فیسبوک برای آنکه به کاربران آلمانی خود بیاموزد که چطور بتوانند اخبار جعلی را بهتر تشخیص بدهند، یک صفحه کامل تبلیغاتی برخی از روزنامههای این کشور را برای خودش خرید. بر اساس گزارش بلومبرگ، این محتوای بازاریابی، روز پنجشنبه در روزنامههایی مثل Bild, Sueddeutsche Zeitung و Die Welt (و البته چندین روزنامه دیگر) دیده شدهاند. فیسبوک در این صفحات تبلیغاتی نکاتی برای تجزیه اطلاعات آنلاین منتشر کرده است.
البته باید یادآور شد که فیسبوک خیلی به موقع دست به چنین اقدامی زد، چون دولت آلمان در حال حاضر مشغول بررسی قانونی است که بر مبنای آن شبکههای اجتماعی اگر نتوانند با اخبار جعلی به درستی مبارزه کنند جریمه میشوند. مطابق این قانون که هنوز توسط آلمان در دست تحلیل است، پلتفرمهای اجتماعی اگر ابزارهای مناسبی برای مبارزه با اخبار جعلی ارائه نکنند یا با حذف محتوای غیرقانونی مخالفت نمایند تا سقف ۵۰ میلیون یورو (حدود ۵۳ میلیون دلار) جریمه خواهند شد.
اگر این قانون در نهایت تصویب شود، سختترین قانونی خواهد بود که تا امروز برای مبارزه با اخبار جعلی معین شده است. آلمان در سپتامبر یک انتخابات فدرال پیش رو دارد و امیدوار است که انتشار اطلاعات غلط و در نتیجه باتلاق سیاسیای که روی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تاثیر گذاشت برای آلمان هم تکرار نشود. البته با توجه به تعداد فراوان ناشرانی که همین حالا هم در فیسبوک به انتشار محتوای خبری مشغول هستند، مقابله با انتشار اخبار جعلی کار سادهای نمیتواند باشد. شرکت فیسبوک برای کاهش این مشکل تصمیم گرفته با یک اتاق خبر تحقیقی غیر انتفاعی در آلمان با نام Correctiv وارد همکاری شود. این دو در همکاری با هم، در حال آزمایش یک تگ با عنوان “مورد مناقشه” هستند که در کنار اخباری قرار میگیرند که کاربران آنها را گزارش کردهاند و بعد از تحقیقات گروه Correctiv جعلی بودن این اخبار افشا میشوند.
هم فیسبوک و هم گوگل قبلا بارها برای نقششان در انتشار اخبار جعلی مورد انتقاد قرار گرفتهاند. یک گزارش پارلمانی در بریتانیا مشغول بررسی حجم گستردهتری از این مشکل است، حتی روزنامههای معتبر انگلستان هم خواستار تحقیقات موشکافانهتری در رابطه با نقش گوگل و فیسبوک در نشر اخبار جعلی شدهاند. در مقابل، فیسبوک در بالای نیوزفید شروع به انتشار نکاتی برای شناسایی اخبار جعلی کرده و گوگل هم در صفحه نتایج اخبار خلاصهای از واقعی بودن یا جعلی بودن خبر ارائه کرده است. با تمام این توضیحات اما، این مساله هر روز بزرگتر میشود. به عنوان مثال The Outline همین اواخر گزارشی منتشر کرده از اینکه چطور اخبار جعلی در صفحه نتایج گوگل رو به رشد هستند.
با اینکه گوگل و فیسبوک سرگرم کار کردن روی بخش فناوری محور حل این معضل هستند — آن هم با راه حلهایی مثل ارئه ابزارهای بهتر برای گزارش اخبار جعلی، همکاری با سازمانها و گروههای تحقیق در مورد حقیقی بودن اخبار و همینطور طراحی الگوریتمهایی برای فیلتر کردن اخبار جعلی — اما این راه حل هم منطقی است که سطح آگاهی کاربران در این مورد افزایش یابد. صفحه تبلیغات روزنامهها شاید کم مخاطب باشند، ولی باز هم میتوانند کاربران را تشویق کنند تا در رابطه با اخبار و منبع انتشار خبرها دقت بیشتری به خرج بدهند.