با شنیدن ابر و احتمال بارش به یاد چه چیزی می‌افتید؟ باران و برف یا کوفته قلقلی؟ اگر بیشتر علاقمند به تکنولوژی و مسایل مربوط به اینترنت باشید، حتما یکی از اولین چیزهایی که به ذهنتان می‌رسد فضای ذخیره ابری است؛ البته این روزها به اندازه‌ای از بارانش برخوردار می‌شویم و برایمان عادی شده که انگار نه انگار روزی بدون این ابر زندگی در جریان بود. دقیقا به اندازه ابر واقعی که باران حیات را به دنیای واقعی می‌بخشد بدون حضور ابرهای مجازی رشد و نمو دنیای مجازی تا این اندازه امکان‌پذیر نبود.
فضای ذخیره‌سازی ابری (Cloud) که فضای ذخیره آنلاین هم نامیده می‌شود شامل شبکه بزرگی از سیستم‌های به هم مرتبط است، اما کسی به درستی دلیل اصلی انتخاب این نام را نمی‌‌داند؛ شاید به دلیل این باشد که از هرجای دنیا و با هر وسیله‌ای امکان ارتباط با این فضا وجود دارد و در ظاهر به نظر می‌رسد که اطلاعات ما روی هوا ذخیره می‌شوند! اما ممکن است انتخاب این نمام دلیل دیگری داشته باشد که به تاریخچه استفاده از آن بر می‌گردد.
استفاده از این سیستم سابقه‌ای طولانی دارد. Joseph Carl در سال ۱۹۶۳ با اختراع شبکه آرپانت فضای ذخیره‌سازی ابری را اختراع کرد و در سال ۱۹۸۳ CompuServe به کاربرانش پیشنهاد کرد که اگر فضای ذخیره کمی در کامپیوتر خود دارند، فایل‌هایشان را روی فضای این کمپانی آپلود نمایند؛ به دنبال آنها در سال ۱۹۹۴ اپراتور AT&T پس از تاسیس سرویس PersonaLink برای ارتباطات شخصی و کار آفرینی در تبلیغات بازرگانی سرویس خود این جمله را به کار برد:
you can think of our electronic meeting place as the cloud
شما می توانید فضای ملاقات الکترونیکی ما را مانند ابر در نظر بگیرید!
شاید نام “فضای ابری” پس از تبلیغات AT&T رایج شده باشد.
ابزارهای ذخیره سازی رایج از جمله انواع دیسک‌های اپتیکال، دیسک های مغناطیسی و انواع حافظه‌های مبتنی بر فلش برای ما قابل رویت هستند و فضای محدودی دارند در حالی که حافظه ابری را نمی بینیم و محدودیت فضای آن را سرعت و کیفیت ارتباط اینترنتی خودمان تعیین می‌کند، یعنی اگر به یک شبکه پایدار و پر سرعت دسترسی دایمی داشته باشیم می‌توانیم تمامی ابزارهای ذخیره سازی خودمان را کنار بگذاریم. همچنین پایداری و عدم امکان از دست رفتن اتفاقی داده‌ها، دسترسی به فایل‌ها و تبادل آنها از طریق ابزارهای مختلف مانند موبایل، لپ‌تاپ و …، هزینه بسیار کم از سایر مزایای این سیستم هستند؛ البته این فضا اشکالات خاص خود را دارد که می‌توانید با کلیک کردن بر روی لینک مطلب مربوطه، از معایب استفاده از فضای ذخیره ابری آگاه شوید؛ همچنین فضاهای ذخیره ابری بسیار متنوع هستند و قابلیت‌های مختلفی دارند، اما قصد نداریم به شرح و توضیح در مورد هر کدام از آنها بپردازیم، در اینجا می توانید با تعدادی از کاربردهای این سرویس‌ها آشنا شوید.
فضای ذخیره ابری دسته‌بندی‌های گوناگونی از لحاظ استقرار و سرویس‌ها دارد که در فرصتی دیگر آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم اما شاید گمان می کنید که چون هیچکدام از اکانت‌های کلاود را در اختیار ندارید از این فضاها استفاده نمی‌کنید در حالی که در واقع سرویس‌های ایمیل، اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی و شبکه‌های اجتماعی بر اساس استفاده از فضای ذخیره آنلاین شکل گرفته‌اند؛ وقتی پس از گذشت سال‌ها از مکان های مختلف دنیا و توسط دستگاه‌های متعدد به ایمیل‌های مبادله شده و پیوست‌های آنها دسترسی دارید و یا تاریخچه گفتگوها و فایل‌های به اشتراک گذاشته شده در فیسبوک، اینستاگرام، تلگرام و اپلیکیشن‌های مشابه را فقط با دانستن نام کاربری و رمز عبور همیشه به همراه خود دارید در واقع در حال استفاده از فضای ذخیره ابری هستید. حتی در تلگرام می‌توانید برای خود پیام بفرستید و با این کار فایل‌ها و متن‌های مورد علاقه خود را همیشه در اختیار داشته باشید.
فضای ذخیره ابری روز به روز گسترش می‌یابد و ما هر چه بیشتر به آن وابسته می‌شویم اما این فضا فقط برای ذخیره‌سازی نیست، بلکه امروزه پردازش ابری هم رایج شده و در حال گسترش است؛ نرم افزارهای اینترنتی و کروم بوک‌ها نمونه‌ای از دستگاه‌های مبتنی بر پردازش و ذخیره ابری هستند و انتظار می‌رود در آینده سهم بیشتری از دنیای آی‌تی را به خود اختصاص دهند. در فرصتی دیگر در مورد رایانش ابری بیشتر خواهیم گفت.
