اگر فکر میکنید تولید غداهای تغییر ژنتیکی داده شده از سالیان اخیر آغاز شده است، سخت در اشتباهید؛ استفاده از مهندسی ژنتیک برای تغییر مواد غذایی سابقه هزاران ساله دارد! در واقع این روزها بحث غذاهای تغییر ژنتیکی داده شده یا به اصطلاح تراریخته داغ شده و ما هم فراموش کردهایم که تولید این نوع مواد غذایی سابقهای طولانی دارد. بدیهی است که نیاکان ما از تفنگ ژنی برای انتقال ژن به سلولهای گیاهی استفاده نمیکردند، اما روشهایی مانند پیوند زدن گیاهان مختلف و ترکیب نسل آنها را برای بدست آوردن محصول پر بازده، با مشخصات مطلوبی از قبیل اندازه درشتتر و طعم بهتر به کار میگرفتند.
اگر بخواهیم در مورد تغییر ژنتیکی با مفهوم امروزی آن صحبت کنیم، با کارهایی نظیر افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات، و تقویت آن با ویتامینها و مواد معدنی بیشتر، باید به سالهای حدود ۱۹۷۰ برگردیم؛ هنگامی که دانشمندان دانشگاه استنفورد راهی برای انتقال ژن بین سویههای مختلف باکتریها را کشف کردند. با وجود این که از دهههای گذشته، با توسعه تکنیکهای نوترکیبی، همانند سازی و کشف ساختار دابل هلیکس DNA، زمینه این کارفراهم شده بود، کاربرد رشته بیوتکنولوژی کشاورزی بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ به حد انفجار رسید! در سال ۱۹۸۸، چینیها اولین محصول تجاری تراریخته را به دنیا معرفی کردند: نمونهای از گیاه تنباکو که در برابر ویروس مقاوم بود. بسیاری از محصولات اولیه تغییر ژنتیکی داده شده، برای مقاومت در برابر ویروسها بهینه شده بودند. در سال ۱۹۹۲ انجمن غذا و داروی آمریکا اعلام کرد که غذاهای تراریخته ایمن هستند و در نتیجه لازم نیست مقررات خاصی در مورد آنها تنظیم شود و در همان سال، گوجه فرنگی Flavr Savr برای فروش در آمریکا مجوز گرفت. این گوجه فرنگی طول عمر زیادی داشت و در برابر فاسد شدن مقاوم شده بود اما تجارت آن به دلیل هزینههای بالای تولید و توزیع، با شکست مواجه شد. سپس در سالهای بعد، تمرکز مهندسی ژنتیک به مقاومت در مقابل سموم علفکش و حشره کش منتقل شد و بازار را دگرگون نمود. بسیاری از بذرها برای استفاده به همراه علفکش یا حشرهکش خاصی مهندسی شده بودند. اگرچه سازمان بهداشت جهانی، ارگانیسمهای تغییر ژنتیکی داده شده را برای انسان بیخطر اعلام نموده است، به دلایل زیادی هنوز این موضوع بحثهای زیادی به همراه دارد که از جمله آنها میتوان احتمال به همراه داشتن خطرات پنهان برای سلامتی انسان، نگرانیهای زیست محیطی و بیاعتمادی به کمپانیهای کشاورزی را نام برد. مقاومت در برابر استفاده از غذاهای تراریخته در کشورهای اروپایی زیاد است، اما در آمریکا ۷۰ درصد از غذاهای فراوری شده از مواد تغییر ژنتیکی یافته تشکیل شدهاند. (منبع: Scientific American)
بدون تردید، محصولات اصلاح ژنتیکی شده بازدهی مزرعه را افزایش میدهند و به گزارش one source این افزایش برای محصولاتی مانند ذرت، پنبه و سویا به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد است. همچنین این محصولات به آب و سموم کمتری نیاز دارند و در نتیجه هزینه تولید هم کاهش مییابد. پتانسیلهای زیادی برای توسعه تولید غذاهای تراریخته در سراسر جهان وجود دارد؛ مثلا تولید محصولی مانند ” برنج طلایی” که دارای قسمت اعظم ویتامین A مورد نیاز انسان است؛ اما به دلیل بدگمانیها و اعتراضات گسترده در سراسر جهان، هنوز این ایدهها رنگ واقعیت به خود ندیدهاند.