آیا ویروس کرونا (کووید۱۹) که اکنون در سراسر دنیا شیوع پیدا کرده ممکن است بیماری دومی بعد از خودش ایجاد کند؟ به گفته تعدادی از پژوهشگران، ما ممکن است بعد از بیماری کووید۱۹ شاهد شیوع سندروم‌های خستگی در برخی از افراد مبتلا به آن باشیم.
ما می‌دانیم که قبلا برخی از بیماری‌های ویروسی، با مشکلاتی نظیر خستگی بلندمدت ارتباط داشته‌اند. برای مثال، سندرم خستگی مزمن (CFS) که آنسفالومیلیت میالژیک (ME) هم نامیده می‌شود، اغلب بعد از بیماری‌های ویروسی اتفاق می‌افتد. افرادی که CFS دارند، علایمی مانند خستگی بسیار شدید و در مواردی درد و حساسیت به نور را تجربه می‌کنند.
بنابراین سوالی که پیش می‌آید این است که آیا احتمال دارد ویروس کرونا هم بتواند چنین سندرم‌های مشابهی را ایجاد کند؟ براساس شواهدی که در رابطه با ویروس سارس وجود دارد احتمال اتفاق افتادن چنین چیزی وجود دارد. بعد از شیوع ویروس سارس بین سال‌های 2002 تا 2003، افرادی که در تورنتو کانادا به آن آلوده شده بودند، تا سه سال بعد از آن، علایمی مانند خستگی، ضعف ماهیچه‌ها و مشکلات خواب را تجربه کردند.
در جریان شیوع سارس در تورنتو، ۲۷۳ نفر به آن مبتلا شدند و ۴۴ نفر جان خود را از دست دادند. بعد از پایان شیوع بیماری، از دکتر Harvey Moldofsky که آن زمان روان‌پزشک و متخصص خواب در دانشگاه تورنتو بود خواسته شد تا مطالعه‌ای روی ۲۲ نفر از افراد مبتلا به بیماری انجام دهد که به خاطر مشکلات سلامتی قادر به ادامه کارشان نبودند.
حالا او براساس مطالعه قبلی خود می‌گوید: من فکر می‌کنم که ویروس کرونا هم منجر به موارد زیادی سندرم خستگی بعد از بیماری خواهد شد.
تیم Moldofsky نتایج مطالعه خود را در سال 2011 منتشر کردند. آن‌ها متوجه شدند که شرکت‌کنندگان در مطالعه، علایمی مانند اختلال در خواب، خستگی در طول روز، ضعف ماهیچه‌ها و افسردگی را تجربه کردند. Moldofsky می‌گوید: این علایم تا اندازه بسیار زیادی یادآورد سندروم‌های CFS/ME بودند.
تیم او فقط ۸ درصد از افرادی که در تورنتو مبتلا به سارس شده بودند را مطالعه کردند، بنابراین ما نمی‌دانیم که چند درصد از مردمی که سارس داشتند، این علایم را بعد از بیماری تجربه کردند. همچنین معلوم نیست که این علایم چه مدتی طول کشیده‌‌اند.
هرچند پاندمی کووید۱۹ توسط ویروس متفاوتی به وجود آمده، اما این ویروس عضوی از خانواده بزرگ کرونا است و بنابراین ممکن است باعث سندرم خستگی بعد از بیماری گردد. Moldofsky می‌گوید: این چیزی است که من نگران آن هستم.
Simon Wessely، رییس سابق کالج سلطنتی روان‌پزشکان می‌گوید: ویروس‌های دیگری مانند Epstein-Barr، باعث سندرم CFS بعد از بیماری می‌شوند. ما ویروس کرونا را نمی‌شنناسیم، اما من فکر می‌کنم این ویروس هم نوعی سندروم خستگی در افراد زیادی ایجاد خواهد کرد. او می‌افزاید: تاریخچه بلندی از بیماری‌های ویروسی که باعث سندروم خستگی شده‌اند وجود دارد، اما فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند به طولانی شدن این سندروم کمک کنند. اگر مشخص شود که ویروس وارد مغز می‌شود، این می‌تواند ریسک را افزایش دهد.
Charles Shepherd، مشاور پزشکی از موسسه ME Association می‌گوید: احتمال زیادی وجود دارد که برخی از افراد مبتلا به کووید۱۹، نوعی سندرم خستگی بعد از بیماری توسعه دهند که درنهایت منجر به بیماری شبیه به ME/CFS شود. اینکه بعد از آلودگی چه اتفاقی برای مردم می‌افتد چیزی است که نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد.
Mark Guthridge از دانشگاه Deakin در ملبورن استرالیا که خودش نیز سندرم ME دارد می‌گوید: دانستن این موضوع ممکن است زمان زیادی طول بکشد، برای اینکه قبل از تشخیص سندرم CFS یا ME در افراد، لازم است که آن‌ها حداقل به مدت شش ماه علایم این سندرم را نشان دهند.
