آشنایی با انواع فرمت‌های صوتی

شاید گاها برای شما پیش آمده باشد که هنگام دانلود یک فایل صوتی با فرمت‌های مختلف برای دانلود مواجه شده باشید و ندانید دقیقا کدام نسخه برای شما مناسب است. این مناسب بودن می‌تواند بر اساس دو معیار کیفیت و حجم فایل صوتی باشد.

شاید هم به این موضوع برخورده باشید‌‌‌ که دستگاه پخش کننده شما یک فرمت صوتی خاص را پشتیبانی نکرده است و شما مجبورید تا آن فایل را توسط نرم‌افزار‌های مخصوص به یک فرمت دیگر تبدیل کنید. اما در این برنامه‌ها با اصطلاحات مختلفی مواجه می‌شوید که حتی شاید نام‌شان برایتان آشنا نباشد.

در این مطلب سعی داریم شما را با انواع فرمت‌های صوتی آشنا کنیم تا زین پس بتوانید به راحتی از با‌کیفیت‌ترین موزیک‌‌ها و فایل‌های صوتی استفاده کنید. پس همراه ما باشید.

---

فرمت صوتی در واقع داده‌هایی است که درون یک فایل صوتی قرار گرفته‌ است. این داده‌ها عوامل تاثیر گذار بر کیفیت و حجم فایل مورد نظر هستند.

به طور کلی تمامی فرمت‌های صوتی به سه بخش مختلف تقسیم می‌شوند:

1. فرمت‌های صوتی فشرده نشده
2. فرمت‌های صوتی فشرده شده دارای اتلاف
3. فرمت‌های صوتی فشرده شده بدون اتلاف

فرمت‌های صوتی فشرده نشده

این دسته از فرمت‌های صوتی بدون کوچک‌ترین عملیات فشرده سازی در اختیار کاربران قرار می‌گیرند و با نام PCM شناخته می‌شوند. از معروف‌ترین و پر کاربردترین فرمت صوتی فشرده نشده می‌توان فایل‌های WAV را نام برد. بیشترین استفاده از این نوع فایل‌ها در دیسک‌های کامپکت صوتی بوده است. دیسک‌هایی که چیزی حدود ۸۰ دقیقه ظرفیت دارند و اجازه می‌دهند تا فایل‌های صوتی با توجه به این مقدار ظرفیت بر روی آن‌ها قرار بگیرند و این موضوع به این معناست که این دیسک‌ها می‌توانند حدود ۱۹ قطعه فایل صوتی ۴ دقیقه‌‌ای را بر روی خود ذخیره کنند. از گفته‌های بالا می‌توان به حجم تقریبا زیاد این سری از فایل‌های صوتی پی برد که البته با عدم فشرده سازی این موضوع امری طبیعی است.

کیفیت این فایل‌های صوتی به مراتب از تمامی فرمت‌های صوتی فشرده شده دارای اتلاف، بالاتر است و جزییات بیشتری را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. این نوع فایل‌ها در حال حاضر طرفداران تقریبا زیادی دارند و اکثر آلبوم‌های موسیقی بر روی دیسک‌های نوری، با این فرمت صوتی عرضه می‌گردند. استفاده از این نوع‌ فایل‌ها به دلیل حجم بالا، برای کاربری در اینترنت مناسب نخواهد بود.

مورد دیگری که در کیفیت یک فایل صوتی تاثیر می‌گذارد، بیت‌ریت است. این مقدار برای فرمت‌های مختلف یک بازه مشخص دارد و هر چه مقدار این بازه بیشتر باشد، فایل صوتی مورد نظر می‌تواند کیفیت بهتری را ارایه دهد. فایل‌های WAV می‌توانند بیت‌ریتی بین ۴۰۰Kbit/s تا ۱۴۱۱Kbit/s داشته باشند.

