توصیه رییس جمهور به توسعه فعالیت‌های آنلاین تنها یک چشمه از حمایت‌های دولتی و غیردولتی از کسب‌وکارهای آنلاین در ایام شیوع کرونا است. تقریبا هیچ کس نبود که مخالف فعالیت آنلاین کسب‌وکارها در این ایام باشد تا رفت و آمد جمعیت در سراسر کشور کمتر شود. استفاده از خدمات آنلاین بیشتر شد و فروشگاه‌های اینترنتی نقش پررنگ‌تری در زندگی مردم ایفا کردند؛ در این بین اما وزارت بهداشت با فعالیت استارتاپ‌های حوزه سلامت برای انجام تست کرونا در محل مخالفت است و دستور لغو کردن این فرایند را صادر کرده.
نمودارها روندی افزایشی دارند، تعداد قربانیان روزانه بر اساس آمارهای رسمی بالای ۲۰۰ نفر است، کادر پزشکی با بعضی همکارانش مجبور به خداحافظی می‌شود، و البته بسیاری از پزشکان اعتقاد دارند که با حضور در محیط‌های آزمایشگاهی و بیمارستان‌ها، مردم به شدت در معرض ابتلا به کرونا قرار می‌گیرند.
تا همین چند روز پیش، چندین استارتاپ در زمینه انجام تست کرونا در منزل فعالیت می‌کردند و مردم نگران را در خانه‌هایشان به آزمایشگاه‌ها وصل می‌کردند. اپلیکیشن‌های مشاوره آنلاین پزشکی با پزشکان، روانشناسان و آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت و مجوزهای قانونی همکاری می‌کنند.
باید گفت فعالیت استارتاپ‌های داخل ایران مانند برخی استارتاپ‌های جهانی در زمینه تست‌های خودمختار نظیر تست آنتی بادی و تست‌های Rapid نبوده و آنها خط اتصالی بین آزمایشگاه‌های فیزیکی و مردم برای انجام این تست بودند؛ مشکل اما اینجاست که وزارت بهداشت می‌گوید که مردم نباید خودسرانه تست کرونا بدهند و در ثانی، برخی آزمایشگاه‌ها مورد تایید آنها نیستند و در نهایت اینکه تبلیغات در فضای مجازی را منوط به کسب مجوز از سازمان نظام پزشکی می‌داند؛ مجوزی که سال گذشته درباره آن اطلاع‌رسانی شد و از همان موقع تا امروز مورد بحث بسیاری از کارشناسان قرار گرفته است.
«امیر ناظمی» معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فناوری اطلاعات نیز اخیراً در صدا و سیما با انتقاد از نامه‌ای که اخیرا توسط وزارت بهداشت صادر شده، اعلام کرد که در بسیاری از کشورهای دنیا این روند جریان دارد. او رویکرد سلبی وزارت بهداشت را زیر سوال برد و گفت باید دستورالعمل برای فعالیت این استارتاپ‌ها تهیه شود:
«البته که باید پروتکل‌هایی برای این روند در نظر گرفته شود اما بستن راه‌حل نیست تا به افزایش و رفاه سلامت عمومی کمک کند. این مساله در توزیع کالای بهداشتی نیز می‌توانست صورت بگیرد که انجام نشد در حالیکه می‌شد ماسک و الکل کمیاب را به ازای هر کد ملی به مقداری مشخص به مردم داد تا هم از مراجعه کردن آنها کمتر شود هم این بازار کنترل شود.»
ناظمی تاکید کرده بود که از ایده‌های نو هیچ حداقل پذیرایی از سوی مسئولین امر صورت نگرفته است. رئیس کنونی سازمان فناوری اطلاعات را می‌توان یکی از تنها مدیران دولتی دانست که به راحتی و به صراحت از تصمیمات غلط در سایر بخش‌های دولت انتقاد می‌کند.
اما استارتاپ‌های فعال این حوزه درباره اقدام وزارت بهداشت چه می‌گویند و در نهایت وزارت بهداشت درباره چرایی نواختن این ساز مخالف چه صحبتی دارد؟ این موارد را در ادامه و در گفتگو با هر یک از این بازیگران، واکاوی می‌کنیم.
