کدام اسمارت فون بهترین نمایشگر را دارد؟! (یک بررسی دقیق برای یافتن برترین)

برای یافتن پاسخ به این پرسش که بهترین صفحه نمایش اسمارت فون‌ها، متعلق به کدام برند است، سه همراه هوشمند را زیر ذره بین برده‌ و از ابعاد مختلف مورد بررسی و آزمایش قرار داده‌ایم. نتایج را با یکدیگر مقایسه کردیم و در آخر نیز به مقایسه هر یک از آن‌ها با دو غول حال حاضر دنیای تکنولوژی یعنی آی‌فون 5 و گلکسی اس 4 پرداخته‌ایم. در قسمت اول این بررسی به مشکلات یا برتری‌های هر یک از این سه کاندیدا پرداختیم و بخش مقایسه با آی‌فون و گلکسی 4 را در مقاله بعدی تقدیمتان خواهیم کرد.
نسل جدیدی از صفحه نمایش‌های اسمارت فونی فول اچ دی با رزولوشن مشهور 1920×1080 پیکسل، بازار را تصرف کرده‌اند و به هر جا بنگرید جلوی چشمانتان هستند و از تلویزیون خانگی‌تان هم چیزی کم ندارند، فقط کوچکترند! اما واقعا آیا این همه خوبی برای یک صفحه نمایش به این کوچکی زیاد نیست؟ آیا کاربر قادر است این همه خوبی را با چشمانش تشخیص دهد؟ آیا واقعا ما کاربران با نگاه به صفحه نمایش‌های آیفون 5 و گلکسی اس 4 قادر به تشخیص تفاوت‌های آن‌ها هستیم؟ یا فقط با توجه به یک سری اعداد و ارقام نظر می‌دهیم؟ در مقاله زیر تلاش می‌کنیم که به پرسش‌های مطرح شده پاسخ بدهیم و با یک بررسی جامع و همه جانبه به مساله بپردازیم.

شرکت اپل سال 2010 با تولید صفحه نمایش رتینای تعبیه شده برای آی‌فون 4، از نسل پیشین صفحه نمایش‌های اسمارت فونی پیشی گرفت. اما گویی همان‌جا از فرط خستگی میدان را به رقیب همیشه در صحنه‌اش واگذار کرد و از ادامه بازی انصراف داد.
در حال حاضر این دستگاه‌های اندرویدی هستند که از این در جا زدگی آی‌فون استفاده کرده و جایگاهش را در این چند ساله اخیر به اشغال در آورده‌اند. با اینکه شایعاتی مبنی بر حضور صفحه نمایش‌هایی بزرگ‌تر برای اپل و در اندازه یک فبلت با رزولوشن بالاتر به گوش می‌رسد، اما فعلا که محصولات این برند حتی از رسیدن به رزولوشن 1280×720 هم وامانده‌اند.

بازیگرها را بشناسید
در این بخش قصد داریم به بررسی بهترین اسمارت فون‌های فول اچ دی بپردازیم. پس سه مدل اچ‌تی‌سی وان، هواوی اسند دی 2 و سونی اکسپریا Z را انتخاب کردیم که هر سه مجهز به صفحه نمایش‌های 5 اینچی یا کمتر هستند. با اینکه اپتیموس جی پرو هم از نظر کیفیت صفحه نمایش در رده انتخاب‌های ما بود اما به دلیل اندازه 5.5 اینچیش فعلا تا زمانی که مدل 5 اینچی آن به بازر نیامده است، اجازه ورود به گروه را ندارد! شاید با دیدن نام هواوی در میان انتخاب‌هایمان تعجب کرده باشید، اما خدمتتان عرض کنیم که با اینکه هدف هواوی تولید اسمارت فون‌های ارزان قیمت بوده است، در این مدل هدفش را ارتقا بخشیده و با ارایه یک صفحه نمایش فوق با کیفیت قصد دارد نظرها را نسبت به برندش بهبود ببخشد.

