احتمالا به اخبار گوناگونی برخورد کرده‌اید که به بازارهای زیرزمینی اینترنتی اشاره دارند. اما آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که ماهیت دارک وب دقیقا چیست؟ این اصطلاح به وب‌سایت‌های اشاره دارد که به‌شدت رمزنگاری شده و نمی‌توان از طریق مرورگرهای عادی به آن‌ها دسترسی پیدا کرد. با این اوصاف، چنین وب‌سایت‌هایی نقش یک بازار سیاه بین‌المللی و همچنین منبعی از داده‌های هک شده را ایفا می‌کنند.
البته چنین وب‌سایت‌هایی می‌توانند اهداف دیگری نیز داشته باشند، اما در هر صورت بدون نرم‌افزارهای مناسب این کار، نمی‌توانید به وجود چنین فضاهایی در اینترنت پی ببرید. در زیر به هر آنچه که باید درباره ماهیت دارک وب بدانید، اشاره می‌کنیم.
ماهیت دارک وب دقیقا چیست؟
اصطلاح دارک وب به وب‌سایت و شبکه‌هایی اطلاق می‌شود که به‌شدت رمزنگاری شده و از دید متوسط کاربران اینترنت پنهان هستند. دلایل زیادی برای فعالیت مردم در چنین بازارهایی وجود دارند، اما بیشتر شهرت دارک وب به دلیل ارتباط آن با مواد مخدر، اسلحه‌ها، هرزه‌نگاری، هک و توطئه‌چینی است.
البته این محیط برای کسانی هم که به‌معنای واقعی کلمه به حفظ حریم خصوصی خود علاقه‌مند هستند، جذابیتهای خاص خود را دارد. معمولا این مورد آخر بیشتر در کشورهایی رخ می‌دهد که سیاست‌های دولتی سختگیرانه‌ای در آن‌ها اعمال شده و آزادی بیان نیز در آن‌ها از شاخص خوبی برخوردار نیست.
آیا دارک وب از اینترنت عادی جدا است؟
کم و بیش جواب این سؤال مثبت است. خود داده‌های این شبکه از همان کانال‌های اینترنت عادی استفاده می‌کنند، اما دیوار رمزنگاری شده فضای دارک وب، موجب جدایی این جریان از فضای عادی اینترنت شده است. به‌عنوان مثال، شما نمی‌توانید هر وقت که بخواهید مرورگر موردعلاقه خود را باز کرده و به فضای دارک وب دسترسی پیدا کنید. موتورهای جست‌و‌جو همانند گوگل سعی می‌کنند تا هیچ محتوایی را از این فضای تاریک نشان ندهند که البته این کار نیز دلایل خاص خود را دارد.
آیا دارک وب غیرقانونی است؟
در حالت کلی، بازدید از این فضا غیرقانونی نیست، اما باید مواظب رفتار خود در این شبکه باشید (البته این موضوع با توجه به قوانین سایبری کشورهای مختلف، می‌تواند متفاوت باشد). در نهایت اینکه مردم در این فضای تاریک می‌توانند مجموعه‌ای از کارهای نامناسب و غیرقانونی را انجام دهند. سواستفاده جنسی از کودکان و سر بریدن، از مصادیق این فعالیت‌ها به حساب می‌آیند و برخی از مردم نیز به این فضا مراجعه کرده تا به چنین محتوایی دسترسی داشته باشند. با این اوصاف، شخصی که از سلامت روانی کافی برخوردار باشد، از چنین رفتار و محیط‌هایی دوری می‌کند.