اسنپ دکتر: تقابل نگاه سنتی با نگاه فناورانه همیشه وجود داشته
«گلرخ داوران» مدیرعامل اسنپ دکتر، اذعان دارد که آنها هنوز از ارائه این خدمات سرباز نزده‌اند و در بیانیه‌ای به وزارت بهداشت، به ابهامات پیش آمده واکنش نشان داده‌اند و منتظر پاسخ شفاف این وزارتخانه هستند. او معتقد است اقدام غیرقانونی و نادرستی از سوی مجموعه‌ها صورت نمی‌گیرد و آنها به عنوان یک واسطه‌گر بین آزمایشگاه و مردم پلی ایجاد کرده‌اند و هیچ‌گونه خدمات پزشکی را خودشان با نیروهای خودشان انجام نمی‌دهند بلکه کار را به دستان مجموعه‌ها و تیم‌های می‌سپرند که از وزارت بهداشت مجوزهای لازم را دریافت کرده‌اند.
او در پاسخ به این سوال که فکر می‌کند دلیل صدور این دستور از سوی وزارت بهداشت چیست می‌گوید: «استارتاپ‌های حوزه سلامت تا پیش از شیوع کرونا چندان به چشم نمی‌آمدند و ضرورت استفاده از پلتفرم‌های سلامت در دنیا بعد از شیوع این ویروس مشخص شد. رشد قابل توجه استارتاپ‌های سلامت محور باعث شده که نگاه نهادهای مرتبط به آنها بیشتر شود و حالا این مجموعه‌ها مورد توجه نهادهای گوناگون قرار گرفته‌اند. تقابل بخش سنتی در مقابل نوآوری نیز همیشه وجود داشته و تصور وجود یک رقیب تازه که می‌خواهد قواعد بازی را عوض کند در برخی دیدگاه‌ها وجود دارد؛ هرچند ما امیدواریم که چنین تفکری در بخش‌هایی از دولت نهادینه نشده باشد چرا که فعالیت ما نیز در راستای توصیه‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا است و نه چیزی دیگر.»
داوران تاکید دارد که نگرانی‌های وزارت بهداشت پیرامون این مساله که باید پروتکل‌ها رعایت شود نیز کاملا قابل قبول است ولی از آنسو نیز تاکید می‌کند که راه‌حل نباید اینچنین قهرآمیز باشد. مدیرعامل اسنپ دکتر می‌گوید: «ما آماده هرگونه همکاری نزدیک با وزارت بهداشت هستیم و تلاش می‌کنیم تا در این تعامل مستقیم بهترین خدمات را به مردم ارائه دهیم. فراموش نکنیم که تقاضای مردم واهی نیست و به ذات در جامعه وجود دارد. نقش اسنپ‌دکتر در این میان تسهیل‌گری است و کمک می‌کند که از رفت‌وآمدهای غیرضروری کاسته شود. در نهایت این رویکرد در جهت حفظ سلامت مردم است و نقش مهمی در بحث کنترل شیوع کرونا خواهد داشت.»
او در پاسخ به این سوال که آیا حساس‌برانگیز بودن ماجرای سلامت می‌تواند باعث واکنش سلبی وزارت بهداشت شده باشد یا خیر می‌گوید: «تفاوت چندانی بین اتفاقی که برای تاکسی‌های اینترنتی و یا فروشگاه‌های اینترنتی رخ می‌دهد در این ماجرا وجود ندارد؛ ما با پزشکان و مجموعه‌هایی کار می‌کنیم که از وزارت بهداشت مجوزهای لازم را دارند. به نظر من نگرانی‌های بابت دیتای مشتریان در این میان وجود داشته که ما در بیانیه اخیر خود نیز تاکید کرده‌ایم حتی دیتاها از بستر ما رد و بدل نمی‌شود و چیزی در سرورهای ما ذخیره‌سازی نمی‌شود. متصدی انجام آزمایش و نتایجش همان آزمایشگاه است.»