فرمت‌های صوتی فشرده شده دارای اتلاف

تقریبا محبوب‌ترین فرمت‌های صوتی در این بخش قرار می‌گیرند. این دسته از فایل‌ها کاملا فشرده شده هستند که همین موضوع حجم‌شان را بسیار کاهش می‌دهد. اما در کنار این کاهش حجم شاهد حذف بخش‌هایی از جزییات این دسته از فایل‌های صوتی نیز هستیم که همین قضیه بر روی کیفیت خروجی تاثیر خواهد گذاشت. یکی از محبوب‌ترین فایل‌های صوتی با این فرمت، MP3 است. محبوبیت فایل‌های MP3 به دلیل ارایه کیفیت مناسب در کنار حجم کم بوده است. علاوه بر این همین کم حجم بودن‌شان، کاربری در فضای اینترنت را بسیار آسان کرده است. فایل‌های MP3 از بیت‌ریت‌ ۳۲Kbit/s تا ۳۲۰Kbit/s پشتیبانی می‌کنند. همان طور که می‌بینید میزان بیت‌ریت این فرمت صوتی در مقابل فرمت‌های صوتی فشرده نشده، بسیار ناچیز است.

یکی دیگر از فرمت‌های صوتی محبوب موجود در این بخش، M4A است که تقریبا مشابه MP3 بوده اما توانایی پشتیبانی از بیت‌ریت ۲۵۶Kbit/s به بالا را ندارد. M4A فرمت اصلی و شناخته شده آی‌تونز اپل است و تمامی آلبوم‌ها و موزیک‌های موجود در آن‌ با این فرمت در دسترس خواهند بود.

فایل‌های M4A فشرده‌تر از MP3 هستند که همین موضوع باعث کم‌تر شدن حجم کلی‌ آن در برابر MP3 شده است. البته کیفیت هر دو فرمت فوق به یک اندازه بوده و با بیت‌ریت برابر آن‌چنان تفاوتی با هم ندارند.

تقریبا می‌توان گفت تمامی پخش کننده‌های موزیک از فرمت‌‌ MP3 پشتیبانی می‌کنند. M4A هم به خوبی پشتیبانی می‌شود، اما تعدادی از پخش‌کننده‌های خانگی و خودرو با این فرمت مشکل دارند.

فرمت‌های صوتی فشرده شده بدون اتلاف

این دسته از فرمت‌ها را به کاربرانی که طرفدار دو آتیشه موزیک هستند، پیشنهاد می‌کنم. فایل‌های موجود در این دسته از فرمت‌های صوتی، فشرده شده ولی بدون افت کیفیت و حذف اطلاعات صوتی هستند. در واقع می‌توان گفت ترکیب دو بخش قبلی، این فرمت صوتی را می‌سازد. خبری از افت کیفیت MP3 و حجم بالای WAV در این سری از فایل‌ها نیست.

FLAC یکی از معروف‌ترین فرمت‌های فشرده‌ شده بدون اتلاف است. بیت‌ریت در این فایل‌ صوتی مانند WAV می‌تواند چیزی بین ۴۰۰Kbit/s تا ۱۴۱۱Kbit/s باشد. حجم هر فایل FLAC بیشتر از MP3 و کم‌تر از WAV است که البته این میزان به بیت‌ریت نیز بستگی خواهد داشت. با این وجود باز هم برای فضای اینترنتی این فرمت آن‌چنان قابل استفاده نخواهد بود.

تقریبا تمامی پخش‌کننده‌ها به جز دستگاه‌های اپل از این فرمت به راحتی پشتیبانی می‌کنند. FLAC توسط اپل موزیک شناخته نخواهد شد و برای اجرای این فایل بر روی آیفون خود می‌بایست از برنامه‌های جانبی استفاده کنید.

هنوز کاملا متوجه نشده‌اید که کدام فرمت از فایل‌های صوتی مناسب شما خواهد بود؟ بخش پایانی این مطلب را از دست ندهید.

• اگر هدفون‌ گران قیمت دارید و می‌خواهید به موزیک‌هایتان همان طور که باید شنیده شوند، گوش فرا دهید به شما فایل‌های صوتی با فرمت flac را پیشنهاد می‌کنم.
• اگر کیفیت و حجم مناسب را در کنار هم می‌خواهید، بهتر است از فایل‌های صوتی با فرمت mp3 استفاده کنید.
• در آخر اگر محدودیت حجمی دارید و می‌خواهید فایل مورد نظرتان حجم کمتری داشته باشد از دو فرمت m4a و mp3 با بیت‌ریت کم‌تر از ۱۹۲ استفاده کنید.