اگرچه اکنون جهان برای از بین بردن ویروس کرونا در تلاش است، کارشناسان می‌گویند که در حال حاضر با بیماری عفونی بدتری به طور جهانی نیز روبرو هستیم. باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک همانند ویروس کرونا مورد توجه قرار نگرفته‌اند، چون بیماری‌هایی که این باکتریها ایجاد می‌کنند به جای اینکه بسیار سریع در مدت زمان کوتاهی گسترش یابند، به آرامی و به طور مداوم شیوع پیدا می‌کنند.
براساس گفته‌های کارشناسان، باکتریها ممکن است به تهدیدی در سطح ویروس کرونا تبدیل شوند که به طور آهسته اتفاق خواهد افتاد. طبق مراکز مدیریت و پیشگیری از بیماری‌ها، حدودا 3 میلیون آمریکایی در سال به عفونت باکتریایی مقاوم در برابر آنتی بیوتیک مبتلا می‌شوند. از این تعداد، تقریباً سی و پنج هزار نفر نیز در این بین جان خود را از دست می‌دهند.
به طور جهانی نیز سالیانه تقریباً هفتصد هزار نفر قربانی این بیماری‌ها می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی کرده است که تا سال 2050 حدود 10 میلیون نفر به طور سالیانه با نرخ فعلی در اثر عفونت‌های مقاوم به آنتی بیوتیک جان خود را از دست خواهند داد.
درمان بسیاری از بیماری‌های مختلف عفونت‌های باکتریایی از جمله سوزاک، سل و بیماری سالمونلا به خاطر تجویز بیش از حد داروهای آنتی بیوتیک، استفاده زیاد آن‌ها در دام‌ها و سایر عوامل، بسیار سخت یا حتی گاهی غیرممکن شده است. دلیل این مشکل این است که قسمت کوچکی از باکتریها که در این آنتی بیوتیک‌ها زنده مانده‌اند، تکامل یافته و تولید مثل کرده و مقاوم شده‌اند. در سراسر جهان به طور سالیانه دویست و سی هزار نفر تنها بر اثر بیماری سل که در برابر آنتی بیوتیک مقاوم شده است، جان خود را از دست می‌دهند.
سارا فورچون (Sarah Fortune)، استاد ایمنی‌شناسی و بیماری‌های عفونی در دانشگاه هاروارد، اظهار کرده است:
اگر بیماری‌های عفونی درمان‌پذیر نباشند، عفونت باکتریایی بسیار سختی در پیش خواهد بود و این چنین بیماری‌های عفونی نیز بسیار بد هستند. این نوع از بیماری‌های عفونی غیرقابل درمان آسیب‌های زیادی به فرد می‌رسانند. این‌ها ممکن است قربانی‌های زیادی بگیرند.
استفانی استراتدی (Steffanie Strathdee)، پزشک دانشگاه کالیفرنیا، سان دیگو، گفته است که در مورد تهدید به اندازه کافی صحبت نکرده‌ایم. او گفته است:
برخلاف کووید-19 که به طور ناگهانی و سریع ظاهر شد، بحران میکروبی نیز اکنون در حال شیوع است. این بیماری به طور همه گیر شیوع پیدا خواهد کرد. آن یک بحران جهانی و حتی بدتر از ویروس کرونا خواهد بود.
تام فریدن (Tom Frieden)، مدیر سابق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و مدیرعامل شرکت تصمیم‌گیری برای نجات زندگی، گفته است که دولت ایالات متحده برای مبارزه با باکتری‌های خطرناک به یک رویکرد جسورانه و چندجانبه نیاز دارد. جامعه پزشکی نیز باید به چگونگی شیوع بیماری‌های عفونی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی توجه کنند. او اینچنین گفت:
شکی ندارم که در طی 20 یا 40 سال آینده، به مراقبت‌های بهداشتی که در سال 2020 انجام شد نگاهی می‌کنیم و از اینکه چطور اجازه دادیم این حجم از عفونت در مراکز بهداشتی گسترش یابد، متحیر می‌شویم. از نظر پیشگیری و کنترل عفونت در جایی که باید باشیم، قرار نداریم.
