هواپیمای جنگی F-35 می‌تواند با هواپیماهای بدون سرنشین جفت شود!

هواپیمای F-35 یا «جنگنده تهاجمی مشترک F-35» قرار است در چندین زمینه به‌روزرسانی شود تا همچنان بالاتر از هواپیماهای نوظهور نسل پنجم باقی بماند. این ارتقاها که به بلوک ۴ (Block 4) شناخته می‌شوند، شامل توانایی کنترل پهبادها و هواپیماهای بدون سرنشین وینگمِن (Wingmen)، مخزن‌های سوخت بیشتر برای افزایش مسافت طی‌شده، یک سامانه ضد-برخورد با زمین و به‌روزرسانی‌های طبقه‌بندی شده‌ای که حتی نمی‌توان آنها را حدس زد، می‌شوند.

هواپیمای جنگی F-35 در اواخر ۱۹۹۰ میلادی شروع به‌کار کرد و بیش از دو دهه است که در حال توسعه و پیشرفت است. هرچند که این هواپیما در همین سال‌های اخیر به نیروی هوایی آمریکا اضافه شده، اما باید توجه داشت که طراحی آن مربوط به دوره‌ای می‌شود که برخی از تکنولوژی‌های روز مانند رباتیک‌ها به‌اندازه امروز فراگیر و پیشرفته نشده بودند. نیروهای هوایی کشورهایی که متعهد به خریداری F-35 شده‌اند مشتاق هستند که این فناوری‌های جدید را در هواپیماهای فعلی و آینده خود به‌کار گیرند.

بلوک ۴، در مجموع حدود ۵۳ تکنولوژی جدید را کنار هم گرد آورده تا با رقبایی مانند چین و روسیه مقابله کند. همانطور که مجله Air Force  می‌نویسد «هیچ یک از این ارتقاها، ظاهر بیرونی جنگنده را تغییر نخواهند داد.» بلکه برعکس، آنها، ویژگی جدید یا بهبودیافته‌ای هستند که در بخش نرم‌افزاری اتفاق افتاده و مرحله‌به‌مرحله نیز اعمال خواهند شد؛ به‌روزرسانی‌هایی که از سال ۲۰۱۹ یعنی امسال شروع شده و لااقل تا سال ۲۰۲۴ ادامه خواهند داشت (تغییرات مذکور، در ماه‌های آوریل و اکتبر هر سال اعمال می‌شوند). بلوک ۴ شامل ۸۰ درصد، نرم‌افزارهای جدید و ۲۰ درصد، سخت‌افزارهای جدید خواهد بود.

در آغاز ارتقاهای بلوک ۴، اکثر هواپیماهای F-35، سخت‌افزارهای جدید را در پکیج‌ای بنام  Technology Refresh 3 دریافت خواهند کرد که شامل نمایشگرهای جدید اتاقک خلبان هواپیما، حافظه‌های سیستمی بیشتر و پردازنده‌های سریع‌تر خواهد بود.

بهبودهای موجود در بلوک ۴ به موارد زیر تقسیم می‌شوند:

• سلاح‌های جدید

بلوک ۴، از بمب Stormbreaker smart glide (که قبلا به اسم بمب Small Diameter II شناخته می‌شد) و سلاح‌های کشورهای متحد از جمله موشک‌های ASRAAM و Meteor انگلیس، موشک‌ Standoff (SOM-J) ترکیه و لاکهید مارتین و موشک‌ Joint Strike شرکت‌های کونگزبرگ/ریتیون (که موشک جدیدی با قابلیت حمله زمینی و ماموریت‌های ضد کشتی است) پشتیبانی خواهد کرد.

• جنگ الکترونیکی و به‌روزرسانی‌های ارتباطاتی

هواپیمای F-35 قرار است تعداد ۱۱ به‌روزرسانی راداری و الکتریکی-اپتیکی و ۱۳ آپدیت جنگ الکترونیکی دریافت نماید که به جت این امکان را خواهند داد تا دشمن را هرچه سریع‌تر شناسایی کنند.

