اهدای خون یکی از آسان‌ترین روش‌های نجات جان دیگران است. صلیب سرخ تخمین می‌زند که سالانه ۶/۸ میلیون نفر در ایالات متحده اهدای خون می‌کنند و از این طریق ۱۳/۶ میلیون واحد خون کامل و گلبول قرمز حاصل می‌شود.
اهدا کنندگان خون دقیقا چه کسانی هستند؟
یک تاریخچه کوتاه
اولین اهدای خون انسان به انسان که از آن خبر داریم در سال ۱۸۱۸ انجام شد، زمانی که هنوز کسی اطلاعی از گروه‌های خونی نداشت. در این سال یک متخصص جراحی به نام “جیمز بلاندل” به زنی که تازه زایمان کرده بود خون تزریق کرد. بلاندل بیماران زیادی را مشاهده کرده بود که پس از زایمان در اثر از دست دادن خون از دنیا رفته بودند و نتوانسته بود به آنها کمک کند؛ به همین دلیل روش تجربی انتقال خون را انجام داد.
سالیان بعد دانشمندان مختلفی انتقال خون را به روش‌های مختلف امتحان کردند که البته همه این ایده‌ها موفق نبودند؛ مثلا تزریق خون گوسفند به انسان! بعضی از این ایده‌ها حتی عجیب‌تر و احمقانه بودند، مانند تزریق شیر گاو به انسان که گمان می‌کردند از خون واقعی بهتر است!
از سال ۱۸۷۳ تا ۱۸۸۰ رفته رفته ایده شیر به جای خون در ایالات متحده منتفی شد هرچند که در سال ۱۸۷۸ یک دانشمند آمریکایی به نام T.G Thomas در ژورنال پزشکی نیویورک نوشت: “تزریق شیر به ورید انسان تقلید از طبیعت است! بسیار نزدیک به یکی از ساده‌ترین فرایندهای فیزیولوژیک. ”
خوشبختانه پس از مدت کوتاهی یک زیست شناس اتریشی با یافته‌هایش همه چیز را دگرگون کرد.
یافته‌های “لنداشتاینر”
دانشمندان با مطالعات قبلی روی حیوانات دریافته بودند که هموگلوبین روی گلبول قرمز قرار می‌گیرد و وظیفه انتقال اکسیژن در سراسر بدن را دارد، همچنین بر اساس همین مطالعات می‌دانستند که اجسام خارجی اگر به خون وارد شوند، می‌توانند هموگلوبین را تخریب کنند.
در سال ۱۹۰۱ “کارل لنداشتاینر” دریافت که واکنش مشابهی در انتقال خون انسان به انسان رخ داده است؛ وضعیت‌هایی مانند شوک و یرقان که می‌توانست در نتیجه انتقال خون ناموفق باشد.
کار لنداشتاینر مورد توجه زیادی واقع شد؛ انتقال خون موفق او در سال ۱۹۰۷ با روزهای تزریق شیر قابل مقایسه نبود، اما وقتی که در سال ۱۹۰۹ توانست خون انسان را به گروه‌های مختلفی تقسیم کند واقعا شاهکار کرد! گروه‌های خونی که ما امروزه به نام‌های A، B، AB و O می‌شناسیم.
لنداشتاینر بعدها به نیویورک مهاجرت نمود و در سال ۱۹۳۷ به همراه “الکساندر وینر”، دانشمند پزشکی قانونی، عامل Rhesus یا به صورت خلاصه Rh را کشف کرد. این فاکتور به علت خصوصیات آنتی‌ژنی مشترک با گلبول قرمز میمون Rhesus به این صورت نامگذاری شد. خون تمام انسان‌ها از لحاظ آنتی‌ژن Rh می‌تواند مثبت یا منفی باشد.
هر دو کشف لنداشتاینر نقش بسیار مهمی در انتقال خون امروز ایفا می‌کند.
حالا خون چه انواعی دارد؟
تمامی خون‌ها دارای آنتی‌ژن هستند که به سیستم ایمنی هشدار می‌دهد تا فعال شود و هر شخصی آرایش آنتی‌ژنی مختص به خودش را دارد که در یکی از گروه‌های خونی کشف شده توسط لنداشتاینر طبقه‌بندی می‌شود. ساختار شیمیایی دقیق این آنتیژنها چندین دهه بعد توسط Elvin Kabat کشف شد.
چهار گروه اصلی گروه خون بر اساس داشتن یا نداشتن ۲ آنتی‌ژن که A و B نام دارن، تشکیل شده‌اند و هر یک از این آنتیژنها یک عامل Rh مثبت یا منفی دارند. این عوامل به تشکیل گروه‌های خونی A، -A، B، -B، O، O-، AB، AB- منجر می‌شوند.
ایمونولوژی نشان داده است که بیش از ۶۰۰ نوع آنتی ژن وجود دارد و برخی از افراد حتی Rh ندارند. این افراد Rhnull یا Rh خنثی هستند و به دلیل قابلیت بالای انتقال، به خون آنها لقب طلایی داده می‌شود اما گروه‌های خون نادر می‌تواند دارندگان آنها را با مشکل روبرو کند.
چگونه می‌توانم گروه خون خودم را پیدا کنم؟
راه‌های مختلفی برای پیدا کردن گروه خون شما وجود دارد، اگر واجد شرایط هستید، ساده‌ترین راه اهدای خون است؛ به احتمال زیاد پس از چند هفته نتیجه آزمایش گروه خون خودتان را دریافت خواهید کرد. می‌توانید به یک پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید برای‌تان آزمایش گروه خون بنویسد که در این صورت زودتر به نتیجه خواهید رسید. همچنین می‌توانید از کیت‌های آماده‌ای که به همین منظور ساخته شده‌اند و به فروش می‌رسند استفاده کنید.
به عنوان آخرین راه می‌توانید گروه خون والدین خودتان را بپرسید؛ گروه‌های خونی معمولا از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند و هر چند نمی‌توانید کاملا دقیق گروه خود را پیدا کنید اما به لطف جدول‌هایی مانند این به احتمال بسیار زیاد نتیجه درست را خواهید یافت.