سازمان بهداشت عمومی ناکارآمد می‌تواند حل مشکل را دشوارتر کند
اکنون بیشترین توجه و منابعی که برای حل مشکل بیماری‌های همه‌گیر اختصاص یافته است، برای شکست ویروس کرونا است. از این لحاظ، همه‌گیری ویروس کرونا می‌تواند به بدتر شدن اوضاع باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک شدت ببخشد.
در تیرماه، سازمان بهداشت جهانی خواستار استفاده دقیق‌تری از آنتی بیوتیک‌ها در بین بیمارانی که به ویروس کرونا مبتلا شده بودند، شد. این امر برای جلوگیری از مقاومت به آنتی بیوتیک بود. یک بررسی در ماه مه نشان داد که از بین حدود 2000 بیمار مبتلا به ویروس کرونا در سراسر جهان، حتی اگر تنها 8 درصد عفونت‌های باکتریایی یا قارچی داشته باشند، 72 درصد آنتی بیوتیک دریافت کرده بودند.
اگر باکتریها در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم‌تر شوند، عواقب بدی نیز در پی خواهد داشت. به عنوان مثال بیماری اشریشیا کُلی (E.coli) هر ساله باعث میلیون‌ها عفونت دستگاه ادراری می‌شود.
براساس گفته‌های لنس پرایس (Lance Price)، موسس مرکز مقاومت در برابر آنتی بیوتیک‌ها در دانشگاه جورج واشنگتن، اگر یک سویه باکتری بسیار مقاومی در برابر آنتی بیوتیک ایجاد شود، ممکن است گسترش یافته و بسیاری از زنان جوان را قربانی کند. او همچنین اظهار داشت:
ممکن است این افراد فکر کنند که بخاطر عفونت معمول مثانه به پزشک مراجعه می‌کنند، اما وقتی این عفونت به کلیه‌ها و خون منتقل می‌شود، کاری از دست پزشکان برنمی‌آید و در نتیجه بر اثر عفونت در خون جان خود را از دست می‌دهند.
همه‌گیری ویروس کرونا به ما نشان داده است که «نظام بهداشت عمومی ناکارآمد» چگونه ممکن است ما را در معرض باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک قرار دهد. او اینچنین گفت:
ایالات متحده آمادگی مقابله با بیماری‌های باکتریایی همه‌گیر را ندارد. این موضوع اکنون نیز برای مقابله با بسیاری از بیماری‌های همه‌گیر باکتریایی مقاوم به چند دارو ثابت شده است.
فورچون گفته است که باکتریها به مرور زمان در برابر آنتی بیوتیک‌های جدید مقاوم می‌شوند، بنابراین باید در هنگام استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها مراقب باشیم و برای مقابله با این مشکل نیز به سمت تولید داروهای جدید برویم. اما اکنون چند دهه است که سطح جدیدی از آنتی بیوتیک‌ها ساخته نشده است. شرکت‌هایی مانند Achaogen و Aradigm که آنتی‌بیوتیک‌های جدید تولید می‌کنند نیز در طی چند سال گذشته تعطیل شده‌اند. شرکت‌های بزرگ دارویی مانند Novartis و Allergan نیز دیگر تلاشی برای تولید این داروها نمی‌کنند.
براساس گفته‌های فورچون، تولیدکنندگان دارو در تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید به اندازه سایر داروهای دیگر سود نمی‌برند. او همچنین اضافه کرد بسیاری از افراد نیز در تولید یک آنتی‌بیوتیک جدید سرمایه‌گذاری کرده و سپس شکست خورده‌اند. این شرکت‌ها با تولید داروهایی که افراد به طور منظم مصرف می‌کنند به جای داروهایی که فقط در عفونت‌ها باید استفاده شود، می‌توانند درآمد بیشتری کسب کنند.
شرکت‌ها نیز نمی‌توانند برای آنتی بیوتیک‌ها به اندازه داروهای دیگر که ممکن است تولید کنند، هزینه کنند؛ ماندگاری آنتی‌بیوتیک‌ها نیز نسبتاً کوتاه است. بنابراین اگر قصد داریم آنتی‌بیوتیک‌های جدیدی تولید کنیم، باید شرکت‌ها تولید این داروها را در اولویت خود قرار دهند.
