چرا پاوربانک دیگر یک کالای لوکس نیست؟
تصور کنید وسط یک روز شلوغ کاری هستید، منتظر یک تماس مهماید، یا در حال مسیریابی با اسنپ و تپسی در خیابانهای پرترافیک شهر؛ ناگهان صفحه گوشی تاریک میشود. تمام! باتری تمام شد. این سناریوی ترسناک، کابوس مشترک همه ما در عصر ارتباطات است.
امروزه، پاوربانک (شارژر همراه) دیگر یک کالای لوکس یا فقط مخصوص مسافرت نیست؛ بلکه به اندازه کیف پول و کلید خانه، به یک ابزار ضروری در جیب یا کیف هر ایرانی تبدیل شده است.
اما مشکل از جایی شروع میشود که وارد بازار (چه پاساژ علاءالدین و چارسو، چه فروشگاههای آنلاین) میشوید. صدها برند، هزاران مدل، و قیمتهایی که از ۲۰۰ هزار تومان تا ۱۰ میلیون تومان متغیرند. فروشنده معمولاً فقط یک جمله میگوید: «این مدل ۲۰ هزار میلیآمپره، عالیه، ببر!»
اما آیا واقعاً عالی است؟ در این مقاله از آیتیرسان، قرار نیست مدل خاصی را به شما بفروشیم. ما میخواهیم پرده از ۵ راز مهم برداریم که معمولاً فروشندگان لوازم جانبی دوست ندارند شما بدانید؛ نکاتی که تفاوت بین یک خرید هوشمندانه و دور ریختن پول را مشخص میکنند.
راز اول: دروغ بزرگی به نام “ظرفیت اسمی”؛ چرا پاوربانک ۲۰۰۰۰ گوشی شما را ۴ بار شارژ نمیکند؟
این شاید بزرگترین سوءتفاهم در خرید پاوربانک باشد. شما یک پاوربانک ۲۰۰۰۰ میلیآمپر ساعتی (mAh) میخرید و گوشیتان هم باتری ۵۰۰۰ میلیآمپری دارد. ریاضی ساده میگوید: ۲۰۰۰۰ تقسیم بر ۵۰۰۰ مساوی است با ۴. پس باید ۴ بار گوشی را فول شارژ کند.
اما در واقعیت، شاید به زحمت ۳ بار شارژ کند! چرا؟
فروشندهها معمولاً به شما نمیگویند که عددی که روی جعبه نوشته شده، “ظرفیت اسمی” باتریهای داخلی پاوربانک است (که معمولاً با ولتاژ ۳.۷ ولت کار میکنند). اما برای شارژ گوشی، این ولتاژ باید به ۵ ولت (یا بالاتر برای شارژ سریع) تبدیل شود.
در این فرآیند تبدیل ولتاژ، مقداری انرژی به صورت گرما هدر میرود. به این میگویند “راندمان” یا بهرهوری پاوربانک. پاوربانکهای باکیفیت راندمانی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد دارند، در حالی که مدلهای بینام و نشان ممکن است زیر ۶۰ درصد باشند.
فرمول واقعی (تقریبی) برای محاسبه ظرفیت واقعی:
(ظرفیت اسمی × ۰.۸۵) ÷ ظرفیت باتری گوشی شما = تعداد دفعات شارژ
نکته طلایی آیتیرسان: همیشه روی جعبه یا بدنه پاوربانکهای معتبر، عددی کوچکتر با عنوان Rated Capacity (ظرفیت واقعی خروجی) نوشته شده است. آن عدد، ملاک واقعی شماست، نه عدد بزرگ تبلیغاتی!
راز دوم: سرعت “ورودی” به اندازه سرعت “خروجی” مهم است
همه ما دنبال پاوربانکی هستیم که از فناوریهای شارژ سریع مثل Fast Charge سامسونگ یا PD اپل پشتیبانی کند تا گوشیمان در نیم ساعت ۵۰ درصد شارژ شود. این یعنی سرعت “خروجی” بالا.
اما نکتهای که بسیاری از خریداران و حتی فروشندگان نادیده میگیرند، سرعت “ورودی” است. یعنی خودِ پاوربانک چقدر طول میکشد تا شارژ شود؟
تصور کنید یک پاوربانک ۳۰۰۰۰ میلیآمپری غولپیکر خریدهاید تا برای سفر آخر هفته آماده باشید. اگر این پاوربانک فقط با پورت micro-USB قدیمی و توان ۱۰ وات شارژ شود، ممکن است پر شدن کامل آن بیش از ۲۰ ساعت طول بکشد! یعنی عملاً غیرقابل استفاده است.
نکته طلایی آیتیرسان: هنگام خرید، حتماً چک کنید که پورت ورودی پاوربانک (که امروزه باید USB-C باشد)، از فناوری Power Delivery (PD) با توان حداقل ۱۸ یا ۲۵ وات برای شارژ شدن خودش پشتیبانی کند. یک پاوربانک ۲۰۰۰۰ با ورودی سریع، باید در حدود ۴ تا ۵ ساعت فول شارژ شود.
