آیا تا بهحال در مورد وجود احساسات مختلف در حیوانات فکر کردهاید؟ آیا آنها هم مانند انسان نسبت به شرایط متفاوتی که در آن قرار گرفتهاند واکنشهای مختلفی از خود بروز میدهند؟ در این مطلب قصد داریم تا با بررسی پژوهشهای انجام شده روی گونههای مختلف حیوانات به وجود حس شادی در حیوانات بپردازیم.
تصور این که حیوانات هم مانند انسان دارای عواطف و احساسات هستند جالب به نظر میرسد. با توجه به پژوهشهای صورت گرفته، اخیرا ثابت شده که برخی از حیوانات هنگام شادی از خود علائمی مشابه به خندیدن در انسان بروز میدهند. تحقیقاتی که برروی سگها، موشهای صحرایی، شامپانزهها و گونههای مختلف میمونها انجام شده اثبات میکند که این گونهها هنگام خوشحالی صدای منحصربفردی از خود ساطع میکنند.
پژوهشها در رابطه وجود خنده در حیوانات مسأله تازهای نیست. ایده اولیه این تحقیقات حداقل به سال ۱۸۷۲ میلادی برمیگردد. در آن زمان چارلز داروین زیست شناس مشهور بریتانیایی با نوشتن کتاب “بیان احساسات در انسان و حیوانات” این نظریه را بنیان نهاد. تمرکز داروین بیشتر روی شامپانزهها و میمونها بود؛ چرا که او دریافته بود که این گونهها هنگام بازی کردن و غلغلک دادن صدایی شبیه به خنده از خود بروز میدهند. دهها سال بعد نیز، پژوهشهای مشابهی در دانشگاه هانوفر آلمان صورت گرفت که شباهت این صداها به صدای خنده در انسان را تأیید میکرد.
اخیرا در سال ۲۰۰۱ نیز خانم پاتریسیا سیمئونه که در زمینه رفتارشناسی حیوانات فعالیت میکند، با انجام برخی آزمایشات بر روی صدای سگها هنگام بازی کردن، شباهت بسیار زیادی بین این صداها و صدای خنده مشاهده کرده است. او آزمایشات خود را با استفاده از دستگاه طیفنگار انجام داده بود. همچنین خانم سیمئونه با ضبط صدای خنده سگها و پخش این صدا برای سگهای دیگر مشاهده کرد که پس از پخش این صدا، سگها به دنبال بازی کردن بودند. او این آزمایش را روی توله سگها و سگهای بالغ انجام داد و نتایج مشابهی را گزارش کرد. با این وجود اگر سگ خانگی خود را هیچگاه در حالت خنده ملاحظه نکردهاید، هیچ جای نگرانی وجود ندارد؛ چرا که خندیدن در سگها بیشتر به شکل نفس نفس زدن بوده و شباهتی به قهقهای که در انسان مشاهده میشود ندارد.
شاید جالب به نظر برسد که حتی موشهای صحرایی هم صدای منحصربفردی هنگام شادی از خود بروز میدهند. آقای جک پانکسپ، عصب شناس دانشگاه ایالتی بولینگ گرین، در دهه ۹۰ میلادی با انجام برخی آزمایشات به این نکته دست یافت. او با غلغلک دادن موشهای صحرایی کوچک مشاهده کرد که آنها صدای جیرجیر خاصی در واکنش به این کار از خود بروز میدهند. او اذعان داشت که موشها این صدا را هنگام بازی کردن نیز از خود آشکار میکنند.
اگرچه خندیدن در برخی از گونههای حیوانات مشاهده شده، با این حال هنوز وجود این حالت در بسیاری از حیوانات ناشناخته مانده است. اما خانم مارینا رز به همراه تیم تحقیقاتی خود در دانشگاه پورتموث در حال بررسی این موضوع در سایر حیوانات هستند. آنها با بررسی فیلمهای موجود روی یوتیوب مشاهده کردهاند که بسیاری از حیوانات در واکنش به غلغلک دادن از خود صدای خاصی بروز میدهند. البته نمیتوان نتیجه گرفت که همه این صداها در حیوانات، همان صدای خندهای است که انتظار داریم اما خانم رز اذعان داشته که این صداها نشان از حالت خوشی و شادی در حیوانات مختلف است.