اخیرا گروهی از دانشمندان توانستهاند مغز سه انسان را به یکدیگر متصل کرده تا آنها بتوانند افکار یکدیگر را برای هم به اشتراک بگذارند. در این مطالعه آن اشخاص، یک بازی تتریس (بازی جورچینهای رنگی که در آن آجرهای رنگی از بالا وارد صفحه شده و با کنار هم قرار گرفتنشان از صفحه بازی حذف میشوند) را به کمک یکدیگر انجام دادهاند. این گروه بر این باورند که این آزمایش عجیبوغریب میتواند سرانجام باعث شوند که انسانها بتوانند بهصورت شبکهای با مغز یکدیگر ارتباط داشته باشند. این حقیقتا یک اتفاق بسیار شگفتانگیز است.
در این آزمایش، عمل اتصال مغز، با استفاده از الکترو انسافالوگرام (برای ثبت فعالیت مغز) و یک محرک مغناطیسی مغز (برای تحریک نورونهای مغز) صورت گرفته است.
الکترو انسافالوگرافی یا همان نوار مغزی که به معنای ثبت فعالیت الکتریکی مغز است. این تکنیک شامل اخذ سیگنال توسط الکترودهای سطحی، بهبود سیگنال، چاپ سیگنال و آنالیز آن است. به آنچه روی کاغذ چاپ میشود، الکترو انسافالوگرام میگویند.
افراد این تیم تحقیقاتی نام این عمل را شبکه مغزی (BrainNet) گذاشتهاند و ظاهرا چنین پیشبینی میکنند که با این روش میتوان مغز تعداد افراد بیشتری را به یکدیگر متصل کرد و شاید بتوان از طریق اینترنت نیز این عمل را انجام داد.
البته علاوه بر ایدهها و پیشنهادهای عجیبوغریب این گروه، آزمایش شبکه مغزی میتواند عملا به ما دیدگاه بهتری از عملکرد مغز را ارایه دهد.
نویسندگان این گروه دانشمند چنین میگویند که:
ما روش اتصالی به نام شبکه مغزی را معرفی میکنیم. تاکنون این تنها روشی است که به کمک آن میتوان مغز چند نفر را به یکدیگر متصل کرد و یک مسئله را حل نمود.
این روش اتصال میتواند مغز سه انسان را به هم وصل کرده و درنتیجه با برقراری یک ارتباط کاملا مستقیم، این سه نفر با همدیگر همکاری کرده و یک مسئله را حل کنند.
در این آزمایش که توسط این گروه دانشمندان انجام شده، مغز دو شخص فرستنده به الکترودِ الکترو انسافالوگرام متصل است و از این افراد خواسته میشود که بازی تتریس را انجام دهند. آنها باید انتخاب کنند که آجر بچرخد و در کدام سمت فرود آید.
برای انجام این عمل از این دو نفر خواسته میشود که برای چرخش آجر به یکی از چراغهای دو سمت صفحهنمایش نگاه کنند. یکی از آن چراغها با فرکانس 15 هرتز و دیگری با فرکانس 17 هرتزی هستند که به عبارتی سیگنال متفاوتی را در مغز ایجاد کرده و الکترو انسافالوگرام قادر به تشخیص آن است.
این انتخابها به یک گیرنده در کپسول محرک مغناطیسی مغز متصل شده و این دستگاه میتواند یک نور لحظهای را در ذهن فرد دریافتکننده ایجاد کند؛ این نور لحظهای به نام فسفن شناخته میشود. فسفن پدیدهای است که در آن احساس دیدن یک نور یا نمایان شدن لکههایی در میدان بینایی حتی در زمان بسته بودن چشم در انسان به وجود میآید.
شخص گیرنده این پیام صفحه اصلی بازی را مشاهده نمیکند، اما اگر سیگنالی مبنی بر چرخاندن آجر دریافت کرده باشد، باید این عمل را در بازی انجام دهد.
پس از انجام این آزمایش برای پنج گروه سهنفری از افراد، این تیم تحقیقاتی دقت درستی عمل 81.25 درصدی را به دست آوردند که واقعا برای اولین بار دقت بسیار بالایی به شمار میرود.
برای آنکه ارتباط مغزها کمی پیچیدهتر شود در این آزمایش یک مرحله دوم نیز برای اشخاص گیرنده و فرستنده اضافه شد. در این مورد آنها باید دو بار چک کنند که آیا گیرنده بهدرستی پیغام را دریافت کرده است یا نه.
در این آزمایش اشخاص گیرنده پیام، تنها با استفاده از اتصال مغزی متوجه میشدند که سیگنال کدامیک از اشخاص فرستنده، برای چرخاندن آجر بیشتر قابلاعتماد است (اگر شخص فرستنده در مرحله دوم چک کردن نگاه خود را به چراغ عوض کند، سیگنال مشابه برای گیرنده ارسال نمیشوند و در نتیجه اعتماد به آن کم خواهد شد). این تیم تحقیقاتی بر این باور است که این مسئله بسیار به اعتبار اتصال مغزی کمک کرده و در شرایط و ارتباطات پیچیدهتر مفید خواهد بود.
این روش که توسط دانشمندان دانشگاه واشنگتن و دانشگاه کارنگی میلون (Carnegie Mellon) ایجاد شده، در حال حاضر تنها میتواند یک “بیت” داده یا تنها یک چراغ روشن یا خاموش را در یک لحظه ارسال کند. البته این گروه بر این باورند که در آینده این مقدار افزایش خواهد یافت.
همین گروه در چند وقت پیش توانسته بودند دو مغز را به یکدیگر متصل کنند و اشخاص بازی بیستسؤالی را در مقابل هم انجام دهند. در آن آزمایش نیز از نور فسفن برای جواب “بله” یا “نه” به سؤالات استفاده شده بود.
هرچند که تاکنون این آزمایشها بهکندی پیش رفته و دقت آنها صد در صد نبوده و همچنین بهتازگی جامعه عصب شناسان از این آزمایشها برای بررسی دقیق مغز استفاده میکنند؛ اما این روش صرفا یک نگاه کلی و اجمالی به آینده ارتباط مغزی بر پایه تفکر و اندیشه کردن است. شاید در آینده از این روش بتوان برای ارتباط پیچیده مغزی چند گروه انسانی استفاده کرد.
نتایج آزمایش ما احتمال این امر را بالا میبرد که در آینده با استفاده از ارتباط ذهن با ذهن (توسط یک شبکه مغزی انسانی) بتوان مسائل گوناگونی را حل کرد.
تیم تحقیقاتی آزمایش شبکه مغزی