طرح ترابردپذیری از سال 1395 توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای تمامی اپراتورها فعال شد. در این طرح مشترکان می‌توانند با حفظ شماره تلفن همراه و سیمکارت خود، از خدمات یک اپراتور دیگر استفاده کنند. این روشی است که در اکثر کشورهای دنیا مرسوم بوده و اپراتورهای برجسته دنیا هم چنین قابلیتی را به مشترکین خود می‌دهند.
همانطور که گفته شد، در کشور ما از سال 1395 این طرح آغاز شد و تمام اپراتورها ملزم شدند تا امکان ترابردپذیری را برای مشترکین خود و دیگر اپراتورها فعال کنند.
حالا نزدیک به هفت سال است که مشترکین سه اپراتور ایران یعنی همراه اول، ایرانسل و رایتل می‌توانند با هر شماره تلفن همراهی که دارند، به یک اپراتور دیگر ترابرد کنند و از خدمات آن بهره‌مند شوند و در این بین طبیعتا اپراتوری که خدمات یا پوشش بهتری را ارایه دهد، به عنوان مقصد اکثریت مشترکان شناخته خواهد شد.
ترابردپذیری قابلیت بسیار کاربردی است که برای بسیاری از مشترکین حکم “واجب‌تر از نان شب را پیدا می‌کند”. عمده‌ترین دلیل برای ترابردپذیری مشترکان، عدم دریافت خدمات مناسب از جمله آنتن‌دهی، پایداری اتصال به شبکه و قیمت بسته‌های اینترنت است.
آمارهای مربوط به طرح ترابردپذیری توسط سازمان تنظیم مقررات به صورت ماهیانه منتشر می‌شود، بر اساس این آمارها، تعداد مشترکینی که به‌دنبال ترابرد از رایتل به دیگر اپراتورها بودند تقریبا دو برابر مشترکینی است که از دیگر اپراتورها به رایتل ترابرد کردند!
آمار طرح ترابردپذیری اپراتورهای مختلف در طی هفت سال گذشته حاوی نکات جذاب و قابل تاملی است که در ادامه به چهار نکته مهم از رقابت همراه اول، ایرانسل و رایتل خواهیم پرداخت:
یک – طرح ترابردپذیری اشباع شده است
با نگاهی به آمار ترابردپذیری مشترکان در سال‌های مختلف به این حقیقت که “دیگر طرح ترابردپذیری مانند گذشته طرفدار ندارد” خواهیم رسید. این اتفاق به دلیل آن است که طرح ترابردپذیری اشباع شده، درواقع هر کاربری که تاکنون قصد ترابرد داشته، از این قابلیت استفاده کرده و آمار ترابردپذیری نسبت به سال‌های 1396 و 1397 به شدت افت کرده است.
ضمن اینکه در حال حاضر با توجه به دیتای جامعی که در خصوص میزان رضایت کاربران از اپراتورهای مختلف و پوشش منطقه‌ای اپراتورها وجود دارد، مشترکین جدید با اطلاعات کامل‌تری نسبت به خرید سیمکارت جدید اقدام می‌کنند و دیگر نیازی به تغییر اپراتور احساس نمی‌شود.
به نمودار بالا نگاه کنید، این تصویر میزان ترابردپذیری مشترکین میان سه اپراتور برتر کشور از سال 1395 تا 1401 را نشان می‌دهد. همانطور که می‌بینید، میزان ترابردپذیری در سال‌های 1396 و 97 نزدیک به 50 هزار بود ولی این آمار در سال 1401 به کمتر از 37 هزار رسیده است.
دو – همراه اول در اکثر سال‌ها، ترابردپذیری بیشتری داشته است
این یک قانون است که برای اپراتورهای مختلف جذب مشترکین بیشتر به منزله یک موفقیت است. با نگاهی به جزئیات آمارهای طرح ترابردپذیری و بر خلاف پیش‌بینی‌های اولیه از این طرح، مشخص می‌شود که در اکثر سال‌ها، این همراه اول بوده که توانسته مشترکین بیشتری جذب کند. در واقع با بررسی سال به سال این آمار متوجه می‌شویم که بیشتر مشترکین علاقه دارند تا خدمات دریافتی خود را به همراه اول تغییر دهند و از امکانات این اپراتور بهره‌مند شوند.