نتایج بدست آمده از Shoot-Out
برای بررسی این چند محصول برتر، سری به نتایج بدست آمده از لابراتوار Mobile Display Technology Shoot-Out زدیم. از آن‌جایی که تعیین میزان دقیق کیفیت صفحه نمایش‌ها برایمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، به دنبال نتایجی رفتیم که از مقایسه‌های نزدیک به هم و بر اساس معیارهای لابراتواری دقیق انجام شده است.

به راستی آیا چشم قادر به دیدن دقت و کیفیت فول اچ‌دی یک صفحه نمایش است؟
سال 2010 بود که شرکت اپل با تولید صفحه نمایش رتینا با تعداد 326 پیکسل در اینچ، انقلابی عظیم در صنعت و بازار صفحه نمایش‌های اسمارت فونی ایجاد کرد. با اینکه این مقدار کمتر از میزان قدرت تفکیک پذیری شبکیه چشم انسان است، افرادی با بینایی 20/20 (قدرت بینایی نرمال)هم قدرت تشخیص جداگانه پیکسل‌ها حتی زمانی که دستگاه با فاصله 10.5 اینچی و در زاویه نرمال قرار گرفته است را ندارند، پس پرسش واقعی اینجا مطرح می‌شود که برای رسیدن به محدوده PPI بصری واقعی چقدر باید در این صنعت جلورفت؟

صفحه نمایش‌های رتینای واقعی
همانطور که پیش از این هم اشاره شد، قدرت تفکیک پذیری شبکیه چشم انسان خیلی بالاتر از همین مقدار دررتینای اپل است، یعنی چیزی حدود 600 پیکسل در هر اینچ با فاصله‌ای 10 اینچی که در واقع محدوده بینایی انسان به بهترین شکل ممکنش است (10/20). همان‌طور که مشخص است این مقدار خیلی بیشتر از تعداد پیکسل‌های صفحه نمایش‌هایی با 468PPI است که مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. از جهتی دیگر تعداد افرادی که دقت بینایی آن‌ها 10/20 بوده بسیار محدود است و در واقع قدرت بینایی بیشتر بالغین حتی به مقدار نرمال 20/20 هم نمی‌رسد. به علاوه، با کم شدن نور محیط قدرت بینایی نیز کم می‌شود چراکه نور منعکس شده از صفحه نمایش، کنتراست تصاویر را کاهش می‌دهد. پس مسلما دقت بیش از حد تصاویر در بسیاری از موارد قابل تشخیص نیست.

افزایش دقت
با تمام این محدودیت‌ها راه دیگری برای تشخیص کیفیت واقعی صفحه نمایش وجود دارد. به تصویری که روی صفحه نمایشتان است خیره شوید، آن را نزدیک‌تر کنید و یا در اطراف بدون آنکه چشمتان را از آن بردارید حرکت دهید. با این کارها قادرید تصویری بهتر با جزییات بیشتر ببینید، زیرا در مغز شما طرحی یکپارچه از تصویر نقش می‌بندد. پس زمانی که در حال تماشای یک تصویر با دقت گرافیکی بالا یا متون با فونت ریز هستید، اگر جز آن دسته افرادی باشید که قدرت بینایی بالایی دارند، می‌توانید از دیدن دقت و جزییات تصویری بیشتر در صفحه نمایش لذت ببرید.

عکس‌ها و ویدیوها
بر خلاف متون و گرافیک‌های تولید شده با کامپیوترها که از ترتیب دقیق پیکسلی استفاده می‌کنند، تصاویر فتوگرافیک به صورت پیش فرض تیره و تار هستند؛ چرا که جزییات تصویر دربین پیکسل‌های مختلف پخش شده است، پس به عنوان یک بیننده احتمال اینکه قابلیت تشخیص تفاوت‌های دقت بیش از 1280×720 HD را داشته باشید خیلی کم است. مخصوصا زمانی که تصاویر شما از نوع jpeg هستند (این تصاویر به طور دیجیتالی فشرده هستند). برای ویدیوها و فیلم‌ها نیزکه تصاویر در آن‌ها درحال حرکت است، جزییات معمولی تصاویر به دلیل طبیعت گذرای آن‌ها و نیز فشرده سازی دیجیتال قابل تشخیص نیست و به طور کلی در تصاویر، ویدیوها و فیلم‌ها، دقت و رزولوشن اضافی کمتر آشکار است.
اما خب بر طبق گفته‌های بالا حرکت به سمت فول اچ‌دی برای صفحه نمایش‌های 5 اینچی کار عاقلانه‌ای بود. افرادی که قدرت بینایی تقریبا خوبی دارند، قادرند رزولوشن، دقت و جزییات بیشتر تصاویر را ببینند و احساس کنند.