مدیرعامل اسنپ دکتر می‌گوید که استقبال از این سرویس توسط مردم بسیار زیاد بوده. او تاکید دارد که تست کرونا در منزل هیچ تفاوتی با تست کرونا در آزمایشگاه‌ها ندارد و دقیقا همان روش برای تسهیل بیمارانی که برای مراجعه به آزمایشگاه مشکل دارند، صورت می‌گیرد: «خدمات برای خدمت‌رسانی به افرادی که برایشان حضور در آزمایشگاه غیر ممکن است، مثلا بیماری مزمن دارند یا معلول هستند صورت می‌گیرد.» داوران می‌گوید تمامی آزمایشگاه‌های فیزیکی اجازه انجام تست در منزل را دارند: «معلوم نیست چرا انجام همین آزمایش‌ها و هماهنگی آن از یک بستر اینترنتی دردسرآفرین می‌شود.»
او می‌گوید که آنها انتظار قطع همکاری چند آزمایشگاه با آنها را پس از این ابلاغیه وزارت بهداشت دارند چرا که این قبیل دستورها می‌تواند آنها را بترساند. او این سنگ‌اندازی‌ها را موضوع مناسبی برای کشور و حوزه سلامت ایران نمی‌داند: «به جای سنگ‌اندازی اگر همکاری صورت بگیرد و از ظرفیت استارتاپ‌ها استفاده شود ثمرات خوبی به همراه خواهد داشت ولی این سنگ‌اندازی‌ها می‌تواند نهایتا به مسیرهای نامناسبی برای اکوسیستم فناورانه سلامت محور کشور برسد.»
آزمایش آنلاین: کشش مخالفت دوباره با وزارت بهداشت را نداریم
از سوی دیگر «شقایق خلیلی» همبنیانگذار آزمایش آنلاین نیز با اشاره به مشکلات عدیده (حتی شکایت) که پیش‌تر با وزارت بهداشت داشته‌اند می‌گوید که آنها اولین مجموعه‌ای بودند که ارائه خدمات تست کرونا در محل را شروع کردند و اولین مجموعه‌ای بودند که ارائه این خدمات را یک هفته پس از عرضه و در همان اسفندماه سال گذشته متوقف کرده‌اند.
خلیلی باور دارد که تست کرونا در محل که توسط استارتاپ‌ها انجام می‌شد می‌توانست به عدم شیوع ویروس کرونا کمک شایانی کند و این مساله که دولت مانع آن شده را چندان مرتبط با اهداف مبارزه با شیوع این ویروس نمی‌داند. او می‌گوید آنها به صورت شفاهی از وزارت بهداشت درباره امکان انجام این تست در اسفندماه سال ۹۸ پرس و جو کرده‌اند و پس از چند روز جواب منفی گرفتند: «از آنجایی که پیش‌تر مشکلات عدیده‌ای با این وزارتخانه داشتیم ترجیح دادیم که علی‌رغم مخالفتمان، سکوت کنیم و برای همین انجام این عملیات را از سایت خود برداشتیم.»
همبنیانگذار آزمایش آنلاین می‌گوید که از همان ابتدای راهشان تا امروز به مشکلات زیادی برخورد کرده‌اند: «ما را قانونی نمی‌دانستند و اصلا به صحبت‌هایمان گوش نمی‌دادند. در اوایل کارمان حتی با یک سری آزمایشگاه که صحبت می‌کردیم متوجه می‌شدیم که از طرف وزارتخانه به آنها ابلاغ شده با مجموعه‌های آنلاینی چون ما همکاری نکنند؛ در حالیکه به جرات می‌گویم اکثر قریب به اتفاق آزمایشگاه‌ها موافق این نوع همکاری هستند و آن را یک مساله برد برد می‌دانند.»
او در پاسخ به این سوال که آیا خدمات آنها در همان یک هفته‌ای که عرضه می‌شد توانسته بود نظر مثبت مشتریان را جلب کند یا خیر، می‌گوید: «استقبال بسیار خوبی از سمت مردم شد و هنوز هم بسیاری از مشتریان ما نسبت به ما گله دارند که چرا چنین خدماتی انجام نمی‌دهیم.»