در سال 1395 در مجموع حدود 36 هزار درخواست برای ترابردپذیری ثبت شد که در آن زمان ایرانسل نسبت به همراه اول توانست چند درصد مشترکین بیشتری را به خود جذب کند و به عنوان اپراتور برتر در این زمینه معرفی شود.
اما در سال 1396 از حدود 500 هزار درخواست ترابردپذیری که صورت گرفت، 51 درصد مشترکین به همراه اول ترابرد کردند و این آمار برای ایرانسل و رایتل در مجموع 49 درصد بود. در سال 1397 آمار کلی ایرانسل و همراه اول بسیار نزدیک بود اما در نهایت این همراه اول بود که با حدود 5 هزار ترابرد بیشتر، به عنوان اپراتور برتر در این زمینه معرفی شد.
در سال 1398 نیز آمارها بسیار نزدیک و برابر بود اما این‌بار ایرانسل با حدود هزار ترابرد بیشتر، توانست از همراه اول پیشی بگیرد. در سال‌های 1399 و 1400 به علت شیوع ویروس کرونا و غیر حضوری شدن کلاس‌های درس و دورکار شدن کسب و کارها، آمار ترابرد همراه اول به شکل صعودی افزایش پیدا کرد.
سه – رایتل هرگز نتوانست همراه اول و ایرانسل را به چالش بکشد
اگر نگاهی به میزان مشترکین سه اپراتور و همچنین ترابردپذیری آن‌ها بیندازیم، متوجه می‌شویم که رایتل هرگز نتوانست خطری جدی برای همراه اول و ایرانسل باشد و نسبت تعداد مشترکین به ترابردپذیری آن فاصله زیادی با دو اپراتور برتر کشور دارد.
رایتل در سال 1395 به دلیل تبلیغات گسترده و خدمات نوینی که نسبت به دو اپراتور دیگر ارائه می‌داد، توانست در زمینه جذب مخاطب بهتر عمل کند و نزدیک 20 درصد ترابردها در آن سال به اپراتور رایتل بود، اما این آمار به شدت کاهش پیدا کرد و در سال‌ها 96، 97 و 98 تنها به 3 یا 4 درصد رسید.
چهار – در مجموع همراه اول بیشترین مشترک را جذب کرده است
همراه اول به عنوان اپراتور اول ایران، طی سال‌های گذشته با ارائه خدمات بهتر توانسته مشترکین بیشتری را به خود جذب کند و آمار ترابرد به این اپراتور، اختلاف قابل توجهی نسبت به دیگر اپراتورها دارد.
در مجموع از سال 1395 تا پایان مهرماه سال جاری یک میلیون و 510 هزار و 805 درخواست تکمیل شده برای طرح ترابردپذیری ثبت شده است. از این تعداد 735 هزار و 456 هزار مشترک از ایرانسل و رایتل به همراه اول ترابرد کردند که این رقم برابر با 49 درصد کل ترابردهای انجام شده است. از آن طرف ایرانسل هم توانسته حجم قابل اعتنایی از ترابرد را به خود اختصاص دهد و بازنده اصلی، همچنان رایتل است!
در واقع ایرانسل تاکنون موفق به میزبانی از 701 هزار و 863 مشترک در طرح ترابردپذیری شده که برابر 46 درصد کل آمار ترابردپذیری است. در نهایت رایتل نیز میزبان 5 درصد آمار ترابردپذیری برابر با 73 هزار و 486 مشترک بوده است.
نتیجه گیری
طبق آمار ترابردپذیری، در ماه‌های ابتدایی اجرای این طرح، رایتل و ایرانسل توانستند در جذب مشترکان موفق باشند اما این روند ادامه‌دار نبود و کیفیت ارائه خدمات و درصد پوشش‌دهی شبکه همراه اول موجب شد تا این اپراتور برخلاف انتظارها بتواند خود را به عنوان اپراتور برتر در طرح ترابردپذیری اثبات کند و به عنوان اپراتور میزبان، بالاترین میزان ترابردپذیری را داشته باشد.
در این مسیر هرچند ایرانسل در برخی سال‌ها آمار نزدیک به همراه اول داشت اما در نهایت با بررسی آمار کلی ترابردپذیری متوجه می‌شویم همراه اول توانسته با کمی اختلاف در جذب مشترکین موفق باشد. این برتری در ایام کرونا به حداکثر رسید و در سال جاری هم با کاهش درخواست برای ترابردپذیری همچنان این رویه ادامه دارد.
