اگر به طور کلی بخواهیم صحبت کنیم، میتوان گفت بسیاری از انسانها در زمانهای خاصی از روز وعدههای غذایی خود را میل میکنند. بیشتر ما در ساعات ابتدایی روز، اقدام به خوردن صبحانه میکنیم تا انرژی کافی برای شروع کار و فعالیت روزانه خود را بدست آوریم. غالبا ظهرها زمانی است که انسانها وقتی را برای استراحت کوتاه مدت در نظر میگیرند. در این ساعات نیز بسیاری از افراد احساس گرسنگی کرده و تصمیم میگیرند تا یک وعده غذایی را میل کنند. شبها نیز معمولا زمانی است که اعضای خانواده در کنار یکدیگر قرار میگیرند و غالبا سعی میکنند تا سر یک سفره با هم جمع شده و وعده غذایی آخر روز خود را با هم میل کنند.
درست است که محتویات بشقاب غذا یک فرد در روزهای مختلف هفته فرق میکند، ولی نکته اینجاست که بسیاری از افراد، در زمانهای مشخصی وعده غذایی خود را میخورند. به ندرت پیش میآید که شخصی در طول روز تنها ۱ وعده غذا میل کند و در زمانهای دیگر، اشتهایی برای خوردن مواد خوراکی نداشته باشد. اما آیا تا به حال از خود پرسیدهاید که چرا انسان در طول روز باید ۳ وعده اصلی غذا (یعنی صبحانه، ناهار و شام) را مصرف کند؟ آیا این امر دلیلی علمی و بیولوژیکی دارد یا تنها نوعی عادت است که از نسلهای گذشته باقی مانده و ما نیز داریم آن را ادامه میدهیم؟
شاید شما هم با من هم عقیده باشید که جا به جایی وعدههای غذایی میتواند یکی از سختترین کارهای دنیا باشد. خوردن بستنی با خامه زیاد در زمان صبحانه و یا مصرف غلات صبحانهای در وعده شام، خواهد توانست برنامه غذایی شما را به کلی عوض کند. لذا به این نتیجه میرسیم که زمانهایی که ما برای خوردن غذا مشخص کردهایم، بیشتر با فرهنگ غذایی جامعهای که در آن زندگی میکنیم، ارتباط دارد. ارایه دلایل بیولوژیکی میتواند در اولویت دوم قرار گرفته و از اهمیت کمتری برخوردار باشند. استاد تاریخ شناسی دانشگاه Yale ایالت متحده، پروفسور پاول فریدمن (Paul Freedman) که یکی از افرادی بود که بر روی کتاب “Food: The History of Taste” کار میکرد، نظریه بالا را مطرح کرده و بر این باور است که باورهای اجتماعی و فرهنگی جامعه، تاثیر مستقیمی بر روی نوع و زمان غذا خوردن افراد آن جامعه دارد.
فریدمن ادعا میکند که هیچ دلیل بیولوژیکی برای این که انسانها ۳ بار در روز غذا بخورند، وجود ندارد. تعداد وعدههای غذایی که در طول روز مصرف میشود از یک الگوی فرهنگی ساده تبعیت میکند که انسانها در طول زمان، خود را با آن تطبیق داده و زندگی خود را به وسیله آن پیش میبرند. این کاری است که برای دهههایی متوالی انجام شده تا مردم بتوانند حتی راحتتر با یکدیگر ارتباط داشته باشند و رفتارهای روزانه قابل پیش بینیتری از خود نشان دهند.
یکی از روشهای فهمیدن این که افراد از ایام گذشته اهمیت زیادی بر روی وعدههای غذایی قائل بودند، مراجعه به فیلمها و اسناد تاریخی است. در اوایل سال ۱۹۵۰ فیلمی با نام “Leave it to Beaver” ساخته شد که داستان یک زن خانهدار روستایی را به نمایش میگذاشت که برنامه کارهای روزانهاش را جوری تنظیم میکرد تا بتواند به صورت منظم برای اعضای خانوادهاش صبحانه، ناهار و شام تهیه کند. این موضوع نشان میدهد که افراد از گذشته سعی در خوردن ۳ وعده غذایی داشتهاند.
امروزه نیز در بیشتر فیلمها و سریالهای تلویزیونی شاهد این موضوع هستیم که خانوادهها بیشتر سر میز صبحانه یا شام در کنار یکدیگر جمع شده و از اتفاقات و حوادثی که در طول روزهای قبل برایشان به وقوع پیوسته، صحبت میکنند. پروفسور فریدمن بر این باور است که اگر چه خوردن ۳ وعده غذایی از دیرباز یکی از برنامههای بشر بوده اما امروزه و با پیشرفت سریع تکنولوژی، این احتمال وجود دارد که انسان مجبور باشد تا نوع جدیدی از غذا خوردن را امتحان کند. او معتقد است زمانهای کاری افراد کمی از حالت نظم خارج شده و بیشتر مردم سعی دارند تا قسمتی از روز خود را به ورزش و یا سرگرمیهای دیگر اختصاص دهند. این امر باعث میشود انسان توجه کمتری به غذا و وعدههای غذایی داشته باشد و دیگر خود را موظف به خوردن ۳ وعده در ۳ زمان مشخص نداند.
تمام موضوعاتی که در مورد آنها به بحث پرداختیم، باعث شده تا صنعت غذاهای کنسروی و فست فود به شدت رونق پیدا کرده و روزانه افراد بیشتری را جذب خود نماید. تنها در ایالات متحده آمریکا، فروش غذاهای سریع پخت یا به عبارتی “snack foods” به رقم قابل توجه ۷۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ رسیده بود. طبق آمار و ارقامی که سازمان غذا و دارو جهانی منتشر کرده، فروش “snack foods” در سال ۲۰۱۵ در تمام کشورهای جهان، چیزی معادل ۳۳۰ میلیارد دلار بوده است.
اما سوال اینجاست که چگونه شد که مردم تصمیم گرفتند تا در روز ۳ وعده غذا مصرف کنند؟ در بین سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ میلادی، دولت آمریکا برنامهای را آغاز کرد تا مردم را به خوردن صبحانه تشویق کند. بسیاری از مردم که شغل آزاد داشتند تنها ناهار را به عنوان وعده غذایی اصلی میشناختند و اهمیت چندانی برای صبحانه قائل نبودند.
چندی پیش طی یک نظرسنجی که توسط سازمان کشاورزی آمریکا انجام شد مردم نظر خود را در مورد اصلیترین وعدههای غذایی مطرح کردند. طبق نتایج به دست آمده، صبحانه و ناهار به عنوان مهمترین وعده غذایی مردم آمریکا شناخته شدند. همچنین مردمی که در این نظر سنجی شرکت داشتند، اعلام کرده بودند که بیشترین زمان را برای تهیه وعده غذایی عصرانه صرف میکنند.