استرس یکی از چیزهایی است که اینروزها همه ما بهنوعی با آن درگیر هستیم. این هفته، هفته آگاهی درباره استرس است و ما میدانیم که خیلی از مردم، در دنیای مدرن امروز، در بیشتر مواقع دچار استرس میشوند. براساس گزارش اخیر بنیاد سلامت روان (Mental Health Foundation)، در سال 2018 حدود ۷۴ درصد از مردم انگلیس، در زندگی خود احساس استرس زیادی کردهاند که قادر به مقابله با آن نبودهاند.
گرچه خیلی از مردم ممکن است فکر کنند که در برابر شرایط استرسزا، به لحاظ ذهنی و روانی، آمادگی پاسخدهی خوبی دارند، اما این احتمال وجود دارد که آنها نشانههای فیزیکی و جسمانی ایجادشده در بدنشان را نادیده بگیرند. بعضی از افراد، ممکن است از سوهاضمه، یبوست، تنش عضلانی، سردرد یا چشمدرد رنج ببرند و ندانند که همه آنها میتوانند علایم فیزیکی استرس باشند.
استرس همچنین میتواند علاوه بر اشتهای ما، نوع غذاهایی که برای خوردنشان انگیزه داریم و همچنین چگونگی ذخیره شدن چربی در بدنمان را تحت تاثیر قرار دهد.
این به خاطر هورمونهایی است که ما در پاسخ به استرس در بدنمان آزاد میکنیم. کورتیزول، هورمون اصلی بدن است که با استرس طولانیمدت ارتباط دارد.
کورتیزول در واقع همان هورمون جنگ یا فرار است که وقتی تولید میشود، بدن ما برای مبارزه یا فرار از چیزی آماده میشود. البته آزادسازی این هورمون، در دورهای که حیوانات شکارچی یا دشمنان ما، تنها چیزهای استرسزای زندگیمان بودند، یک مکانیسم بقای حیات بسیار خوبی برای ما محسوب میشد؛ اما اینروزها، آنچه که باعث استرس ما میشوند، فایلهای کامپیوتری و ایمیلها هستند؛ چیزهایی که واقعا نیاز به این دارند که ما با آرامش و منطق بیشتری با آنها برخورد کنیم.
به خاطر همین ویژگی جنگ یا فرار کورتیوزل است که به هنگام استرس اشتهای ما افزایش مییابد. این به خاطر آن است که بدن ما میخواهد از داشتن انرژی کافی برای مبارزه با دشمنان (یا جواب دادن به ایمیلهای رییسمان) مطمئن گردد.
آنچه که ما موقع استرس بدان نیاز داریم، یک سیب یا یک موز نیست؛ بلکه اشتهای ما به سمت غذاهایی خواهد رفت که بسیار لذیذ هستند و حداکثر انرژی ممکن را در اختیارمان قرار میدهند. یک انسان تحت استرس، در برابر غذاهایی که شامل چربی و کربوهیدرات است، نمیتواند مقاومت چندانی بکند. این غذاها، در شرایط استرسزا، مرکز پاداشدهی مغز ما را فعالتر کرده و از طریق آزادسازی هورمون شادی به کاهش هورمون استرس کمک میکنند. در نتیجه مغز ما، آنها را به عنوان غذاهای آرامشبخش خواهد شناخت و هربار تمایل به خوردن آنها خواهد داشت. بدینترتیب، میتوان توضیح داد که چرا در محل کار، بیسکویتها، کیکها و دوناتها، هرگز به مدت طولانی دوام نمیآورند و توسط کارکنان آنجا سریع خورده میشوند.
استرس همچنین محل و چگونگی ذخیرهسازی چربی در بدن ما را تحت تاثیر قرار میدهد. کسانی که سطح کورتیزول (هورمون استرس) بالایی دارند، به احتمال زیاد، چربی را در بخش میانی بدنشان ذخیره میکنند. ما نه تنها دوست نداریم که چربی بدنمان در ناحیه شکم ذخیره شود، بلکه احتمالا مجبور خواهیم شد که با پیامدهای سلامتی بد آن نیز روبهرو شویم.
بنابراین اگر دفعه بعد به خاطر خوردن بیسکویت زیاد، دچار استرس شدید، آنها را سرزنش نکنید، بلکه شروع به کار بر روی مدیریت استرس خودتان بکنید.
انجام دادن فعالیتهایی که آزادسازی هورمون شادی دوپامین را تحریک میکنند، به شما کمک خواهند کرد تا سطح کلی کورتیزول بدنتان را پایین بیاورید و تعادل بیشتری در آن ایجاد کنید.
استرس، یک عدم تعادل هورمونی است که میتواند با کاهش محرکها (تا جایی که ممکن است) یا با خنثی کردن آن با استفاده از محرکهایی که هورمونهای استرس شما را کاهش داده و هورمون شادیتان را زیاد میکنند، برطرف گردد.
ورزش کردن، راه بسیار مناسبی برای افزایش دوپامین است. حتی انجام تمرینهای با شدت کمتر مانند پیادهروی و یوگا نیز میتواند به شما در این راه کمک کنند. سایر فعالیتهای تولیدکننده دوپامین شامل کارهایی مانند گوش دادن به موسیقی، خندیدن با دوستان، کامل کردن یک پازل، مدیتیشن و ماساژ میشوند.
شما با انجام استراتژیهای مناسب مدیریت استرس در زندگی روزمرهتان، به راحتی میتوانید سطح کورتیزول بدن خود را کنترل کنید. شما همچنین با بهکارگیری تکنیکهای مختلف مدیریت استرس، دیگر نیازی به خوردن دونات برای افزایش دوپامین و کاهش استرس نخواهید داشت.