آیا تلفن هوشمند شما هم چینی است؟ احتمال بسیار زیاد بله. واقعیت امر این است که بسیاری از تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند و حتی خیلی گجت‌های دیگر در چین تولید می‌شوند. چین خانه فاکس‌کان و 162 تا از 500 کمپانی بزرگ دنیاست و شهر شنزن خانه بسیاری از شرکتهای بزرگ الکترونیکی است. از محصولات الکترونیکی که در چین تولید می‌شوند می‌توان به اسمارتفون، تبلت، تلویزیون، صفحه نمایش، اسکنر، باتری‌های پرتابل، پرینتر، پروژکتور، لامپ‌های ال‌ای‌دی، دوربین‌های دیجیتال، اسپیکرهای بلوتوث، پلیر دی‌وی‌دی و بلو-ری، وسایل خانه و حتی سیگارهای برقی اشاره کرد.
اما آیا با تمام این تفاصیل، می‌توانیم این ابزار ساخته شده را ساخته یک برند چینی بدانیم؟ در واقع بزرگترین کمپانی‌ها متعلق به سه کشور ژاپن، کره جنوبی و آمریکا هستند و هر سه این کشورها از چین برای ساختن محصولاتشان استفاده می‌کنند.
در واقع چینی‌ها عصای دست تمام کمپانی‌های بزرگ هستند و هر چه بخواهند را تولید می‌کنند، اما چرا خودشان مستقل نشده و برند خودشان را ندارند؟
برندهای فن‌آوری چینی
نمی‌توان چین را خالی از برند نامید. این کشور خانه برندهای بزرگی چون لنوو، هواوی، ZTE و شیائومی است و شرکتهای اینترنتی چون بایدو، تنسنت و علی بابا نیز اصالتا چینی هستند.
برخی از برندهای چینی با اینکه فعلا نو ظهورند، در خانه بسیار بزرگ بوده و سهم زیادی از فن‌آوری کشورشان را دارند. مثلا در حوزه صفحه نمایش، شرکتهای خانگی 20 درصد از سهم کلی این تجارت را در دست دارند. همین امر باعث می‌شود که کمپانی‌هایی مثل TCL، های‌سنس و اسکای وورث از نظر اقتصادی به‌قدری قدرتمند باشند که بتوانند به صورت بین‌المللی توسعه یابند و فعالیت داشته باشند.
مثلا های‌سنس که بزرگترین برند تولید تلویزیون در چین است، تبدیل به پر سرعت‌ترین برند در حال رشد در استرالیا و آمریکا شده است.
حضور اسمارتفونهای چینی
چین در هر سال صدها میلیون تلفن تولید می‌کند و بیش از نیمی از تولید جهانی را در دست دارد. شیائومی که اپل چین نامیده می‌شود پرفروش‌ترین برند آن هم تنها در چهارمین سال حضورش است.
به عنوان مثال آخرین محصولش یعنی Mi Note شبیه به آی‌فون 6 پلاس است و در واقع سبک‌تر و بزرگ‌تر، آن‌هم با قیمت بسیار پایین‌تر ساخته شده است.
غیر از شیائومی برندهای دیگری چون هواوی نیز با وجود هوشمندهایی چون آنر در تلاشند که بازار آمریکا و اروپا را تحت تاثیر قرار دهند. ZTE نیز با پشتیبانی از تیم بسکتبال نیویورک نیکز در تلاش است که تا پایان امسال، 60 میلیون از اسمارتفونهای نوبیا و استار 2 را در جهان عرضه کند.
فقط این برندها نیستند و شرکتهای دیگری چون وان پلاس، اوپو، جیونی، IUNI، کوپلند و میزو نیز به سرعت در حال رشدند.
بیشتر تلفن‌های دنیا در چین ساخته می‌شوند، اما تا همین اواخر خیلی از برندهای این کشور نمی‌خواستند یا نمی‌توانستند که به بازارهای جهانی وارد شوند. مثلا شیائومی تنها به صورت آنلاین محصولاتش را می‌فروشد، مدت زمان عرضه آنها محدود است و شعارش این است ” تنها برای طرفداران”.
شیائومی ردمی 1S سال گذشته در وب سایت فلیپ کارت در هند، تنها به مدت 4 ثانیه قابل دسترس بود.
تصمیم شیائومی برای انتخاب روش آنلاین برای فروش شاید غیر معمول به‌نظر برسد، اما این روش کمپانی را از هزینه‌های اضافی پیوستن به توزیع کنندگان، خرده فروشان و اپراتورها رها می‌کند و از همه مهم‌تر باعث می‌شود که کمپانی کنترل بهتری روی زمان بندی وارد شدن به بازارهای نوظهور داشته باشد.
