شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد حضور در فضاهای سبز چه در هنگام باغبانی یا گوش دادن به آواز پرندگان، تأثیر مثبتی بر سلامت روان دارد. بودن در طبیعت همچنین با بهبود عملکرد شناختی، آرامش بیشتر، کنار آمدن با ضربات روحی و کاهش برخی علائم اختلال نقص توجه در کودکان ارتباط دارد.
با این حال، بیشتر این مطالعات به ویژه در مورد اثرات فضای سبز عمومی بوده است تا باغ‌های خصوصی. در دوره‌ای که بسیاری از افراد به دلیل محدودیت ویروس کرونا در خانه‌های خود هستند، فضای خصوصی باغچه در دسترس‌ترین فضای سبز ممکن است. اما آیا این فضاهای سبز کوچک برای سلامت روان ما فواید یکسانی دارند؟
این پژوهشی که اخیرا منتشر شده است، نشان داده است که داشتن گیاهان در باغ جلوی خانگی (محوطه جلو) علائم استرس را کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه باغ‌های جلوی خانه‌ها اکنون در حال از بین رفتن هستند، قصد داریم باغ‌های جلویی را به طور خاص بررسی کنیم تا ارزش و تأثیر آنها را چه از نظر روحی، اجتماعی و فرهنگی را بفهمیم. باغ‌های جلویی نیز پلی بین زندگی خصوصی و عمومی هستند. از آنجایی که همسایگان و رهگذران نیز از دیدن این نوع فضای سبز برخوردار می‌شوند، پس ممکن است این باغ‌ها نقشی در رفاه جامعه ایفا کنند.
آزمایشات انجام شده میزان استرس فیزیولوژیکی و روانی را قبل و بعد از افزودن گیاهان به باغ‌های جلویی در سالفورد، منچستر که قبلا بدون گل و گیاه بود، ارزیابی کردند. ما غلظت کورتیزول شرکت‌کنندگان (که گاهی اوقات هورمون استرس نامیده می‌شود) در بزاق و همچنین استرس گزارش شده آنها را باهم بررسی کردیم. سنین شرکت کنندگان از 21 تا 86 سال بود و 64 درصد آنها زن بودند.
گیاهان زینتی از جمله گل اطلسی، گل بنفشه، رزماری، اسطوخودوس، آزالیاس، کلماتیس و یک درخت آملانشیر (ماسپیلوس برفی) یا درخت ارس کوتوله را اضافه کردیم. این گیاهان به دلیل نگهداری راحت‌تر و آشنایی بیشتر مردم انگلیس انتخاب شده بودند. به 42 نفر از ساکنان، کود، ظروف خودآبیاری، قوطی آب و داربست مجهز کردیم. تیم تحقیق تمام کاشت‌ها را انجام دادند تا اطمینان حاصل کنند که همه باغ‌ها شبیه هم باشند. به شرکت کنندگان در مورد نحوه نگهداری و آبیاری گیاهان مشاوره داده شد و همچنین آنها اجازه داشتند گیاهانی با ویژگی‌های بیشتری اضافه کنند. گیاهان جدید تا حد ممکن نیاز به نگهداری کم داشتند.
سطح استرس پایین‌تر
طی یک دوره یک ساله، متوجه شدیم که داشتن گیاهان در باغ‌های جلویی منزل که قبلا بدون فضای سبز بود، منجر به کاهش شش درصدی میزان استرس توسط ساکنان شد. این مقیاس با در نظر گرفتن احساس کنترل و توانایی کنار آمدن با عوامل استرس‌زا، میزان استرس‌زا بودن شرایط زندگی را اندازه‌گیری می‌کند. کاهش شش درصدی استرس معادل تأثیر طولانی‌مدت هشت جلسه هفتگی آگاهی ذهن است.