کارایی کلی صفحه نمایش
در آزمایش‌ها و اندازه گیری‌های لابراتواری، سه صفحه نمایش اسمارت فونی در بیش‌تر بخش‌ها کارایی خوب رو به عالی از خود نشان دادند. این سه کاندیدا از نظر روشنی تصویر، نسبت کنتراست (در نور محیطی کم)، نرخ کنتراست در نور محیطی زیاد، انعکاس، نقاط سفیدی و کارایی قدرتی صفحه نمایش، مورد بررسی قرار گرفتند. در زیر مواردی را که این سه کاندیدا در آن‌ها بسیار متفاوت عمل کردند آورده‌ایم.

وسعت رنگ‌ها
برای ایجاد رنگ‌هایی دقیق بر روی صفحه، صفحات نمایش بایستی با وسعت استاندارد رنگ‌ها تطابق یابند. وسعت استاندارد رنگ‌ها در دوربین‌های دیجیتال، HDTV و محتویات کامپیوتری اینترنتی مثل عکس‌ها و ویدیوها یکسان و برابر با sRGB/Rec.709 است. توجه داشته باشید که محتویات به نمایش درآمده استاندارد، شامل رنگ‌های خارج از استاندارد sRGB/Rec.709 نمی‌شود. پس صفحه نمایشی که از محدوده رنگی وسیع‌تری برخوردار است، نمی‌تواند رنگهای استاندارد و اصلی را نمایش دهد پس آنچه به چشم می‌خورد رنگهای اغراق شده با دقت پایین است.
بیشتر ال‌سی‌دی‌های موجود تنها 55 تا 65 درصد وسعت رنگ این استاندارد را نمایش می‌دهند. اما اچ‌تی‌سی وان و اسند دی 2 از جمله تلفن‌های هوشمندی هستند که تقریبا 100 درصد رنگ‌های این استاندارد را تولید می‌کنند. اما این مقدار برای اکسپریا Z چیزی حدود 115 درصد است که همین امر منجر به ایجاد مشکلاتی در دقت رنگهای تولید شده این اسمارت فون می‌شود.

مشکلات مرتبط به زوایای دید
روشنی تصاویر، کنتراست و رنگ‌ها در تغییر مثبت و منفی 30 درجه تغییر می‌کنند. این تغییر در تلفن‌های هوشمند به دلیل ذات قابل حمل بودنشان معمول‌تر است.
در حالی که میزان روشنایی تا 50 درصد در تمام ال‌سی‌دی‌ها با تغییر 30 درجه‌ای در زاویه دید کاهش می‌یابد، ا برای ال‌سی‌دی‌های جدید با قابلیت IPS و یا فن‌آوری‌های این‌ چنینی، این تغییر در رنگ و کنتراست غیر معمول است. متاسفانه اکسپریا Z نیز از این کاستی رنج می‌برد. با اندکی تغییر در زاویه تلفن، سطح سیاهی پس زمینه به طور شگفت آوری افزایش می‌یابد که همین امر باعث تنزل کنتراست و رنگهای تصویر می‌شود. این کاستی مسلما یکی از مشکلات صفحه نمایش‌های جدید شمرده می‌شود که احتمالا به خاطر استفاده از یک قطبش دهنده درجه پایین در پنل است. برای اینکه از وجود این کاستی مطمئن شویم، سراغ مدلی مشابه به نام اکسپریا ZL رفتیم، اما متاسفانه این مدل نیز از همان کاستی با همان درجه رنج می‌برد. قسمت خوشحال کننده این آزمایش نتایج امیدوار کننده به دست آمده از اسند دی 2 و اچ‌تی‌سی وان بود. عملکرد هر دوی آن‌ها از نظر زاویه دید عالی بود و هیچ تغییر رنگی مشاهده نشد.