راز سوم: هر پورت USB-C، پورت “شارژ سریع” نیست!
دیدن پورت Type-C روی یک پاوربانک باعث میشود فکر کنیم که آن دستگاه مدرن و سریع است. اما این یک دام بزرگ است.
پورت USB-C فقط یک شکل فیزیکی است. آنچه اهمیت دارد، پروتکل یا استانداردی است که پشت آن پورت قرار دارد. بسیاری از پاوربانکهای ارزانقیمت بازار، پورت USB-C دارند اما این پورت فقط برای “ورودی” (شارژ کردن خود پاوربانک) است و نمیتواند گوشی شما را شارژ کند!
یا گاهی اوقات پورت خروجی است، اما از استاندارد PD (Power Delivery) پشتیبانی نمیکند و گوشی آیفون یا پرچمدار سامسونگ شما را با سرعت حلزونی شارژ میکند.
نکته طلایی آیتیرسان: روی جعبه یا مشخصات فنی دقیقاً چک کنید که پورت USB-C هم ورودی باشد و هم خروجی (Input/Output). همچنین مطمئن شوید که از استانداردهای PD 3.0 و QC 4.0 (کوییک شارژ کوالکام) پشتیبانی میکند تا با اکثر گوشیهای جدید سازگار باشد.
راز چهارم: قابلیت “Pass-Through Charging”؛ ویژگی که نمیدانستید به آن نیاز دارید
این یک سناریوی رایج است: شب به هتل یا خانه میرسید، هم گوشیتان خاموش شده و هم پاوربانکتان خالی است. و فقط یک پریز برق خالی دارید. چه میکنید؟
اینجاست که قابلیت “شارژ همزمان” یا Pass-Through Charging به کار میآید. این ویژگی به شما اجازه میدهد که پاوربانک را به برق بزنید تا شارژ شود، و همزمان گوشی خود را به پاوربانک وصل کنید. دستگاه هوشمند، ابتدا برق را به گوشی شما میرساند و پس از پر شدن گوشی، شروع به شارژ کردن باتریهای خودش میکند.
بسیاری از فروشندگان اصلاً نمیدانند این ویژگی چیست، اما اگر اهل سفر هستید یا پریزهای محدودی در دسترس دارید، این قابلیت حیاتی است. توجه کنید که بسیاری از مدلهای ارزان قیمت این ویژگی را ندارند و اگر همزمان این کار را انجام دهید، به باتری آسیب میرسد.
راز پنجم: باتری لیتیوم یونی یا لیتیوم پلیمری؟ مسئله امنیت است!
شاید شنیده باشید که پاوربانکی در جیب کسی آتش گرفته یا باد کرده است. این خطرات در مدلهای بیکیفیت واقعاً وجود دارد. قلب تپنده پاوربانک، سلولهای باتری داخل آن است.
در بازار دو نوع اصلی وجود دارد:
-
لیتیوم یونی (Li-Ion): معمولاً از باتریهای استوانهای (شبیه باتری قلمی بزرگ) استفاده میکنند. قدیمیتر، سنگینتر و کمی ارزانتر هستند.
-
لیتیوم پلیمری (Li-Po): جدیدتر، سبکتر، نازکتر و انعطافپذیرتر هستند. اینها ایمنی بیشتری دارند و احتمال نشت مواد شیمیایی در آنها کمتر است.
تقریباً تمام پاوربانکهای مدرن و باریک امروزی از نوع لیتیوم پلیمری هستند. اگر پاوربانکی خیلی سنگین و قطور بود و قیمت مشکوکاً ارزانی داشت، احتمالاً از سلولهای یونی قدیمی استفاده میکند که خطر خرابی و باد کردن آنها در درازمدت بیشتر است.
چکلیست نهایی آیتیرسان قبل از کشیدن کارت
خرید پاوربانک در بازار آشفته ایران نیازمند دقت است. قبل از پرداخت پول، این ۵ سوال را از خودتان (یا فروشنده، اگر اطلاعات داشت!) بپرسید:
-
ظرفیت واقعی (Rated Capacity) این دستگاه چقدر است؟
-
خودِ پاوربانک با چه سرعتی شارژ میشود (ورودی چند وات است)؟
-
آیا پورتهای خروجی از PD و QC پشتیبانی میکنند؟
-
آیا قابلیت شارژ همزمان (Pass-Through) دارد؟
-
برند معتبری است و گارانتی پاسخگو در ایران دارد؟ (برندهایی مثل انکر، شیائومی، باسئوس و… معمولاً گزینههای امنتری هستند).
با رعایت این نکات، دیگر نگران خاموش شدن گوشیتان در حساسترین لحظات نخواهید بود و پولی که میپردازید، ارزشش را خواهد داشت.
