هفت سال پیش که گوگل اعلام کرد تنها ارائه خدمات در زمینه جستجوی وب، این شرکت را راضی نمی‌کند و قصد دارد فعالیت خود را گسترش دهد، شاید هیچ‌کس فکر نمی‌کرد روزی فرا رسد که خدمات و ابزارهای مختلف گوگلی تا این حد فراگیر شوند. تا به حال گوگل بیش از صد شرکت مختلف را خریداری کرده و بالغ بر پنجاه سرویس متنوع و مختلف رایگان و تجاری را به صورت تحت وب ارائه میکند. مجموعه‌ای از برنامه‌ها و سرویس‌هایی که برای اجرای آن‌ها نیازی به نصب نرم‌افزار نیست و تنها با مراجعه به وب‌گاه اینترنتی و دارا بودن یک حساب کاربری گوگل، می‌توان از خدمات بی‌شمارشان استفاده کرد. این مجموعه به گوگل اپز (Google apps) معروف شده است که جی‌میل، اسناد گوگل، تقویم گوگل، گوگل ریدر، مترجم گوگل، سرویس اخبار و… از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند و به راحتی از طریق داشبورد حساب کاربری گوگل، قابل دسترسی می‌باشند. شاید شما هم با برخی از این ابزارها آشنایی دارید و یا هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنید.
اپ‌ها چگونه و چرا متولد شده‌اند؟
در گوگل همیشه خلاقیت حرف اول را می‌زند. کارکنان این شرکت، هر روز حدود 20 درصد از زمان خود را آزاد هستند تا به کار بر روی پروژه و ایده‌های مورد علاقه شخصی خود بپردازند. اوقاتی که در گوگل به «ساعت استراحت ابتکاری» معروف شده است. در واقع بسیاری از اپلیکیشن‌های تحت وب و خدمات گوگل مثل جی‌میل، سرویس اخبار، تبلیغات متنی و شبکه اجتماعی اورکات از دل همین استراحت‌های ابتکاری بیرون آمده‌اند. تمامی ابزارهای گوگل اپز تنها به وسیله یک مرورگر و یک حساب کاربری گوگل قابل دسترسی هستند. گوگل بسیاری از خدمات مورد نیاز کاربران را در یک مجموعه گردآوری کرده و همه آن‌ها را توسط یک گوگل اکانت، قابل مدیریت نموده است. اکثر خدمات ارائه شده، یا ارتباطی هستند و یا کاربردی. یعنی منابعی که هر کاربر در هنگام کار با اینترنت به آن‌ها نیاز پیدا میکند. می‌خواهیم تعدادی از مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای گوگل را با هم بررسی کرده و کمی درباره تاریخچه آن‌ها و خدماتی که ارائه می‌کنند صحبت کنیم.
جی‌میل: سرویس اصلی ارائه خدمات ایمیل گوگل برای نخستین بار در آوریل 2004 به صورت آزمایشی و محدود با امکان ثبت‌نام تنها از طریق دریافت دعوت‌نامه آغاز به کار کرد. در طی این سال‌ها، کاربران زیادی به جی‌میل پیوسته‌اند. جی‌میل محیطی کاربر پسند و ساده دارد، از سرعت مطلوبی برای نمایش صفحات برخوردار است و فضای بسیار مناسبی را در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌دهد تا کاربران دیگر دغدغه کمبود فضا نداشته باشند و یا مجبور نشوند نامه‌ای را از صندوق الکترونیک خود حذف کنند. علاوه بر این‌ها، جی‌میل سیر تکاملی خوبی را در این سال‌ها طی کرده و امکانات جانبی دیگری هم به این سرویس افزوده شده است. امکان قرار دادن فیلتر بر روی نامه‌ها و دسته‌بندی آن‌ها، پشتیبانی از زبان‌های گوناگون، استفاده از فناوری ای‌جکس که محتوای جدید را بدون نیاز به به‌روز‌آوری صفحات نمایش می‌دهد و ده‌ها افزونه دلخواه جهت شخصی سازی و ساده کردن فرآیند مدیریت صندوق پستی الکترونیک، جی‌میل را به یکی از محبوب‌ترین سرویس‌ها نزد کاربران تبدیل کرده است. (نشانی: https://mail.google.com)
