نگاهی به میزان پراکندگی نسخه‌های مختلف اندروید از ابتدا تاکنون

آیا می‌دانید که پتی‌فور (یک شیرینی خوشمزه که علی‌رغم اندازه کوچک خود بسیار اشتها آور است)، اسم رمز اولین نسخه سیستم‌عامل اندروید یعنی اندروید 1.1 بود؟ در جدیدترین بررسی‌ها مشخص شد که اندروید جلی‌بین (اندروید 4.1 تا 4.3) آخرین نسخه از سیستم‌عامل اندروید بوده که توانسته بود 50 درصد سهم توزیع این سیستم‌عامل موبایلی را به خود اختصاص دهد.

اولین نسخه اندروید که به طور عمومی در دسترس همگان قرار گرفت، اندروید 1.5 موسوم به کیک فنجانی بود که در گوشی T-Mobile G1 مورد استفاده قرار گرفت. پس از آن، در اوایل سال 2010 نسخه جدید این سیستم‌عامل (اندروید 2.0 و 2.1) با اسم رمز Eclair به معنای شیرینی خامه‌ای معرفی شد که البته حدود شش ماه پس از عرضه‌اش به محبوب‌ترین نسخه اندروید تا آن زمان نیز تبدیل شد. نسخه بعدی که اندروید Froyo (اندروید 2.2) نام داشت مانند نسخه پیشین به حدود شش ماه زمان نیاز داشت تا به جامع‌ترین نسخه اندروید تبدیل شود. در پایان سال 2010 اندروید فرویو بیش‌ترین سهم بازار را در اختیار داشت.

گوگل در آن زمان عرضه دو نسخه در هر سال را برنامه‌ریزی کرده بود و همه ساله شاهد معرفی دو نسخه جدید از سیستم‌عامل اندروید بودیم. پس از همه این موارد نوبت به معرفی اندروید شیرینی زنجفیلی (اندروید 2.3) رسید. این نسخه را باید ویندوز XP اندروید دانست؛ زیرا بعد از سال‌ها هنوز هم پایان کار این نسخه فرا نرسیده و هنوز هم عده‌ای از این نسخه از اندروید بهره می‌برند که همین موضوع باعث شده توسعه‌دهندگان مجبور شوند پشتیبانی از API منسوخ شده‌ای مانند اندروید 2.3 را نیز در برنامه‌های خود لحاظ کنند. نسخه شیرینی زنجفیلی از اوایل سال 2012 بیش‌ترین سهم اندروید را به خود اختصاص داد و این روند را تا اواخر سال 2013 حفظ کرد.

در همین حال بود که اندروید یک راه انحرافی را ایجاد کرد و نسخه 3 (Honeycomb به معنای شانه عسل) را با رابط کاربری جدید و آداپته شده برای تبلت‌ها و به طور اختصاصی برای به کارگیری در این دیوایس‌ها معرفی کرد. با این‌که قصد گوگل از توسعه رابط کاربری جدید آداپته با تبلت‌ها، جلوگیری از بروز مشکل و بهبود تجربه کاربری بود اما در نهایت دیدیم که مشکلات این رابط کاربری بر فواید آن غلبه کرد. امری که نهایتا منجر به اتمام کار اندروید 3 در بین تبلت‌ها شد. رابط کاربری اندروید 3 از Holo الهام گرفته بود؛ همان رابط کاربری که با طراحی مجدد در اندروید 4.0 ساندویچ بستنی دوباره احیا شد.

با آن‌که تبلت‌ها به نسخه ساندویچ بستنی ارتقا یافتند اما اندروید 4.0 هیچ‌وقت نتوانست از نسخه شیرینی زنجفیلی (اندروید 2.3) پیشی بگیرد. پس از این بود که گوگل تصمیم گرفت هر سال تنها یک نسخه از اندروید را معرفی کند. این‌جا بود اندروید جلی‌بین (اندروید 4.1 تا 4.3) به عنوان موضوع اصلی این مطلب وارد میدان شد. با آن‌که بالاخره جلی‌بین توانست اندروید 2.3 را شکست دهد اما نتوانست به رکورد آن دست یابد. جالب است بدانید در شروع سال 2015 اندروید زنجفیلی 8 درصد کل جدول توزیع را به خود اختصاص داده بود.