• سامانه کنترل زمینی ضد-برخورد (GCAS)

گم کردن جهت مسیر توسط خلبان یکی از مشکلات جدی در نبردهای هوایی مدرن است. برای نمونه، اوایل امسال یک جنگده F-35 نیروی هوایی ژاپن که اتفاقا یک خلبان کارآزموده را هم در پشت خود داشت، گم شد. ماجرا از این قرار بود که خلبان، هوشیاری مکانی خود را از دست داده بود و هواپیمای خود را به‌سمت اقیانوس آرام رانده بود. سیستم GCAS، از سنسورهای آن‌بُرد هواپیما استفاده می‌کند تا تشخیص دهد جنگنده چه زمانی در یک مسیر خطرناکِ برخورد قرار دارد. این سامانه، ابتدا به خلبان هشدار خواهد داد و در صورت عدم اعتنایی او به هشدارها، کنترل هواپیما را در دست گرفته و آن را در یک مسیر امن و بی‌خطر هدایت خواهد کرد.

• مخازن ذخیره سوخت

در سال‌های اخیر مسافت‌های طی شده توسط هواپیمای F-35 مورد انتقادات زیادی قرار گرفته است. دلیل آن این است که ناوگان هوایی آمریکا برای مقابله با سایر قدرت‌های هوایی دنیا، چشم‌انداز نبردهای دوربرد را در مقابل خود دارد. به‌روزرسانی بلوک ۴، حدود ۶۰۰ گالون سوخت را که در مخازن بیرونی حمل خواهند شد، به ظرفیت سوخت هواپیما اضافه خواهد کرد. البته این کار، ایده‌آل نیست؛ چرا که حتی کوچکترین تغییر در ظاهر بیرونی F-35 باعث اختلال در قابلیت ضد راداری آن خواهد گردید. اما به‌هر روی، به‌علت نبود هیچ فضایی در داخل هواپیما به‌منظور ذخیره سوخت، روش مذکور تنها راهکار موجود برای حل مساله مسافت این جنگنده است.

• جفت کردن با هواپیمای بدون سرنشین

نیروی هوایی آمریکا و بدون تردید نیروی هوایی سایر کشورها، به‌دنبال جفت کردن (pairing) جنگده‌های F-35 با هواپیماهای بدون سرنشین هستند تا بتوانند محیط‌های با خطرات پیچیده را به‌راحتی هندل نمایند. پهبادهایی مانند XQ-58 Valkyrie که نیروی هوایی آمریکا قصد خریدن آنها را دارد، می‌تواند مواضع دفاعی دشمن را ارزیابی کرده، اخلالگرهای راداری (Jammers) را با خود حمل نماید و در نهایت با ایجاد انحراف‌هایی در سامانه‌های ردیابی دشمن، به هواپیماهای سرنشین‌دار خودی اجازه دهد تا بدون هیچ خطری به اهداف نزدیک شده و به آنها حمله کنند.  چنین استفاده‌ای از پهبادها می‌تواند به‌طرز فوق‌العاده‌ای، قابلیت یک جنگنده F-35 را، بدون اینکه بخواهد با جنگده‌های گرانقیمت دیگر F-35 جفت شود، افزایش دهد.

• سایر ارتقاها

براساس مقالات و اسلایدهای منتشر شده در مجلات مرتبط با صنایع هوایی، به‌روزرسانی‌ دیگری که در  F-35 اتفاق افتاده، قابلیت شلیک کردن به سمت موشک‌های بالستیک است. این ویژگی احتمالا با استفاده از سیستم Distributed Aperture موجود در دوربین‌های فروسرخ امکانپذیر شده است. سیستم مذکور، جریان حرارتی ایجاد شده به‌همراه یک موشک پرتابی را شناسایی می‌کند. همچنین F-35 قرار است بهبودهایی را دریافت نماید که سرعت اعمال به‌روزرسانی‌هایی آتی آن را بیشتر کند. به‌علاوه، قابلیت کار و هماهنگی بهتر این جنگنده با واحدهای ناوی و زمینی نیز ارتقا خواهد یافت.

در نهایت، علاوه بر همه آن چیزهایی که در بالا گفته شد، ظاهرا قرار است بلوک ۴، شامل یک سری بهبودهای طبقه‌شده‌ای نیز از دل پروژه معروف « Skunk Works» شرکت لاکهید مارتین گردد. لازم به گفتن است که خود این پروژه در مورد هواپیماهایی مانند SR-71 Blackbird و U-2 به‌کار بسته خواهد شد. اینکه این بهبود‌ها دربردارنده چه چیزهایی خواهند بود باید منتظر ماند و دید؛ اما این ارتقاها می‌توانند شامل ارتباطاتِ ضد-اخلالگرهای راداری (jam-proof communications)، اضافه شدن یک سلاح لیزری به جنگنده و سایر بهبودهای طبقه‌بندی شده باشند.