آپ: هیچکس نمی‌داند مشکل وزارت بهداشت با استارتاپ‌ها چیست
«امین دولتی» مدیرعامل مجموعه مشورپ که به نوعی بخش پزشکی مجموعه «آپ» به واسطه این تیم فعال است، ضمن مخالفت با نامه‌ای که وزارت بهداشت صادر کرده می‌گوید که علی‌رغم میل باطنی خود این خدمات را از سایت‌شان حذف کرده‌اند و صحبت‌هایی هم که با اهالی وزارت بهداشت داشته‌اند فعلا راه به جایی نبرده است:
«مشخص نیست ایراد به این کار چیست. وزارت بهداشت می‌گوید تقاضای کاذب ایجاد می‌کنیم! درحالیکه کل دنیا فریاد می‌زنند مردم غربالگری انجام دهند تا اگر مبتلا هستند خودشان را قرنطینه کنند. این اقدام را آزمایشگاه‌ها انجام می‌دهند و تبلیغات گسترده‌ای نیز در این راه انجام می‌دهند؛ استارتاپ‌ها صرفا یک واسطه هستند؛ چطور این اقدام می‌تواند مشکل‌ساز باشد؟ قیمت‌گذاری اگر مشکل دارد بیایند بگویند که باید با چه نرخی این خدمات انجام شود. اساسا چرا هیچ راهکاری تعریف نشده و صرفا یک تابلوی بزرگ ممنوعیت در برابر ما گذاشته‌اند؟ اگر پروتکلی تعریف شود به طور قطع به یقین ما و دیگر بازیگران نسبت به انجام آن کوشا خواهیم بود تا همکاری صورت بگیرد.»
دولتی با اشاره به این مساله که بهتر بود بیانیه مخالفت با این دستورالعمل وزارت بهداشت از سوی همه بازیگران حوزه مطرح می‌شد تا برش بیشتری داشته باشد می‌گوید که بازیگری را در این عرصه نمی‌شناسد که با این قضیه موافق باشد. او می‌گوید البته نامه وزارت بهداشت هوشمندانه نوشته شده است: «در این نامه صریحا ذکر نشده که مشکل دقیقا چیست و فقط دستور جمع‌آوری صادر شده، هر بیانیه‌ای که صادر شود نمی‌تواند مانع دستور آنها شود چرا که آنها اساسا نوشته‌اند که فقط این خدمات را جمع کنید؛ نگفتند که چه کار می‌کنید و چه کاری نباید بکنید.»
مدیرعامل مشورپ در پاسخ به این سوال که آیا تست در منزل توسط استارتاپ‌ها در دنیا انجام می‌شود یا خیر می‌گوید که این مساله در کشورهایی چون آمریکا صورت می‌گیرد و هیچ منعی برای این موضوع وجود ندارد: «این ماجرا عین نوبت گرفتن به صورت اینترنتی است فقط به جای مراجعه فرد به آزمایشگاه، آزمایشگاه را به خانه فرد می‌بریم. خود آزمایشگاه‌ها درهایشان را بسته‌اند و می‌گویند ما می‌آییم در خانه‌تان تست می‌گیریم ولی الان خدمتی که مصادف با تست در خانه شهروندان می‌شود، بسته شده است.»
آنی آزما: می‌پذیریم چون نمی‌توانیم ریسک فیلتر شدن را بپذیریم
«شهناز قنبری» مدیرعامل آنی آزما که از قدیمی‌ترین تیم‌های استارتاپی فعال در حوزه آزمایشگاه آنلاین است نیز با گلایه نسبت به نامه‌ای که عمومی شده می‌گوید که تیم آنها در مدت شیوع کرونا روزهای متمادی در دفتر خود قرنطینه شدند تا به مردم خدمت‌رسانی کنند: «مگر سود این کار برای ما و تیمی که جانش را کف دستش می‌گذارد و پیش فرد مشکوک به کرونا می‌رود چقدر است؟»
قنبری می‌گوید آنها بارها و بارها با وزارت بهداشت سر مشکلات متعددی دردسر داشته‌اند و دیگر تاب و طاقت مخالف دیگری را ندارند: «فیلتر کردن و بستن یک کسب‌وکار کار یک لحظه است و ما نمی‌توانیم تمام سرمایه‌گذاری که روی این مجموعه کوچک توسط چند جوان صورت گرفته را به خطر بیندازیم. پشتوانه قوی و برند بزرگی نیز پشت ما نیست و حامی نداریم که بتوانیم ساز مخالف بزنیم، پس این تصمیم را قبول می‌کنیم و خدمتی که حس می‌کنیم می‌توانست بسیار به بهبود وضعیت جامعه کمک کند را منحل کرده‌ایم.»