دقت رنگها و کالیبراسیون

کیفیت و دقت عکس‌ها برای صفحات فول اچ‌دی 5 اینچی بسیار مهم است. چرا که این دستگاه‌ها برای کاربردهای چندرسانه‌ای مثل دیدن عکس‌ها، ویدیوها، فیلم و محتویات اینترنتی ساخته شده‌اند، پس طراحی سخت افزاری و کالیبراسیون کارخانه‌ای دقیق برای تولید تصاویری بی رقیب از نظر کیفیت و دقت رنگ‌ها الزامیست. برخی از سازندگان برای اینکه محصول خود را در صدر فروش بازار قرار دهند، از ترفندهایی چون بکارگیری بیش از حد معمول فرایند پردازش تصویر بهره می‌گیرند که نتیجه چیزی جز تولید رنگ‌ها و کنتراست اغراق شده نیست. اسند دی 2 از این گونه پردازش‌های تصویری استفاده نمی‌کند و تنها به کالیبراسیون استاندارد و دقیق صفحه نمایش کفایت می‌کند. اما متاسفانه دو مدل دیگر ما یعنی اکسپریا Z و اچ‌تی‌سی وان برای گول زدن چشم بیننده به سمت این پردازش‌های اضافی تصویر پناه برده‌اند که نتیجه تولیدی آن‌ها چیزی جر کنتراست و رنگ‌هایی بیش از حد اشباع شده نیست.

آزمایش زوایای دید
خیلی هم عجیب نیست که هر سه صفحه نمایش از نظر دقت، روشنی و کنتراست بسیار عالی بودند. اما برای اکسپریا تنها در زوایه صفر درجه همه چیز عالی به نظر می‌رسید. برخی از سازندگان فعال در زمینه تولید صفحات نمایش برای بهتر جلوه دادن محصولاتشان تلاش در استفاده اغراق آمیز از ویژگی‌هایی چون کنتراست دارند که نتیجه چیزی جز یک محصول بی کیفیت با رنگهای اغراق شده و کنتراست بیش از حد نخواهد بود. در آزمایش‌های انجام شده برای تشخیص گستردگی دید، هر سه صفحه نمایش ما با اختلاف زیادی از یکدیگر از آزمون بیرون آمدند. اسند دی 2 در مقایسه با آی‌فون 5 و گلکسی اس 4 چیزی کم نداشت اما متاسفانه کنتراست و رنگ‌ها در اچ‌تی‌سی وان بیش ازحد اشباع شده و دقت رنگ‌ها پایین بود. وضعیت برای اکسپریا Z در حال فعال بودن موتور براویا بدتر بود، اما خاموش کردن این ویژگی باعث افزایش کیفیت عکس‌ها شد، هر چند نه به اندازه‌ای که انتظار می‌رفت.

حال اجازه بدهید به مقایسه این سه مدل با دو صفحه نمایش موفق بازار یعنی رتینای اپل و AMOLED سامسونگ بپردازیم.

اچ‌تی‌سی وان
اچ تی سی از پنل فوق العاده شارپ برای این مدل استفاده کرده است، اما همه چیز به همان خوبی که باید باشد نیست. متاسفانه این کمپانی برای بهتر جلوه دادن صفحه نمایش تعبیه شده در این محصول خود، متوسل به فرایند پردازشی اضافه‌تر شده که همین امر کارایی صفحه نمایش را پایین آورده است. با اینکه سونی هم از همین کاستی رنج می‌برد، اما حداقل قابلیت خاموش کردن این پروسه اضافی در این مدل وجود دارد. خوشبختانه با آپگریدهای آینده این آپشن به اچتی‌سی نیز اضافه خواهد شد.

هواوی اسند دی 2
اسند دی 2 از نظر زوایای دید چیزی از آی‌فون 5 و آی‌پد کم نداشت و هم‌ پای این دو محصول مجهز به صفحه نمایش رتینا که دارای دقیق‌ترین و با کیفیت‌ترین صفحه نمایش‌های تست شده هستند، حرکت کرد و خود را در زمره بهترین‌ها جای داد. حتما شگفت زده شده‌اید و کمی هم سر در گم!

