محققان توانستند زمان دقیق مرگ انسان را مشخص کنند!

همه اطلاعاتی که درباره ویژگی‌های جسمی و شخصیتی یک فرد وجود دارد در دل ژن‌های وی نهفته است. اطلاعات موجود در ژن‌ها آن‌قدری خارق‌العاده هستند که حتی فکرشان را هم نمی‌کنید. برای مثال تحقیقات اخیر محققان نشان داد که تعیین زمان دقیق مرگ از روی ژن‌ها ممکن شده است.

مطابق تحقیقاتی که در مرکز مقررات ژنتیک (Center for Genomic Regulation) شهر بارسلونای اسپانیا به عمل آمده، عملکرد ژن‌هایی مورد بررسی قرار گرفت که پس از مرگ انسان در بافت‌های بدن فعالیت می‌کنند. در این بررسی‌ها الگوهای متفاوتی به‌دست آمده که می‌توان ادعا کرد تعیین زمان دقیق مرگ از روی ژن‌ها ممکن شده است. نتایج این تحقیقات که از طریق تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از نمونه‌های گسترده و البته یادگیری ماشینی به دست آمده، در مجله Nature Communications منتشر شده است.

به منظور تعیین تغییرات در فعالیت ژن که پس از مرگ رخ می‌دهد، زیست‌شناس محاسباتی این مرکز تحقیقاتی یعنی رودریک گوییگو و همکارانش 9000 نمونه بافت اهدا شده را مورد بررسی قرار دادند. اطلاعات به‌دست آمده در این خصوص از هنگام مرگ اهداکنندگان و زمان حفظ و نگهداری از نمونه‌ها حاصل شده است. گوییگو در این‌باره می‌گوید:

پاسخ اندام‌ها به مرگ در هر بافت کاملا تخصصی بوده است.

بعد از مرگ، بیش از 600 ژن ماهیچه‌ای چه با افزایش سرعت و چه با کاهش سرعت فعالیت خود را ادامه داده بودند. در همین حال، کم‌ترین تغییرات فعالیت ژن مربوط به مغز و طحال بوده است. گوییدو و تیمش از الگوهای مدرن تغییرات در هر بافت استفاده کرده تا به زمان دقیق مرگ آن فرد برسند. برای اندازه‌گیری این که تا چه اندازه پیش‌بینی زمان مرگ دقیق بوده است، این تیم تحقیقاتی نوعی یادگیری ماشینی توسعه دادند و الگوهای فعالیت ژن 399 نفر را آنالیز کردند.

نرم‌افزاری که گوییدو و همکارانش برای پیش‌بینی زمان مرگ 129 نفر از دیگر افراد استفاده کردند نشان داد که بین 7 تا 14 ساعت پس از مرگ، فعالیت ژن‌ها اغلب افزایش و در مواردی با کاهش روبرو بوده است. یکی از این موارد در خون اتفاق می‌افتد؛ جایی‌که همین فعالیت کاهش یافته ژنی که درگیر تولید DNA، پاسخ ایمنی و متابولیسم بوده است، زمان مرگ را حدود شش ساعت پیش از حفظ نمونه‌ها نشان داد.

گوییدو و تیمش باید نتیجه پژوهش‌های خود را مدیون پیشرفت‌های اخیر در تجزیه و تحلیل داده‌های پزشکی باشند که به وسیله تحقیقات اخیر درباره ژنوم انسان منجر به تسهیل در روند این تحقیقات شده است. در هر صورت این تازه اول کاری است که محققان ‌می‌توانند با بهره‌گیری از سرنخ‌های ژنی آن را به کمال برسانند. خود گوییدو هم در این‌باره می‌گوید:

در این برهه از زمان، این مرحله از کار ما در واقع یک تمرین آکادمیک بوده است

هم‌چنین وی اضافه کرد این احتمال وجود دارد که با اعمال تغییراتی در بیان ژن شرایطی فراهم شود تا علت دقیق مرگ نیز کاملا مشخص شود. توانایی تعیین زمان دقیق مرگ از روی ژن‌ها مسلما امری مهم و کاربردی خصوصا در تحقیقات پزشکی قانونی محسوب می‌شود. توانایی تشخیص علت دقیق مرگ به وسیله ژن‌های هر فرد نیز بسیاری از ابهامات پیرامون پرونده‌های جنایی را از بین خواهد برد و به پیگیری سریع‌تر پرونده کمک خواهد کرد.