قنبری در پاسخ به این سوال که آیا آزمایشگاه‌ها از همکاری با آنها راضی بودند یا خیر می‌گوید: «بی‌نهایت رضایت خاطر داشتند چرا که ما برایشان مشتری خلق می‌کردیم و آنها را از خطر دور می‌کردیم.»
اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی: وزارت بهداشت سر ناسازگاری با استارتاپ‌ها دارد
«رضا الفت نسب» عضو هیات مدیره‌ی اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی تاکید می‌کند که پلتفرم‌های مطرح شده در نامه وزارت بهداشت صرفا نقش واسطه‌گر را ایفا می‌کنند. او با اشاره به این موضوع که بسیاری از مردم در خود آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند و با تاکید بر این مساله که بسیاری از فعالان نظام پزشکی به مردم تاکید کرده‌اند که به این مکان‌ها نیایند تا مبادا آلوده شوند، می‌گوید که اقدام این استارتاپ‌ها تحسین‌برانگیز بوده است: «در واقع ما منتظر تشکر وزارت بهداشت بودیم که سورپرایزمان کرد و این نامه را صادر کرد.»
الفت نسب می‌گوید آنها مشکلات مشابهی با نهادهای دولتی بر سر فعالیت استارتاپ‌ها داشتند و با اشاره به ماجرای تاکسی‌های آنلاین می‌گوید که در این ماجراها همیشه راهی برای بحث کردن باز بوده است: «ما با وزارت کشور که از عالی‌ترین نهادهای دولتی است به مذاکره نشستیم و توافق کردیم اما راه صحبت با وزارت بهداشت تا امروز به جایی نرسیده و این نامه نیز جایی برای مذاکره و باقی نگذاشته است.»
او با انتقاد به رویکرد وزارت بهداشت در قبال استارتاپ‌ها می‌گوید که از پتانسیل این تیم‌های جوان و نوآورانه می‌توان در راستای بهبود شرایط مردم استفاده کرد: «می‌توان صدور نسخه آنلاین را راه‌اندازی کرد و مردم به داروخانه‌ها نیز مراجعه نکنند. وزارت بهداشت سال‌هاست که در حال تدوین آیین نامه است و اقدامی در راستای بهبود اوضاع نمی‌کند و نمی‌خواهد نگاه فناورانه را وارد این جریان سازد. در وزارتخانه افرادی هستند که نگاه مناسبی به این قضیه دارند اما نگاه کلی یک رویکرد منفی است.»
عضو اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی می‌گوید که مساله سلامت الکترونیک همواره جزو اولویت‌های دولت بوده و معتقد است که این استارتاپ‌ها پایه اولیه این مساله هستند و اگر در اینجا به تعامل نرسید؛ نمی‌توان به تحقق مساله سلامت الکترونیک امیدوار بود.
الفت نسب در پاسخ به این سوال که اقدام اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی در راستای حمایت از استارتاپ‌های سلامت محور چه بوده می‌گوید: «بر اساس قوانین نظام صنفی یک ضوابطی برای کسب‌وکارهای حوزه سلامت تدوین کرده‌ایم و تاکید کردیم که اینها واسطه‌گری انجام می‌دهند و یک فعالیت صنفی را شروع کرده‌اند. این ماجرا را به اتاق اصناف ایران برده‌ایم و همچنان پیگیر هستیم تا مجوزها از این طریق صادر شود.» او همچنین می‌گوید که آنها اخیرا همکاری‌هایی با افرادی که پیش‌تر در بدنه وزارت بهداشت بودند شروع کرده‌اند و کارگروه سلامت اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی دور جدید فعالیت‌های خود را آغاز کرده است: «امیدواریم به یک وحدت رویه در بخش خصوصی این حوزه برسیم تا مطالبه‌گری‌های خود را از وزارت بهداشت به دست آوریم.»
الفت نسب در پاسخ به این سوال که آیا نامه وزارت بهداشت و عدم پیروی از آن می‌تواند باعث فیلترینگ کسب‌وکارهای سلامت محور بشود یا خیر می‌گوید که این موضوع دور از ذهن نیست ولی آنها نهایت سعی خود را می‌کنند که چنین راهی به این موضوع باز نشود: «هیچ بعید نیست که دوستان امروز به دادگاه بروند در حالی که طبق قانون اگر شکایتی هم وجود داشته باشد باید ابتدا به ما ابلاغ شود. دولتی‌ها اگر بخواهند از استارتاپ‌ها شکایت کنند باید اول به کارگروه معاونت حقوقی مراجعه کنند و اگر غیر از این مساله رخ دهد، تخلف صورت گرفته است؛ تخلفی که البته چندین بار توسط ارگان‌های دولتی صورت گرفته است. البته بعید می‌دانم وزارت بهداشت در این شرایط که نیاز مردم به استارتاپ‌های سلامت‌محور بسیار زیاد شده کار را به شکایت بکشاند.»