اسناد گوگل: یک مایکروسافت آفیس به صورت آن‌لاین! این سرویس در ابتدا Writely نام داشت، اما گوگل آن را در ۹ مارس ۲۰۰۶ خریداری کرد و سپس با توسعه و بهینه‌سازی، سرویس جدیدی را به عنوان گوگل داکز ارائه کرد. به این ترتیب، می‌توان اسناد گوناگون را بدون نرم‌افزار خاصی و تنها از طریق مرورگر اینترنتی ایجاد و یا ویرایش کرد. همچنین می‌توان اسناد را ذخیره و نگهداری نمود و از آنجایی که این اطلاعات روی سرور گوگل قرار گرفته‌اند، همیشه و همه‌جا قابل دسترسی هستند و احتیاجی به حافظه‌های جانبی وجود نخواهد داشت. خصوصیت دیگر اسناد گوگل قابلیت اشتراک گذاشتن محتویات و از جمله اسناد آن با دیگر کاربران است. چندین نفر می‌توانند هم زمان روی یک سند که در یک پوشه قرار داده شده دسترسی و حتی ویراستاری داشته باشند. امکان اسکن اسناد PDF و مشاهده ساده و بی‌دردسر آن‌ها و پشتیبانی از زبان‌های راست به چپ مثل فارسی و عربی از دیگر خصوصیات مثبت این سرویس مفید به شمار می‌روند. (نشانی: https://docs.google.com)
گوگل ریدر: سرویس محبوب وبلاگ‌نویس‌ها و وبلاگ‌خوان‌ها که در وبلاگستان فارسی نامش کمی کوتاه شده و به «گودر» مشهور گشته است. فلسفه گوگل ریدر، جمع‌آوری سرتیتر و متن اخبار و یا مطالب سایت‌ها و وبلاگ‌های گوناگون در صفحه شخصی کاربر است تا او را از مراجعه به تک تک وب‌سایت‌ها و تماشای تبلیغات و مطالب غیر مرتبط بی‌نیاز کند. در گودر از تکنولوژی وب 2 استفاده شده و عمل جمع‌آوری مطالب با استفاده از خروجی RSS انجام می‌گیرد. این خبر خوان از محبوب‌ترین و در عین حال اعتیادآورترین اپلیکیشن‌های گوگل است. سرویسی که در 7 اکتبر 2005 توسط آزمایشگاه گوگل عرضه و سپتامبر 2007 به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. (نشانی: https://reader.google.com)
مترجم گوگل: مترجم آن‌لاین متون، کلمات و صفحات وب که با اکثر زبان‌های زنده دنیا سازگاری دارد و اگرچه هنوز در ابتدای راه است اما از آن به عنوان انقلابی در صنعت ترجمه یاد می‌شود. خوشبختانه امکان ترجمه از زبان فارسی به انگلیسی و بالعکس در مترجم گوگل وجود دارد، هرچند مترجم انگلیسی به فارسی تا اندازه‌ای قوی‌تر عمل میکند. به طور کلی این ترجمه‌گر، قوانین دستوری را اعمال نکرده و همچنین دست کاربران را در ارائه پیشنهاد جهت استفاده از کلمات جایگزین مناسب‌تر باز گذاشته است. در این سرویس تنها کافی است هر نوع متن و یا آدرس یک صفحه وب را درون کادر ترجمه گوگل تایپ کنید، سپس مترجم گوگل به طور خودکار زبانی را که متن با آن نوشته شده را تشخیص می‌دهد و در ادامه به یکی از بیش از ۵۰ زبان مورد پشتیبانی‌اش، ترجمه میکند. برای استفاده از این سرویس، حتی نیازی به دارا بودن حساب کاربری گوگل هم نیست. (نشانی: http://translate.google.com)
