انسانهای نئاندرتال آنچنانکه ما پیشتر فکر میکردیم، ناقصالخلقه و کندذهن نبودهاند. این انسانهای اولیه نهتنها همانند ما ایستاده راه میرفتهاند، بلکه حتی ممکن است برخی از آنها که در اروپای غربی ساکن بودهاند، همانند ما نیز شنا کرده باشند.
یک پژوهش جدید انجام شده بر روی 171 صدف یافت شده در یک مقبره باستانی واقع در ایتالیا، حاکی از آن است که این نسل منقرض شده جهت پیدا کردن ابزارهای مدنظر خود، به عمق اقیانوسها شنا میکردهاند. نئاندرتالها این کار را پیش از ورود انسانهای مدرن و شیوههای صید آنها، انجام دادهاند.
غاری که این آثار باستانی در آن یافت شدهاند، به Grotta dei Moscerini معروف بوده و اولین بار نیز در سال 1949 مورد حفاری قرار گرفته است. قدمت محتویات داخل این غار نیز به 70000 سال پیش برمیگردد؛ یعنی زمانی که انسانها هنوز در سرتاسر اروپا یکجانشین نشده بودند.
متأسفانه این غار دیگر در دسترس نیست. اما 171 پوسته صدفی موجود در این غار طی دههها به خوبی گردآوری شدهاند. این موضوع به محققان اجازه میدهد تا تحلیلهای میکروسکوپی را بر روی این آثار انجام دهند. یافتههای این بررسیها حاکی از آن هستند که انسانهای نئاندرتال بیش از آنچه که ما فکر میکنیم توانایی داشتهاند. نهتنها این صدفها با دست تبدیل به ابزارهایی مفیدی شدهاند، بلکه پژوهشگران میگویند که یکچهارم آنها در هنگامیکه یک موجود زنده بودهاند، از کف دریا جمعآوری شدهاند.
تمامی این صدفها در رده گونههای نرم مدیترانهای Callista chione قرار میگیرند. با مقایسه عوامل مختلف ظاهری مانند: لبههای زمخت، جلا و پیلههای سفت، یک کارشناس صدف توانسته که محل گردآوری آنها را تشخیص دهد. آنهایی که در ساحل بودهاند، صدفهای مرده، و آنهایی هم که از کف شنی اقیانوسها به دست آمده، صدفهایی زنده بودهاند.
باستانشناس پائولا ویلا (Paola Villa) از موزه تاریخ طبیعی دانشگاه کلرادو به خبرگزاری نیویورک تایمز گفت: “گونههای زندهای که در دریاها زندگی میکردند، پوستهای شفاف داشتند. آنهایی که توسط باد و یا سایر جریانها به ساحل آورده شدهاند، به این دلیل که در داخل شن بوده و همچنین در معرض نور خورشید قرار داشتهاند، پوسته خارجی ماتی دارند و از لحاظ ظاهری بهاندازه نمونههای داخل آب شفاف نیستند.”
بسیاری از این پوستههای باریک و تیز، مدارکی از سنگتراشی را به دست میدهند که این خود به معنای استفاده ابزاری از آنها است. هنوز مشخص نیست که آیا انسانهای نئاندرتال گوشت داخل این صدفها را میخوردهاند یا خیر؟
این شواهد جدید به همراه مدارک پیشین حاکی از آن هستند که انسانهای اولیه جهت گردآوری صدفها فقط در آب پیادهروی نمیکردند. در عوض، مکانهای مشابه و مطالعات آناتومیک اخیر بیان میدارند که احتمالا شنای زیر آبی با عمق 2 الی 4 متری، برای این نسل از انسانها امری عادی بوده است.
بهعنوانمثال، مقالهای که سال گذشته منتشر شد، نشان میداد که نئاندرتالها از رشد بالای استخوانها در کانالهای خارجی گوش خود برخوردار بودهاند. حداقل در انسانها این موضوع اکثرا به قرارگیری در معرض آب سرد ربط داده میشود.
یکی از توضیحات این بوده که نئاندرتالها وقت زیادی را جهت صید جانوران آبزی صرف میکردند. اگرچه که پیشتر این تفکر وجود داشت که این انسانها از چنین سطحی از هوشمندی برخوردار نیستند.
دیرینهشناس؛ اریک ترینکاس ( Erik Trinkaus) از دانشگاه واشنگتن واقع در سنت لوئیس، در سال 2019 به خبرگزاری AFP فرانسه گفت: “این یافتهها تعدادی از استدلالها و منابع مرتبط با تطبیقپذیری، انعطافپذیری و قابلیت انسانهای اولیه را قوت میبخشند. این قابلیتها پیشتر از سوی برخی از کارشناسان رد میشدند.”
برخی از مطالعات جدید دیگر نیز حاکی از آن هستند که در فرانسه، انسانهای نئاندرتال از آب شیرین ماهی میگرفتهاند. هرچند که برخی از کارشناسان هنوز این توانایی را فرای قابلیتهای این انسانها میدانند.
در مقایسه با جستوجو در سواحل، گردآوری صدفها از کف دریاها هم وقت زیادی میگیرد و هم انرژی زیادی را نیز مصرف میکند. پژوهشگر این مقاله جدید بیان میدارد که صدفهای دفنشده اغلب نازکتر از آنهایی هستند که توسط امواج دریا به ساحل آورده شدهاند.
این موضوع باعث میشود تا صدفهای زیردریایی برای ساخت ابزار مناسبتر باشند. اما صدفها تنها علاقهمندی انسانهای نئاندرتال نبودهاند. این مطالعه برای اولین بار همچنین توانسته که تودههای سنگی را در میان بقایای غار مورد اکتشاف، پیدا کند. این تودهها ظاهرا جهت ساییدن ابزارها مورداستفاده قرار میگرفتهاند. این تودههای سنگی احتمالا از طریق فوران آتشفشانهای نزدیک به خلیج ناپل وارد شدهاند.
متیو پاپ (Matthew Pope)، محقق انسانهای نئاندرتال در مؤسسه باستانشناسی UCL که در این پژوهش نیز دخیل بوده، به خبرگزاری گاردین گفت: “در مجموع، مدارکی وجود دارند که نشان میدهند انسانها و یا جوامع نئاندرتال، ممکن است که جهت گردآوری جانوران آبزی به زیر دریا شنا کرده باشند.”
هرچقدر که ما درباره انسانهای نئاندرتال بیشتر یاد بگیریم، میبینیم که تفاوتهای بین ما و آنها در حال کمرنگتر شدن هستند.
این پژوهش در وبسایت PLOS ONE منتشر شده است.