویت کنترل فردی را بزرگتر میکند.
نکات کلیدی که باید دنبال کرد:
- تاریخ جلسه و رایگیری سهامداران
- جزئیات فنی trancheها و معیارهای فعالسازی آنها
- واکنش نهادهای نظارتی و سرمایهگذاران نهادی
جمعبندی
ماجرا بیش از یک بحث حقوقی است؛ این یک آزمون برای حاکمیت شرکتی، شفافیت در پرداخت مدیران و نحوه ارزیابی شرکتهای تکنولوژیمحور در بازار خودرو است. سهامداران تسلا، فعالان بازار خودرو و ناظران مالی باید با دقت معیارهای بسته را بررسی کنند تا مطمئن شوند پاداشها منصفانه و مرتبط با عملکرد واقعی شرکت است، نه نتیجه بازیهای فشار سیاسی و تبلیغاتی.
- نکته نهایی: اگر تسلا به وعدههای بلندپروازانهٔ خودران و رباتیک عمل نکند، پرداختهای نجومی به مدیرعامل میتواند سرمایهگذاران را در معرض ریسک بیشتری قرار دهد.
خوب ایلان حق داره