اگر همه یخ‌های روی زمین یک‌شبه ذوب شوند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

این‌روزها همه درباره ذوب شدن یخ‌‌های زمین حرف می‌زنند. همانطور که احتمالا می‌دانید، نود و نه درصد از همه یخ‌های آب شیرین کره زمین بر روی گرینلند و قطب جنوب قرار دارند و هر سال مقادیری از آنها به داخل اقیانوس ذوب می‌شوند. در حالت طبیعی، صدها هزار سال طول خواهد کشید تا همه این یخ‌ها آب بشوند. اما اگر در اثر رخدادی، یک ذوب عظیم سرتاسری در عرض یک شب اتفاق بیفتد چه؟

اگر چنین حادثه‌ای رخ بدهد، سطح دریاها تا ارتفاع بسیار بالای ۶۶ متر افزایش خواهد یافت. شهرهای ساحلی مانند نیویورک، شانگهای و لندن در زیر سیل عظیمی غرق شده و ۴۰ درصد از جمعیت جهان بی‌خانمان خواهند گردید.

در حالیکه، همه این آشفتگی‌ها در بالای سطح زمین اتفاق خواهند افتاد، اما چیز وحشتناکی هم در زیر زمین رخ خواهد داد. همه آن آب‌های‌ شور بالاآمده دریاها، به مخازن آب زیرزمینی نفوذ کرده و راه خود را به داخل سفره‌های آب‌ شیرین اطراف خود باز خواهند کرد.

همانطور که می‌دانید، سفره‌های آب شیرین، منبع تامین‌کننده آب آشامیدنی ما، سیستم‌های آبیاری و سیستم‌های خنک‌کننده نیروگاه‌های تولید برق هستند. و اینگونه، همه آن سفره‌های آب شیرین زیرزمینی نابود خواهند شد.

به‌علاوه، یخ‌های گرینلند و قطب جنوب، از آب شیرین تشکیل شده است و بنابراین وقتی این یخ‌ها ذوب بشوند، حدود ۶۹ درصد از آب شیرین دنیا مستقیما به داخل اقیانوس‌ها جاری خواهد شد. این موضوع، به نوبه خود، باعث به هم خوردن جریان‌های آب اقیانوسی و الگوهای آب‌ و هوایی خواهد گردید.

برای مثال، گلف استریم (Gulf Stream) را در نظر بگیرید که یک جریان آب اقیانوسی قوی است که هوای گرم را به اروپای شمالی منتقل می‌کند و وابسته به آب شور و غلیظ جریان یافته از سمت قطب شمال است. اما ورود آب شیرین به اقیانوس‌‌ها، می‌تواند جریان آن را ضعیف کرده یا حتی به‌کلی آن را متوقف کند. بدون هوای گرم، درجه‌ حرارت اروپای شمالی کاهش خواهد یافت و این موضوع، به گفته بعضی از دانشمندان، می‌تواند باعث یک عصر یخبندان کوچک در آنجا شود.

البته این بدترین حالت ممکن نیست. حال ببینیم اگر آخرین ۱ درصد یخ آب شیرین کره زمین که بخشی از گرینلند و قطب جنوب نیست، آب شود، چه اتفاقی می‌افتد. قسمتی از آن ۱ درصد، مربوط به یخچال‌های داخل زمین می‌شود.

یخچال‌های هیمالیا، به خاطر مواد شیمیایی سمی محبوس در داخل‌ آنها، یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات به شمار می‌روند. دانشمندان کشف کردند که یخچال‌هایی مانند این، می‌توانند مواد شیمیایی را به مدت دهه‌ها در داخل خود ذخیره کنند. اما با ذوب شدن یخ‌ها، این یخچال‌ها، مواد شیمیایی را به داخل رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و مخازان آب زیرزمینی رها خواهند کرد و باعث سمی شدن آنها خواهند شد.

یکی دیگر از مشکلاتی که بلافاصله بعد از ذوب شدن یخ‌های موجود در قطب شمال اتفاق خواهد افتاد، آلودگی جیوه‌ای است. بله درست متوجه شدید. حدس زده می‌شود که در حدود ۱۵ میلیون گالون جیوه در داخل یخ‌های منجمد شمالی ذخیره شده است. این مقدار تقریبا برابر با کل جیوه موجود در سایر نقاط زمین است.

افزون‌بر این، مواد ارگانیک داخل یخ‌های منجمد شمالی، غذای خوشمزه‌ای برای میکروارگانیسم‌ها هستند. این موجودات ریز، بعد از آنکه از آنها تغذیه کردند، دو تا از قوی‌ترین گازهای گلخانه‌ای جهان را منتشر خواهند کرد، دی‌اکسید کربن و متان.

دانشمندان برآورد می‌کنند که این اتفاق می‌تواند میزان جریان گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر زمین را دو برابر کند و دمای جهانی را به اندازه ۳.۵ درجه سانتی‌گراد افزایش دهد. این میزان افزایش دما ممکن است چندان بزرگ به نظر نرسد، اما در صورت رخ دادن آن، نه تنها باید با عصر یخبندان کوچک اروپا خداحافظی کرد بلکه باید با رودخانه‌ها و دریاچه‌ها روی کره زمین هم وادع  کنیم. برای اینکه همه آنها در اثر افزایش درجه حرارت تبخیرشده و منجر به خشکسالی عظیم و آب‌ و هوای شبه‌بیابانی خواهد شد. ضمن اینکه، همه آن بخار آب اضافه‌شده به اتمسفر زمین، باعث ایجاد طوفان‌ها، سیل‌ها و تندبادهای پی‌درپی و قوی‌تری خواهد گردید.

در این شرایط، همه آن خطوط ساحلی موجود در آمریکای شرقی، یکی از آخرین مکان‌های قابل زندگی برای بشر خواهند بود. و در عوض، مهاجرت‌های عظیمی به سمت کانادا، آلاسکا و قطب شمال و جنوب انجام خواهد گرفت.

البته همه اینها، در حد حدس‌و گمان است و احتمال ذوب شدن همه یخ‌های زمین در یک شب، بسیار ناچیز بوده و حتی می‌توان گفت که چنین چیزی هرگز اتفاق نخواهد افتاد؛ برای اینکه در حال‌حاضر، به‌اندازه کافی یخ بر روی کره زمین وجود دارد که با آن می‌توان کل قاره آمریکای شمالی را با لایه‌ای یخ به ضخامت ۱.۶ کیلومتر پوشاند.

با این‌حال، اگر شما دفعه بعد درباره گرمای شدید یا طوفان‌های بسیار سهمگین شنیدید، حداقل می‌دانید که این اتفاقات، شرایط بسیار بد و اضطراری هستند. اما دانشمندان حدس می‌زنند که اگر ما همین‌حالا نتوانیم کاری انجام دهیم و اگر درجه حرارت جهانی، فقط یک درجه سانتی‌گراد افزایش یابد، اثرات تغییرات آب‌ و هوایی به وجود آمده، غیرقابل بازگشت خواهد بود.