همچنین از نظر آماری تغییرات قابل توجهی در الگوهای کورتیزول بزاقی شرکت‌کنندگان پیدا کردیم. کورتیزول اصلی‌ترین هورمون واکنش استرس در بدن است که می‌تواند پاسخ ستیز یا گریز ما را فعال کند و سطح خواب و انرژی را تنظیم کند. ما برای سلامتی هر روز به کورتیزول احتیاج داریم و به طور معمول وقتی از خواب بیدار می‌شویم غلظت آن اوج می‌گیرد و در شب به کمترین میزان خود می‌رسد. اختلالات در این الگو نشان می‌دهد که بدن ما تحت استرس است. ما دریافتیم که 24 درصد از ساکنان در ابتدای مطالعه دارای الگوی روزانه کورتیزول سالم بودند. این سه ماه پس از افزودن گیاهان به 53 درصد افزایش یافت که خود نشان‌دهنده سلامت روانی بهتر در این شرکت‌کنندگان است.
دلایل این تغییرات را می‌توان با گفته شرکت‌کنندگان در هنگام مصاحبه توضیح داد. ساکنان دریافته‌اند که باغ‌ها تأثیر مثبتی در نگرش آنها به شرایط زندگی دارند. به طور کلی گیاهان تاثیر زیادی در احساس غرور و انگیزه بیشتر برای بهبود محیط می‌شوند. باغ‌ها همچنین مانند مکانی برای استراحت هستند.
همه این موارد احتمالاً به مقاومت شخصی افراد در موقعیت‌های استرس‌زا کمک می‌کند و با گذشت زمان، بر روی پاسخ فیزیولوژیکی آنها به استرس و غلظت کورتیزول تأثیر خواهد داشت. افزودن اندک گیاهان در باغ جلویی تغییر مثبتی در محیط خانه و خیابان نیز ایجاد می‌کند.
تمام این مزایای رفاه فضای سبز بر اساس دو نظریه روانشناسی محیطی است: نظریه بازیابی توجه و نظریه کاهش استرس. هر دو نظریه روانی-تکاملی بر اساس نظریه هم حسی با طبیعت ویلسون مبنی بر اینکه انسان رابطه ذاتی با محیط طبیعی دارد، است.
نظریه بازیابی توجه پیشنهاد می‌کند که قرار گرفتن در معرض محیط‌های طبیعی توانایی تمرکز ما بر روی کارهایی را که نیاز به تلاش و توجه معطوف دارند، بازیابی می‌کند. صرف وقت در محیط‌های طبیعی به قدرت ذهنی کمتری احتیاج دارد، زیرا ما نیازی به تمرکز بر محرک‌ها یا وظایف خاص و یا سرکوب حواس‌پرتی نداریم. طبیعت همچنین فرصت‌هایی برای تأمل در اختیار ما قرار می‌دهد. تئوری کاهش استرس پیشنهاد می‌کند که محیط‌های طبیعی واکنش‌های عاطفی فوری را تحریک می‌کنند و احساسات منفی کمتری نسبت به محیط‌های غیر طبیعی دارند.
نتایج مطالعات، اهمیت فضای سبز کوچک را برای کاهش استرس نشان می‌دهد و ممکن است در برنامه‌ریزی محلی، توسعه شهری و بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی ملاحظات مهمی باشد. تفکر یکپارچه بین محیط ساخته شده، بخش‌های محیط زیست و بهداشت لازم است.
یافته‌های این پروژه همچنین از موارد اجتماعی بیشتر باغ‌های خیابان و فضای سبز پشتیبانی می‌کند. به عنوان مثال، استانداردهای هم حسی با طبیعت ساختمان‌ها، استراتژی‌های شهری متمرکز بر محیط زیست و ابتکارات خیابانی در پیاده روها می‌توانند راه‌های قابل‌توجهی برای دستیابی به این هدف باشند. پس طراحان منظره‌ها و سایر متخصصانی که با فضای سبز کار می‌کنند، زمینه‌ای برای تأثیر قابل توجهی بر ادراک، سلامتی و سلامتی انسان فراهم می‌کنند.
برای ساکنینی که فضای سبز جلوی منزل دارند، کاشت گیاهان می‌تواند بدون اشغال فضای زیادی، نگهداری کمتری نیز به همراه داشته باشد. کاشت گیاهان در گلدان‌های مناسب ممکن است برای افراد بیشترین جذابیت را داشته باشد. اما برای کسانی که به فضای بیرونی دسترسی ندارند، برخی شواهد نشان می‌دهد که گیاهان آپارتمانی داخلی نیز مزایای سلامت روان را فراهم می‌کنند.