انگلستان اکنون در تلاش است تا محرک‌های این‌چنینی ایجاد کند. این کشور برای تولید آنتی بیوتیک 60 میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است و خدمات ملی بهداشت ملی این کشور نیز بودجه‌ای برای ایجاد انگیزه در شرکت‌های دارویی برای تولید آنتی‌بیوتیک های جدید ترتیب داده است. خدمات بهداشت ملی طبق این طرح به جای پرداخت هزینه هر تعداد قرص فروخته شده، به شرکت‌ها پیش‌پرداخت می‌دهند تا آنتی‌بیوتیک تولید کنند.
با تولید ویروس‌های خاص با باکتریها مبارزه کنیم!
به غیر از تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید، ویروس نیز ممکن است راه‌حلی به حساب بیاید. گروهی از ویروس‌ها که باکتری‌خوار نام دارند، به طور طبیعی انواع خاصی از باکتریها را هدف قرار داده و از بین می‌برند. اگر بتوان ویروس میکروب‌خوار خاصی پیدا کرد که باکتریها را از بین می‌برد، ممکن است در آن صورت بتوان از آن برای درمان عفونت استفاده کرد.
استفانی استراتدی همچنین تجربه شخصی با این نوع درمان را دارد. شوهرش در سال 2015 توسط نوعی باکتری آلوده شد و وقتی که آنتی بیوتیک‌ها نیز در این راستا موثر واقع نشدند، استراتدی به سراغ افرادی رفت که روی ویروس‌های باکتری‌خوار و ابرمیکروب‌ها پژوهش می‌کردند.
پژوهشگران با جستجوی فاضلاب‌ها و زباله‌های موجود در انبار (جایی که باکتری‌خوارها به وفور یافت می‌شوند) و باکتری‌خوارهایی که قبلا آن‌ها را جدا کرده بودند، ویروس باکتری‌خواری را یافتند که با باکتری‌های استراتدی مطابقت دارد. محققان میلیاردها ویروس را در ترکیبی از باکتری‌خوارها به او تزریق کردند و سپس شاهد بهبود کامل او بودند. استفانی استراتدی گفته است:
من نه تنها اپیدمیولوژیست (واگیر شناس) بیماری‌های عفونی هستم، بلکه زندگی خانواده خودم را نیز زیر و رو کرده‌ام. این ابرمیکروب‌ها هرگز به یک شکل نبوده‌اند. اگر این مسئله مرا شگفت‌زده کرده بود، بقیه افراد را نیز غافلگیر خواهد کرد؛ زیرا یک فرد معمولی نمی‌داند این مسئله چقدر بزرگ است.
IPATH، مرکزی که او تاسیس کرده است، اکنون برای اولین آزمایش بالینی ویروس درمانی با بودجه موسسات ملی بهداشت آماده به کار است. او گفته است:
آنچه اکنون نیاز داریم اطلاعات زیادی از این نوع ویروس میکروب‌خوار است که بتواند برای مطابقت آن‌ها با یک عفونت باکتریایی خاص مورد استفاده قرار گیرد و همچنین با آنتی بیوتیک‌ها نیز برای بهبود این ابر میکروب‌ها استفاده شود.
کارشناسان همچنین تأکید می‌کنند که ایالات متحده باید پیگیری بهتری روی گسترش ابرمیکروب‌ها، تولید آنتی‌بیوتیک‌ها، پژوهش در مورد میکروب‌خوار درمانی، استفاده دقیق‌تر از آنتی‌بیوتیک‌های موجود و سرمایه گذاری بهتر برای مقابله با این مسئله قبل از اینکه به یک بحران بزرگتر تبدیل شود، داشته باشد. فریدن گفت که رسیدگی این مسئله نیاز به همکاری بین‌المللی دارد. او اینچنین اظهار داشت:
نتیجه نهایی این است که ما به پاسخی مناسب نیاز داریم، این به این معنی است که بودجه ثابت برای سازمان‌های بهداشتی از جمله مرکز مبارزه با بیماری‌ها در دولت ایالات متحده تأمین می‌شود. در نتیجه حمایت کاملی از سازمان بهداشت جهانی هم از نظر بودجه و هم از نظر تعهدات صورت می‌گیرد. این به معنای رویکردی بهتر و قوی‌تر برای شناسایی و رفع شکاف‌ها در آمادگی در سراسر جهان است.