نوآوری یا تقلید؟
وسایل الکترونیکی ساخته شده در در چین ارزان باقی می‌ماند. با اینکه تمرکز جدید روی بازار نوآورانه است، قیمت کمتر نسبت به قیمت برندهای فعلی، راحت‌ترین روش ماندن در مسیر تولید است. پس همین امر باعث می‌شود که برندهای چینی به تقلید، نه نوآوری بپردازند، اما همه چیز فقط تقلید محض نیست. دکتر پیتر چاندها مدیر عامل DrPete Technology Experts می‌گوید: تنها کافی‌ست که به تعداد ثبت اختراعات این کشور که در حال حاضر از آمریکا پیشی گرفته توجه کنید. با وجود بازار وسیع موجود در کشور و استفاده از بازارهای داخلی، این کمپانی‌ها می‌توانند تجربه خودشان را افزایش داده و هزینه‌ها را کاهش دهند. من مطمئنم در مدت دو سال آینده نوآوری‌های شیائومی می‌تواند از سامسونگ و دیگر رقبای اندرویدی پیشی بگیرد.
اما تنها چیزی که می‌تواند مانع از این پیشرفت شود، نبود پشتیبانی و خدمات در آمریکا و اروپاست. این مشکل در کشورهایی مثل برزیل، ترکیه، روسیه و مکزیک وجود ندارد، زیرا این کشورها بازارهای مورد توجه چین هستند. کورسی می‌گوید : حضور چین با تقلید شروع شد، اما روز به روز نوآوری بیشتری وارد کار می‌شود.
چرا برندهای چینی تمام تلاش خودشان را می‌کنند تا شبیه برندهای کره‌ای یا ژاپنی شوند؟
کورسی ادامه می‌دهد: زمانی که رشد اقتصادی ژاپن آغاز شد و شرکتهای ژاپنی شروع به حضور در دنیا کردند، به دلیل استفاده از مهندسی معکوس، به آنها هم به چشم تقلیدکار نگاه می‌شد.
کمپانی‌های کره‌ای هم در ابتدای امر چنین بودند، اما تنها در رابطه با چین است که ذهنیت خوبی به دلیل نیروی کار ارزان، هزینه‌های پایین، عدم خلاقیت و عدم حفاظت از مالکیت معنوی وجود ندارد. ولی این این قضیه مرتبط به گذشته بوده و روز به روز در حال تغییر است. با اینکه ذهنیت غربی‌ها درباره چین در حال دگرگونی است، این کشور برندهای زیادی برای ارایه به جهان ندارد. آیا مردم می‌دانند که لنوو یک برند چینی است؟ احتمالا تعداد این افراد زیاد نیست، زیرا نام این برند هم ما را یاد کشور سازنده‌اش نمی‌اندازد.
برندهای چینی در حال رشدند، اما این رشد چه هزینه‌ای برای دیگر برندها در بردارد؟
سامسونگ بزرگترین تولید کننده اسمارتفونهای اندرویدی است، اما با رشد برندهای چینی موقعیت سامسونگ که فقط یک تولید کننده سخت‌افزاری است، بیشتر به خطر می‌افتد، زیرا قادر نخواهد بود که با چنین حجم تولیدی با این قیمت پایین رقابت کند.
اپل از این خطر بیشتر در امان است، زیرا دارای یک اکوسیستم نرم‌افزاری است که طرفدارانش شدیدا به آن وابسته‌اند.
در واقع سوخت ماشین‌های اپل هم تولید همین کمپانی است و این قضیه باعث می‌شود که هیچ برند چینی حداقل تا چند مدت آینده نتواند این کمپانی را شکست دهد.
تسلط بر چگونگی حضور؟
برای اینکه بتوانند جهانی شوند، کمپانی‌های چینی نیاز دارند که چیزهایی را تغییر دهند. مثلا شیائومی هنوز سیستم عاملی به زبان انگلیسی ندارد.
سخنگوی کمپانی برند واچ درباره حضور کمپانی‌های چینی در رویداد CES چنین می‌گوید: از بین برندهای حاضر یعنی ZTE، لنوو، هواوی و شیائومی، این لنوو بود که توجهات بیشتری را به خود جلب کرد و در شبکه‌های اجتماعی بیش از 13000 بار نام ذکر شد.
این رقم در برابر ارقام 1300 بار برای ZTE و 1200 بار برای شیائومی و بیش از 800 بار برای هواوی واقعا زیاد و قابل توجه بوده است.
برای مقایسه باید بگوییم که تعداد ذکر شدن (mention) نام سامسونگ 35000 بار بوده و با اینکه اپل در این رویداد حضور نداشت، بیش از 19000 بار به محصولاتش و خود برند اشاره شده بود. از سوی دیگر ال‌جی تنها 2000 بار اشاره شده و این نشان می‌دهد که کمپانی‌های چینی در به سایه راندن کمپانی‌های کره‌ای واقعا موفق بوده‌اند.
شاید برندهای چینی در خانه شیر باشند و در کشورهای دیگر هنوز به موقعیتی که باید برسند، نرسیده باشند، اما اگر هر کدام از آنها بتواند رسانه‌های جهانی را متقاعد کنند که در کارهایشان نوآوری دارند، می‌تواند به مانند لنوو به یک برند قابل احترام جهانی تبدیل شوند.
شک ندارم طی دهه های آتی، چین از لحاظ فناوری های تجاری اروپا و امریکا و ژاپن رو پشت سر میذاره