اندروید 2.3 توانسته بود در اوج فراگیری خود 66 درصد از بازار را تصاحب کند اما اندروید جلی‌بین به سختی از مرز 50 درصد گذشت. این آخرین باری بود که یک نسخه از اندروید توانست از مرز 50 درصد عبور کند. یکی از این دلایل را می‌توان کارایی بالای نسخه‌های جدید اندروید و عدم نیاز کاربران به خرید گوشی جدید دانست. البته کم‌کاری تولیدکنندگان در ارایه نسخه جدید را نیز نباید بی‌تاثیر دانست. با توجه به تصویر آماری زیر می‌توان گفت که اندروید 2.2 با اختلاف اندکی نسبت به اندروید 2.3 رکوردار بیش‌ترین سهم در بین تمام نسخه‌های اندروید است.

نسخه بعدی اندروید که البته با همکاری یک برند فعال در صنایع غذایی توسط گوگل معرفی شد، اندروید کیت‌کت (اندروید 4.4) محسوب می‌شود. طبق گزارشات منتشر شده ظاهرا قرار بود این نسخه با نام Key Lime Pie معرفی شود اما در لحظات آخر کمپانی Nestle تصمیم خود را تغییر داده و نام کیت‌کت را پیشنهاد می‌کند. کیت‌کت شروع ناکامی‌های نسخه‌های جدید اندروید در فتح مرز 50 درصد اندروید بود تا هم‌چنان اندروید جلی‌بین صاحب این عنوان باشد. کیت‌کت در اوج موفقیت خود توانست 40 درصد پراکندگی اندروید را در میانه‌های سال 2015 به خود اختصاص دهد.

علی‌رغم همه تلاش‌هایی که گوگل انجام داد تا با انتقال عملکردهای اصلی به سرویس گوگل‌پلی سطح نابرابری‌های موجود را بهبود ببخشد اما نه تنها این نقص حل نشد، بلکه مشکل بیش از این گسترده‌تر شد. در حال حاضر گوگل اقدامات شدیدتری را در دستور کار قرار داده که با شروع از ماه آگوست سال 2017، اپلیکیشن‌های جدید باید اندروید اوریو را به عنوان هدف خود مد نظر قرار دهند. به نظر می‌رسد که با انجام این کار، بسیاری از ویژگی‌های اندروید برای نرم‌افزارهای جانبی الزام‌آور خواهد بود. با این تفاسیر انتظار داریم که کاربران طعم تجربه کاربری مدرن‌تری را بچشند.

اندروید 5 لالی‌پاپ با تغییرات بزرگی که به همراه داشت بالاخره در سال 2014 عرضه شد. نکته جالب این است که باز هم شاهد حضور Holo در ورژن جدید اندروید بودیم. اندروید 5 لالی‌پات با طراحی متریال معرفی شد. Dalvik نیز از چنین ویژگی‌هایی برخوردار بود؛ امری که نهایتا به نفع اندروید RunTime یا همان (ART) تمام می‌شد. بعد از این شاهد معرفی اندروید 5.1 با همان اسم رمز لالی‌پات (در سال 2015 به هدف پشتیبانی از چند سیم‌کارت معرفی شد) و پس از آن هم اندروید 6 با نام مارشمالو بودیم.

در سال 2016 کمپانی گوگل نسخه 7.0 و 7.1 از سیستم‌عامل اندروید را با نام نوقا معرفی کرد. ماه گذشته بود که طبق آمارهای رسمی گوگل، اندروید نوقا با پیشی گرفتن از اندروید مارشملو بیش‌ترین سهم از توزیع اندروید را به خود اختصاص داد و هم‌اکنون فراگیرترین نسخه اندروید (با تصاحب 28.5 درصد از کل سهم) محسوب می‌شود. همان‌گونه که در تصویر آماری بالا مشخص است، از اندروید جلی‌بین به این سمت، حداکثر سهم نسخه‌های جدید اندروید همواره رو به کاهش بوده است.

گوگل ترفندهایی اندیشیده (فراتر از آن‌که بخواهد با به‌روزرسانی نرم‌افزارها این مشکل را حل کند) که به واسطه آن بتواند این شکاف‌ها و پراکندگی‌ها را رفع کند. این کمپانی پروژه Treble را معرفی کرد تا به این شکل نسخه‌های جدید اندروید راحت‌تر و زودتر برای کاربران منتشر شود. این قابلیت به همراه معارفه اندروید 8.0 اوریو که دومین همکاری گوگل با یک نام تجاری محسوب می‌شود، معرفی شد.

انتظار داریم پرچمداران مجهز به اندروید اوریویی که در روزهای آینده در کنگره جهانی موبایل معرفی می‌شوند، به روند افزایشی تصاحب سهم اندروید اوریو کمک کنند. در حال حاضر اندروید اوریو 1 درصد از کل سهم اندروید را به خود اختصاص داده است.