ارتقا توانمندی نظامی و تدافعی کشور یقینا یکی از مهمترین محورهای راهبردی ایران جهت مقابله با تهدیدات منطقهای و فرامنطقهای بهشمار میرود. در همین راستا، طراحی و تولید موشکها از جمله مهمترین عوامل بازدارنده برای حملات دشمن قلمداد میشود. خانواده شهاب احتمالا معروفترین موشکهای تولیدی ایران در سطح جهان محسوب میشوند. این موشکها در انواع میانبرد و دوربرد تولید میشوند. در ادامه به بررسی مدلهای مختلف موشکهای شهاب میپردازیم:
شهاب 1
شهاب 1 در ایران تولید شده و جزو موشکهای کوتاهبرد تکمرحلهای محسوب میشود. در طراحی این موشک از الگوی موشکهای اسکاد B الهام گرفته شده است. تولید شهاب 1 در حد فاصل سالهای 1367 تا 1373 آغاز شد. این موشک 11.25 متر طول، 88 سانتیمتر قطر و 5900 کیلوگرم وزن دارد. همچنین برد شهاب 1 معادل 300 کیلومتر و خطای آن برابر با 450 متر است. وزن کلاهک این موشک نیز معادل 985 کیلوگرم است. بعدها بهدنبال توسعه مدلهای پیشرفتهتر موشکها، تعدادی موشک شهاب 1 به کشورهای عمان، سوریه و گروه حزبالله لبنان فروخته شد.
شهاب 2
شهاب 2 همانطور که از نام آن نیز مشخص است؛ مدل ارتقایافته موشک شهاب 1 بهشمار میرود. این موشک از خانواده اسکاد C بوده و حداکثر خطای آن معادل 50 متر است. شهاب 2 در حد فاصل سالهای 1369 تا 1373 خورشیدی تولید شد. این موشک قادر به تخریب اهداف در کشورهای همسایه نظیر عمان، قطر، عراق و کویت است.
شهاب 2 در واقع نخستین تجربه ایران در زمینه ساخت موشکهای بالستیکی بهشمار میرود. این موشک طولی بالغ بر 12 متر، قطری کمتر از 1 متر و وزنی بیش از 6 تن دارد. کلاهک جنگی شهاب 2 حدودا 750 کیلوگرم وزن دارد و این موشک تکمرحلهای از سوخت مایع استفاده میکند. وجود 4 بالک در بخش انتهایی موشک، توان مانورپذیری آن را به میزان چشمگیری افزایش میدهد.
شهاب 3
شهاب 3 در رده موشکهای بالستیکی میانبرد قرار دارد. این موشک با برد حدودا 2000 کیلومتری خود قادر به تخریب اهداف دوردست خواهد بود. شهاب 3 با وزن حدودا 2 تنی خود قادر به حمل یک کلاهک جنگی با وزنی بین 700 تا 1200 کیلوگرم است. مدلهای اولیه این موشک با برد 1300 کیلومتری و دقت حدودا 200 متری تولید شدند؛ اما در ادامه با طراحی مدل پیشرفتهتر شهاب 3، برد آن به 2100 کیلومتر و خطای آن به کمتر از 2 متر رسید.
آزمایش موفقیتآمیز شهاب 3 در سال 1377 انجام شد. این موشک با طول 16 متری و قطر 1.3 متری خود بهصورت تکمرحلهای و با استفاده از سوخت مایع حرکت میکند. سرعت عملکرد بالا، مشخصه کلیدی شهاب 3 بهشمار میآید. این موشک میتواند با سرعتی بالغ بر 3 ماخ به سوی اهداف شلیک شود. جدیدترین ورژن موشک شهاب 3، شهاب D3 نام دارد و برد پیمایشی آن بین 2200 تا 3000 کیلومتر است.
شهاب 4
شهاب 4 با برد بالغ بر 3000 کیلومتری خود در طیف موشکهای بالستیک دوربرد کشورمان قرار دارد. شهاب 4 نخستین موشک ایرانی است که مشخصا با هدف حمل ماهواره و قرار دادن آن در مدار طراحی شده است. همچنین موشک فضاپیمای کاوشگر 1 نیز با اعمال برخی تغییرات ساختاری روی شهاب 4 تولید شد. این موشک با وجود کلاهک غیر اتمی میتواند اهدافی در قاره اروپا را هدف قرار دهد. شهاب 4 قادر به حمل یک کلاهک 1 تنی تا مسافت 2750 کیلومتر خواهد بود.
شهاب 5
تاکنون در خصوص این موشک بالستیکی دوربرد و بسیار پیشرفته اطلاعات محدودی منتشر شده است. با اینحال با توجه به پیشرفتهای صنعت موشکی کشور انتظار میرود که با تولید شهاب 5 این موشک قارهپیما قادر به تخریب اهداف بسیار دوردست باشد. مقامات رسمی کشورمان تا کنون از این موشک رسما رونمایی نکردهاند.
شهاب 6
این موشک دوربرد ظاهرا با برد حدودا 3000 کیلومتری، یک کلاهک 1000 تا 1500 کیلوگرمی و بهرهگیری از سوخت جامد تولید خواهد شد. همچنین به عقیده برخی کارشناسان در تولید این موشک از فناوریهای کشورهای روسیه و کرهشمالی نیز استفاده میشود.