مشهورترین مثال از فعالیت در دارک وب، مربوط به Silk Road است. این وب‌سایت از بیت‌کوین و سازوکارهای دارک وب استفاده کرده تا به معاوضه مواد مخدر گوناگون در سطح جهان بپردازد. نهادهای قانونی در سال 2013 توانستند که بنیان‌گذار این وب‌سایت را دستگیر کنند، اما مجددا در سال 2014، اشخاص مشابهی با استفاده از روش‌های مشابه، چنین فعالیتی را دوباره از سر گرفتند. یکی دیگر از مثال‌های بارز، مربوط به هک وب‌سایت Ashley Madison است. طی این اقدام، نام و اطلاعات بسیاری از کاربران این وب‌سایت به دارک وب سرازیر شد و در نتیجه آن نیز افشاهای اطلاعاتی و اخاذی‌های مختلفی از این افراد صورت گرفت. در نهایت این قضیه با جریمه کردن این وب‌سایت خاتمه یافت که البته به دلیل ضررهای چند جانبه، تصمیم‌گیری در این باره برای مقامات حکومتی بسیار سخت بود.
تفاوت دارک وب با دیپ وب در چیست؟
اگاهی اوقات این دو اصطلاح به جای یکدیگر به کار می‌روند، اما در اصل یک تفاوت مهم دارند: دیپ وب (Deep Web) به تمامی بخش‌های فضای وب گفته می‌شود که از دید متوسط کاربران به دور بوده و توسط اکثر موتورهای جست‌و‌جو نیز فهرست نمی‌شوند. این مورد شامل حجم عظیمی از داده‌ها، کپی‌های داخلی از صفحات وب گوناگون و خلاصه هر چیزی می‌شود که جهت دسترسی به آن، نیازمند یک کد دسترسی هستید. بنابراین هر وب‌سایتی در فضای آنلاین، محتوایی دارد که در دیپ وب قرار داشته و در واقع نمایش آن به عموم کاربران، ضرورت چندانی ندارد. دارک وب تنها بخش کوچکی از دیپ وب بوده که البته هدف‌های مخصوص به خود را نیز دارد.
آیا دارک وب همیشه وجود داشته است؟
از آن زمان که عموم مردم استفاده از اینترنت را آغاز کردند (در اواسط دهه 90 میلادی)، قسمت‌های تاریک فضای وب نیز وجود داشته‌اند. اما دارک وب به معنای آغازی بسیار بزرگ و منسجم بر این‌گونه فعالیت‌ها بود. خود این اصطلاح در اواخر دهه 2000 میلادی کم کم مشهور شد و در همین چند سال گذشته نیز به‌صورت گسترده شناخته شده است، که البته دلیل عمده این موضوع نیز تلاش دولت‌ها در زمینه از بین بردن چنین فعالیت‌هایی است.
البته این سازوکار با ظهور بیت‌کوین نیز عجین شده است. این ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک چین، وسیله‌ای ایدئال برای انجام معاملات قاچاق در فضای دارک وب است.
ورود به دارک وب چه خطراتی دارد؟
تمامی خطرات عادی یک بازار سیاه سنتی در دارک وب نیز وجود دارند. اگر بخواهیم با صراحت بیشتری صحبت کنیم، باید بگوییم که شما در این بازار می‌توانید به خرید و فروش و فعالیت‌های قاچاق بپردازید و اگر قانون قصد ردیابی شما را داشته باشد، آنگاه به دردسر خواهید افتاد.
البته خطرات دیگری نیز در کمین شما خواهند بود. مثلا اینکه بسیاری از آن‌هایی که در این فضا فعالیت دارند، می‌توانند به‌راحتی شما را هک کنند و در این باره هم هیچ تعارفی با شما ندارند! زیرا اکثر آن‌ها هکر بوده و به منافع خود فکر می‌کنند.
داستان‌های زیادی از باج‌گیری در این فضا به گوش می‌رسد. معمولا چنین دردسرهایی بیشتر برای کسانی پیش می‌آیند که هویت آن‌ها در این محیط شناسایی شده و یا اینکه به‌طریقی هویت آن‌ها دزدیده می‌شود. همچنین دانلود از دارک وب نیز بسیار خطرناک‌تر از محیط‌های عادی است.