گروه‌های گوگل: در سال ۱۹۹۵ موسسه‌ای به نام دجا (Deja) تنها برای کاربرد خبررسانی آغاز به کار کرد اما به دلیل مشکلات مالی، در فوریه ۲۰۰۱ به سازمان گوگل فروخته شد. در واقع این اقدام، نخستین گام گوگل برای آغاز به کار در حوزه شبکه‌های اجتماعی بود. این سرویس، مجموعه عظیمی از فروم هایی است که کاربران در آن موضوعات متنوعی ایجاد کرده‌اند و با استفاده از حساب جی‌میل خود به عضویت گروه‌های گوناگون در‌می‌آیند و از این طریق به ارسال و دریافت ایمیل‌های گروهی که تمامی اعضا قادر به مشاهده آن هستند می‌پردازند. روزانه مطالب جالب و خواندنی بسیاری توسط گروه‌های گوگل به کاربران عضو ارسال می‌شود. اما به دلیل استفاده‌های تبلیغاتی و ناقض حقوق کاربران، باید در استفاده از آن بیشتر دقت کرد. (نشانی: https://groups.google.com)
نقشه گوگل: خدمات نقشه گوگل سال 2005 آغاز به کار کرد. با استفاده از این ابزار افراد می‌توانند نقشه خیابان‌ها و مناطق مختلف کره زمین را مشاهده کنند. این سرویس می‌تواند تصویری دقیق از هر نقطه‌ای بر روی زمین را در اختیار شما قرار دهد. کاربران هم می‌توانند در تکمیل این نقشه همیاری کرده و مشخصات نقاط مختلف منطقه مسکونی خود و یا نشانی مراکز مهم شهرها را در نقشه ثبت نمایند. گوگل مپ در اشکال مختلف زمینی، ماهواره‌ای و هوایی قابل نمایش خواهد بود و یکی از بهترین ابزارها برای یافتن مسیر مناسب و مشخصات راه‌ها و جاده‌ها می‌باشد. (نشانی: https://maps.google.com)
گوگل پلاس: نمی‌شود از گوگل سخن گفت اما از تازه‌ترین پروژه این شرکت یعنی گوگل پلاس حرفی به میان نیاورد. گوگل پلاس نتیجه یک سال و نیم تلاش گوگل برای جذب مخاطبین در شبکه‌های اجتماعی است. پس از اورکات، گوگل پروفایل و گوگل باز (Google Buzz) که چندان با اقبال در سطح جهانی مواجه نشدند و در برابر سایت‌هایی چون فیس‌بوک دو دست خود را به نشانه تسلیم بالا بردند، سرانجام گوگل در 28 ژوئن 2011 خبر از افتتاح سرویس جدید خود به نام گوگل پلاس داد که در آن سعی شده است با استفاده از آخرین فناوری‌ها در زمینه به اشتراک گذاری محتوا و ایجاد شبکه ارتباطی بین افراد، با فیس‌بوک که بیش از نیم میلیارد کاربر دارد به طور جدی رقابت کند. صحبت درباره این پروژه به دلیل نوپا بودن هنوز زود است و تنها گذر زمان می‌تواند نشان دهد گوگل در این رابطه تا چه حد موفق خواهد بود. هر چند تجربه نشان می‌دهد گوگل هر زمان اراده کرده است، توانسته! (نشانی: https://plus.google.com)
مجموعه گوگل اپز به همین‌جا ختم نمی‌شود، گوگل خدمات مفید دیگری هم ارائه میکند مانند: پیکاسا سرویس به اشتراک گذاری تصاویر، تقویم گوگل، فروشگاه و حراجی آن‌لاین گوگل، دفترچه تلفن گوگل، سرویس سلامت گوگل، سایت‌ساز گوگل و بسیاری از ابزارهای سودمند دیگر که یک زندگی گوگلی تمام عیار را برای شما خواهند ساخت.