سونی اکسپریا Z
متاسفانه تنها واژه‌ای که می‌توان در توصیف عملکرد صفحه نمایش این غول سونی بکار برد “ناامید کننده” است. اول اینکه صفحه نمایش این اسمارت فون از نظر زوایای دید در حد صفحه نمایش اسمارت فون‌های بی کیفیت عمل کرد. کاستی دوم مرتبط به موتور براویا بود که بر خلاف هدف سونی برای ارتقا کیفیت تصاویر، تنها باعث کاهش کیفیتی قابل توجه شد! تصاویر به نمایش در آمده زمان روشن بودن موتور براویا بیش از حد اشباع شده و نا مفهوم بوده و دقیقا شبیه به زمانی هستند که در تلویزیون HDTV خود به تماشای تصاویری نشسته‌اید که رنگشان تا آخرین درجه بالاست! تنها برتری صفحه نمایش اکسپریا Z به اچ‌تی‌سی وان قابلیت خاموش کردن این فرایند پردازشی اضافه است.

مقایسه با صفحه نمایش آی‌فون 5
محصول اخیر اپل کمتر از انتظارات ظاهر شده است. این مدل نسبت به هم رده‌هایش با صفحه نمایشی کوچکتر (4.0 اینچ به جای 4.7 یا 5.0 اینچ)، رزولوشن کمتر (1136×640 پیکسل به جای 1920×1080)، مقدار کلی کمتر تعداد پیکسلها (0.7 به جای 2.1 مگا پیکسل) و تعداد کمتر پیکسلها در هر اینچ (326 به جای 443 تا 468) به بازار آمده است. اما از نقطه نظر مثبت، آی‌فون 5 دارای اوج سفیدی بالا (556 به جای 421 تا 491cd/m2)، میزان انعکاس بسیار پایین‌تر (4.5 درصد به جای 5.6 تا 6.5 درصد)، نرخ کنتراست بیشتر (121 به جای 65 تا 88) و شفافیت خیلی زیاد صفحه نمایش در نور محیطی بالاست.
قسمت جالب و جذاب آزمایش‌های ما به برابری کیفیتی و رنگی تصاویر هواوی اسند دی 2 با آی‌فون 5 باز می‌گردد که حتی از نظر اندازه صفحه نمایش و میزان رزولوشن اسند دی 2 در رده بالاتری قرار می‌گیرد. در آزمایش زاویه دید تفاوتی بین این دو مدل به چشم نخورد و هر دوی آن‌ها مجهز به صفحه نمایش‌هایی هستند که با دقت تمام کالیبره شده‌اند. متاسفانه در این آزمایش دو مدل دیگر ما چند گام عقب‌تر مانده و از نظر کیفیتی به پای آی‌فون 5 و اسند دی 2 نرسیدند.

مقایسه با صفحه نمایش AMOLED گلکسی اس 4
دیگر صفحه نمایش معیار ما، نمایشگر گلکسی اس 4 بود که در آزمایش‌های Shoot-Out از آن استفاده کردیم. به دلیل تفاوت فن‌آوری ال سی دی با OLED مسایل ظریف عملکردی مورد بررسی دقیق قرار گرفتند. دو تفاوت عمده این دو فن‌آوری به تولید رنگ سیاه بازمی‌گردد. OLEDها سیاه کامل تولید می‌کنند، با اینکه سیاه تولید شده در ال‌سی‌دی‌ها به آن کاملی نیست. میزان انعکاس صفحه نمایش OLED گلکسی 4 خیلی پایین‌تر (4.4 به جای 5.6 تا 6.5 درصد) و در نتیجه نرخ کنتراست در نور محیطی بالا بیشتر (65 تا 108 به جای 65 تا 88) است. به علاوه گلکسی اس 4 چند محدوده رنگی متفاوت ایجاد می‌کند. یک محدوده رنگی بسیار دقیق، یک محدوده رنگی که برای عکاسی حرفه‌ای بکار می‌رود و یک محدوده وسیع‌تر که مناسب نور محیطی بالاست. از نظر دقت تصاویر، گلکسی اس 4 نیز از رزولوشن 1920×1080 پیکسل بهره می‌گیرد و در مقایسه با ال‌سی‌دی‌ها که به ازای هر پیکسل از سه ریزپیکسل استفاده شده است، گلکسی اس 4 از الگوی PenTile و دو ریز پیکسل به ازای هر پیکسل بهره می‌برد. با این وجود تعداد بسیار بالای 312 تا 441 ریز پیکسل در هر اینچ به همراه پردازش پیشرفته ریز پیکسلی باعث شده که صفحه نمایش گلکسی اس 4 تبدیل به یک صفحه نمایش بسیار با کیفیت و دقیق شود.