الفت نسب می‌گوید که وزارت بهداشت دائما از کلیدواژه «جان مردم» در این راه استفاده می‌کند و با پناه گرفتن پشت این عبارت، حساسیت ایجاد می‌کند: «آنها می‌گویند مساله جان مردم است و ما نگران هستیم در حالیکه اقداماتشان چندان به نفع جان مردم نیست.»
وزارت بهداشت: با مساله «جان مردم» نمی‌توان آزمون و خطا کرد
«علی مروج» نماینده حوزه کسب‌وکارهای نوپا و سلامت الکترونیک در مرکز فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، می‌گوید که ایراد کار استارتاپ‌های سلامت محور به طور واضح توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام شده و او این ایراد را اینطور بازگو می‌کند: «نباید خودشان سرخود تست کرونا را برای مردم صادر کنند چرا که ایجاد تقاضای واهی می‌کند. همچنین تعرفه‌گذاری قیمت‌ها بسیار نامنظم و ناهمگون است و اجازه به کاربران می‌دهند که بدون نسخه پزشک تست کرونا دهند؛ موضوعی که مخالفت وزارت بهداشت، اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت نیز مقبول نیست.» او همچنین تاکید می‌کند که هیچ‌یک از این پلتفرم‌ها «مجوز تبلیغات در فضای مجازی از سازمان نظام پزشکی کشور» را در اختیار ندارند.
مروج می‌گوید تعداد معدودی آزمایشگاه از وزارت بهداشت مجوز دارند که کیت‌های استاندارد در اختیارشان قرار گرفته و از همه مهم‌تر اینکه دیتای افراد را در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌دهند تا بتوانند نسبت به آمارسنجی و تحقیقات از آن استفاده نمایند: «در حالی که آزمایشگاه‌های مختلفی در پلتفرم‌ها هستند که مجوز ندارند و پاسخ‌هایشان مورد تایید وزارت بهداشت نیست.» او در پاسخ به این سوال که آیا این برخورد قهرآمیز و ممنوع کردن به کل فعالیت استارتاپ‌ها کار درستی است یا خیر به می‌گوید که مساله جان مردم مطرح است و نمی‌توان با این موضوع، آزمون و خطا انجام داد:
«ما نمی‌توانیم به خاطر مسائلی چون کارآفرینی و اشتغالزایی و کمک به فناوری با جان مردم بازی کنیم. در تمام دنیا این رویه پیش گرفته شده و در آمریکا نیز سختگیری بسیار بیشتری صورت می‌گیرد و FDA در قبال شرکت‌های فناورانه سختگیرتر عمل می‌کند.»
اشاره مروج می‌تواند به دستور ممنوعیت فعالیت نهاد SCAN که به عنوان «شبکه ارزیابی کروناویروس سیاتل» شناخته می‌شود باشد؛ نهادی که با حمایت بیل گیتس کار خود را آغاز کرد و قبل از صدور دستور توقف فعالیت توسط FDA، روزانه از بیش از 300 نفر آزمایش کرونا در منزل می‌گرفت. مروج می‌گوید که آنها با استارتاپ‌ها تماس گرفتند و از آنها خواهش کردند که این فعالیت را از پلتفرم خود حذف نمایند: «برخی استارتاپ‌ها از اینکار ممانعت کردند و ما مجبور به نوشتن نامه رسمی و ابلاغ آن شدیم.»
