برای مقابله با ویروس کرونا، واکسنهای جدیدی که در حال تولید هستند، مورد بازبینی آزمایشات بالینی قرار گرفته است اما پس از تولید و تایید یک واکسن، نهادهای نظارتی به مقدار کافی به آن توجه نمیکنند.
براساس تشخیص کمیته علمی ایالات متحده، دولتها باید برای توزیع عادلانه و موثر واکسن کرونا بین مردم برنامه ریزی کنند، زیرا وقتی واکسنی تأیید میشود، اکثر کشورها مقدار کافی از آن را برای واکسینه کردن همه افراد در اختیار ندارند.
دولتها اکنون باید برای مسئله توزیع عادلانه زودتر تصمیم بگیرند تا به محض دسترسی، توزیع شروع شود. بدون داشتن یک برنامه مشخص، زمان ارزشمندی از دست میرود و در آن صورت امکان دارد دولتها مجبور شوند تصمیمگیری سریعی در این باره داشته باشند که خود منجر به استفاده ناکامل از تمام پتانسیل آن واکسن خواهد شد.
بنابراین چه تصمیماتی باید گرفت؟! اول آن که آیا این دولتها اجازه خریداری واکسن را به صورت خصوصی در اختیار دارند یا اینکه فقط باید از طریق بخشهای عمومی مانند سازمان بهداشت ملی یک کشور خریداری شود. در اکثر کشورها، مردم میتوانند با خرید خصوصی به اکثر داروهایی که میخواهند، دسترسی پیدا کنند. با این حال، مسئله همهگیری مسلماً شبیه یک وضعیت جنگی است که کالاهای حیاتی در عرضه محدود باید جیره بندی شود.
نکته بعدی اینکه از چه معیارهایی برای تصمیمگیری در مورد نحوه توزیع مقدار اولیه محدود واکسن استفاده میشود؟ اولویتبندی افرادی که باید واکسن ویروس کرونا را دریافت کنند گاها اقداماتی رقابتی است. ملاحظات مهم باید شامل این موارد باشد: کاهش شدیدترین اثرات ویروس کرونا بر روی سلامتی، کاهش میزان انتقال و بازگشت اقتصاد به حالت عادی.
تخصیص این واکسنها نیز باید عادلانه صورت بگیرد. این امر با توجه به اینکه ویروس کرونا به ویژه برای گروههای محروم تأثیر بسیار بدی داشته است، بسیار مهم تلقی میشود. بنابراین برنامههای واکسیناسیون با توجه به میزان احتمال افزایش یا کاهش نابرابریهای موجود در کشورها باید ارزیابی شوند.
دولتها باید برنامهریزی کنند که اگر مقدار کافی از واکسن کرونا برای پوشش دادن به تمامی افرادی که در اولویت قرار دارند، وجود نداشته باشند، چه باید بکنند. مسلماً منصفانهترین راه برای انجام این کار انجام یک قرعهکشی است.
ایجاد چارچوب
واکسیناسیون یک گروه خاص تأثیرات مختلفی خواهد داشت. این مسئله از بروز شدید این بیماری در بین افراد واکسینه شده جلوگیری میکند که خود این موضوع باعث کاهش شیوع ویروس میشود؛ زیرا در افراد واکسینه شده احتمال انتقال ویروس به دیگران کمتر است و این باعث میشود افراد با خیال راحتتری به محل کار خود برگردند و اقتصاد نیز در آن صورت به حالت عادی برمیگردد.
دولتها باید هنگام بررسی میزان اولویت بالای هر گروه ویژه، اندازه احتمالی این تأثیرات را بر اساس بهترین شواهد ارزیابی کنند. خوشبختانه شواهد بیشتری برای کمک به این موارد در دسترس است. با کمک دانشمندان، دولتها اکنون باید همه این شواهد را گردآوری و چارچوبی ایجاد کنند.
این چارچوبها باید شامل ارزیابی مزایای نسبی واکسیناسیون گروههای مختلف باشد. به عنوان مثال، مزایای کلی واکسیناسیون افرادی که در بخش خردهفروشی و خدماتی کار میکنند، ممکن است شامل در نظر گرفتن مزایای بهداشتی برای کارکنان، مزایای بهداشتی جامعه از طریق انتقال کمتر ویروس به خریداران و مزایای اقتصادی که شامل باز کردن مغازههای بیشتر است، باشد.
به همین ترتیب، افرادی که از بستگان مسن خود مراقبت میکنند، ممکن است مزیت بهداشتی کمی دریافت کنند، اما این امکان نیز وجود دارد، واکسیناسیون، افرادی که تحت مراقبت هستند را از ابتلا به ویروس کرونا در امان نگه دارد و به آنها اجازه دهد بدون وجود نگرانی از انتقال ویروس به میانسالان به دفاتر خود بازگردند.
در پس شواهدی که از تحقیقات برای ارزیابی مزایای احتمالی واکسیناسیون بدست آمد، دولتها و محققان میتوانند از نظرات مردم در مورد جنبههای اصلی توزیع واکسن استفاده کنند. مدتهاست که دانشمندان از مشارکت عمومی در تحقیقات پزشکی نیز حمایت میکنند.
دیدگاههای مردم میتواند اولویتبندی توزیع واکسن با مزایای سلامتی را نسبت به مزایای گستردهتری مثل بازگشت به مدارس و حفاظت از مشاغل و اقتصاد، شامل شود. همچنین، مردم میتوانند نظر خود را درباره ممنوعیت فروش اختصاصی واکسن بیان کنند و یا اینکه آیا میتوان آن را از طریق قرعه کشی بین افراد توزیع کرد یا خیر.
علاوه بر ایجاد معیارهای واضح برای توزیع این واکسنها به افراد، بسیاری از مسائل عملی در مورد واکسنها مانند هزینه و کارآیی تجویز آن در محل کار، در بیمارستانها و کلینیکها باید حل شود.
اگرچه دولتها باید در سطح ملی تصمیم بگیرند، اما به یک تلاش بینالمللی هماهنگ نیز نیاز داریم. تاکنون کشورهای با درآمد بالا، بیش از دو میلیارد واکسن سفارش دادهاند. تلاشهای بینالمللی نیز به سود کشورهای با درآمد کم و متوسط برای به دست آوردن تعداد مشابه واکسن به کار گرفته شده است. به دلیل ماهیتی که این بیماری دارد، مهار آن در سطح جهانی به نفع همه کشورها است.
بالاخره این ویروس شکست داده میشود و چالش بعدی که پس از تولید واکسن وجود دارد، توزیع و اختصاص آن بین افراد است. اکنون باید برای این مرحله آماده شویم، همانطوری که اکثر ورزشکاران نیز میگویند آمادگی کلید یک نقشآفرینی قدرتمند است.