نتیجه تو بهترینی
احساس شگفت انگیزی است وقتی بتوانید یک صفحه نمایش فول اچ‌دی و تمام عیار را در دستانتان بگیرید و به زیبایی‌های آن خیره شوید. در بررسی ما تنها یکی از این سه کاندیدا شایستگی کافی برای بهترین نامیده شدن را داشت. اسند دی 2 به دلیل کیفیت بی نظیر تصاویرش و دقت رنگ‌های تولید شده به عنوان بهترین دارنده صفحه نمایش در میان دیگر اسمارت فون‌های انتخابی ما برگزیده شد.

نسل بعدی نمایشگرهای اسمارت فونی

با وجود اینکه اسند دی 2 برنده بررسی ما بود، در بر آورده کردن تمامی انتظاراتمان آن هم به طور تمام و کمال موفقیت چندانی نداشت. در مقابل رتینای اپل در بعضی موارد کم آورد و نتوانست به پای برخی ویژگی های منحصر به فرد AMOLED سامسونگ برسد. اما حداقل تمامی تلاشش را به کار گرفته و همین که در این مدت کم توانسته است از دو محصول مشهور بازار پیشی بگیرد برای ما کافیست.
قطعا تمامی صفحات نمایش موجود در بازار تا کمالی که مد نظر ماست راه زیادی پیش رو دارند.

موارد زیر جز آندسته ویژگی‌هایی هستند که انتظار داریم نسل بعدی صفحه نمایشهای اسمارت فونی علاقه به استفاده از آن‌ها داشته باشند:

صفحه نمایش‌های کوچک‌تر
در سال‌های اخیر و به علت علاقه وافر سازندگان به رزولوشن بالاتر، اندازه صفحات نمایش نیز به نوعی در حال کوچک‌تر شدن است. اگر ما به رزولوشن 1920×1080 پیکسل هم قانع باشیم، افزایش تعداد پیکسل‌ها در هر اینچ باعث کوچک‌تر شدن صفحات نمایش می‌شود. دو کمپانی ال‌جی و اچ‌تی‌سی در این راه قدم گذاشته‌اند و مدل‌های جدیدتر خود را با اسکرین‌های کوچک‌تر روانه بازر کرده‌اند. اچ‌تی‌سی وان نسبت به مدل پیشین خود 0.3 اینچ کوچکتر است و از نظر تعداد پیکسل‌ها در هر اینچ 28 پیکسل بیشتر دارد.

کیفیت بهتر تصاویر در نور محیطی بالا
عملکرد تمامی صفحه نمایش‌های موجود در بازار نسبت به نور محیط ضعیف‌تر از آنی است که انتظار داریم. انعکاس خیره کننده نور باعث کاهش کنتراست تصویر و رنگ‌ها می‌شود. با ارتقا سنسورها و مدیریت بهتر رنگ‌ها، صفحات نمایش قادرند تاثیر نور محیط را از طریق تغییر پویای محدوده و وسعت و مقیاس شدت رنگ‌ها کمتر کنند.
باید انتظار داشته باشیم که در آینده‌ای نه چندان دور به سقف انتظاراتمان حداقل در زمینه تکنولوژی ساخت صفحه نمایش‌ها دست یابیم. روند طی مسیر دنیای فن‌آوری رو به جلو است و مسلما سازندگان تمامی تلاش خود را بکار خواهند گرفت تا چشم مصرف کنندگان (نه دلشان) را بدست آورند.