مروج می‌گوید تا به امروز اکثر استارتاپ‌ها این خدمات را از مجموعه خود حذف کرده‌اند و موارد معدودی مانند اسنپ دکتر کماکان این خدمات را انجام می‌دهند: «آنها به اسم استارتاپ و نوآوری در این شرایط پاندمی و بحرانی کرونا دنبال سود خودشان هستند.» او می‌گوید آنها بیانیه‌ای برای جوابیه اسنپ دکتر آماده کردند که امروز به اداره کل حقوقی و قوه قضاییه ارسال شده است: «در بیانیه خودمان شفافسازی کرده‌ایم که جوابیه آنها غلط است، استعلام ای‌نماد اسنپ دکتر از مرکز IT وزارت بهداشت بوده و ای‌نماد را از ما درخواست دادند و به همین دلیل هم اگر درمورد کارشان وزارت بهداشت ابلاغیه‌ای صادر می‌کند یک فصل‌الخطاب است و باید اجرا شود.»
او با اشاره به برخی از بندهای نامه‌ی اسنپ دکتر به وزارت بهداشت، که در آن ذکر شده وزارت بهداشت از جایگاه حقوقی نمی‌تواند مانع فعالیت این کسب‌وکارها شود، می‌گوید: «ما متولی این حوزه هستیم و بررسی‌های لازم را انجام داده‌ایم که ای‌نماد برای آنها صادر شد و در بیانیه جدید ما اعلام شده که ظرف ۷۲ ساعت باید این خدمات برداشته شود وگرنه ضمن لغو اعتبار الکترونیکی در حوزه ای‌نماد این مجموعه و مسدودسازی درگاه پرداخت آنها، موضوع را به اداره حقوقی وزارت بهداشت ارجاع می‌دهیم.»
مروج معتقد است که وزارت بهداشت می‌تواند با استارتاپ‌ها همکاری کند و از آنها در این شرایط شیوع کمک بگیرد: «قصد داریم به زودی در هفته آتی با تمامی این بازیگران جلسه‌ای در وزارت بهداشت برگزار کنیم و ماجرا را واکاوی کنیم و امکان فرصت‌های همکاری را نیز بررسی کنیم. ولی اگر استارتاپی قلدرمابانه و با طرز تفکر اینکه یک برند پشتش است و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌تواند از آن حمایت کند از دستورات سرپیچی کند، این موضوع به مشکل خواهد خورد.»
او همچنین با اشاره به بخش دیگری از جوابیه اسنپ دکتر می‌گوید در این بند ذکر شده که اقدام وزارت بهداشت با اوامر رهبری در مورد کارآفرینی منافات دارد: «درحالی که رهبری بارها در مورد موضوع کرونا تاکید کرده که نظر مرجع و آخر با ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت است و زمانی که این وزارتخانه دستوری در این مورد صادر می‌کند، کاملا با اوامر رهبری همسو است.»
مروج می‌گوید به هیچ‌عنوان نمی‌توان از این موضع در حال حاضر گذشت کرد چرا که مساله جان مردم بسیار مهم است: «با مدیر سامانه ۴۰۳۰ و معاون درمان وزارت بهداشت صحبت کردیم تا با همکاری سازمان فناوری اطلاعات وزارت بهداشت با استارتاپ‌های سلامت محور جلسات متعددی داشته باشیم تا کمکشان کنیم به حیاتشان ادامه دهند و به پتانسیل خود برسند.»
***
نباید فراموش کنیم در این کسب‌وکارهای آنلاین که عمدتا به خدمات مشاوره پزشکی می‌پردازند، نظر پزشک تنها یک پیشنهاد است و تصمیم نهایی را خود بیمار می‌گیرد. بنابراین مشاوره آنلاین پزشکی جایگزینی برای ویزیت حضوری پزشک نیست. در مورد ماجرای تست حضوری کرونا در منزل و حواشی که بر آن پیش آمده نیز به نظر می‌رسد پلتفرم‌ها این رویکرد را دارند که تصمیم با خود مردم است تا تست کرونا را چطور از خودشان بگیرند و از آنسو وزارت بهداشت معتقد است این ماجرا باعث ایجاد تقاضای کاذب شده و در طول این پروسه با جان مردم بازی می‌شود.
نظر شما به کدام دیدگاه نزدیک‌تر است؟ فکر می‌کنید آیا عملکرد وزارت بهداشت سلبی بوده و بهتر بود به جای ممنوعیت کامل، برای این نوع خدمات دستورالعمل ارائه می‌داد یا با وزارت بهداشت موافقید و فکر می‌کنید خدمات تست کرونا در منزل، استاندارد نبوده است؟ نظر یا تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
