شرکت سونی اخیرا ویدیوی اختصاصی خود از کالبدشکافی کنسول پلی‌استیشن 5 را منتشر کرد. این فرآیند توسط Yasuhiro Ootori؛ معاون ارشد واحد طراحی مکانیکی سونی انجام شد. ویدیوی مربوط به کالبدشکافی این محصول به زبان ژاپنی ضبط شده است؛ اما کاربران از طریق پلیر یوتیوب قادر به فعال‌سازی زیرنویس موردنظر خود خواهند بود.
در این ویدیو پیرامون موارد بسیار زیادی بحث شده است؛ بنابراین اکنون به تجزیه و تحلیل مشاهدات خود به‌صورت گام به گام می‌پردازیم. اندازه بزرگ کنسول نخستین نکته جالب‌توجهی است که می‌توان در ویدیو مشاهده کرد. سونی برای کالبدشکافی از نسخه استاندارد پلی‌استیشن 5 بهره گرفته است. این پدیده بدان معناست که کنسول مورد ارزیابی مجهز به درایو نوری است. اطلاعات مربوط به ابعاد کنسول پیش‌تر اعلام شده بود؛ اما قرارگیری آن در کنار یک انسان بالغ اندازه واقعا بزرگ کنسول گیمینگ آینده سونی را نشان می‌دهد. در ادامه دلایل وجود چنین ابعاد بزرگی اعلام خواهد شد.
پلی‌استیشن 5 دارای یک پایه استند است که صرفنظر از نحوه قرارگیری کنسول به صورت افقی یا عمودی موردنیاز خواهد بود؛ زیرا در طراحی این کنسول به سختی می‌توان قسمت‌هایی مسطح را مشاهده کرد. هنگام استفاده در حالت عمودی، استند با استفاده از یک پیچ بزرگ به کنسول متصل می‌شود. پس از برداشتن کنسول از روی پایه می‌توان این پیچ بزرگ را داخل یک محفظه کاملا مخفی درون خود پایه قرار داد. بعلاوه این استند دارای یک درپوش لاستیکی است که برای پوشاندن حفره باقی‌مانده از پیچ بر روی کنسول مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میزان توجه به جزئیات، خاطرات مربوط به چرخش لوگوی PS در کنسول‌های پلی‌استیشن 2 و پلی‌استیشن 3 را در ذهن زنده می‌کند.
برای قرارگیری کنسول به پهلو می‌توان از قلاب‌هایی استفاده کرد و پایه استند را به لبه عریض‌تر بدنه کنسول متصل کرد. 2 پنل جانبی غول‌پیکر در پلی‌استیشن 5 به گونه‌ای طراحی شده‌اند که توسط کاربر قابل جداسازی باشند. کاربران تقریبا با الگویی مشابه پنل‌های جانبی یک کیس استاندارد کامپیوتر شخصی مواجه می‌شوند. این پنل‌ها بدون نیاز به هیچ‌گونه ابزار خاصی قابل جداسازی هستند. همچنین به‌کارگیری پنل‌های متحرک و قابل جداسازی امکان به‌کارگیری پنل‌های جانبی سفارشی را فراهم می‌کند.
در بخش داخلی پنل‌ها با یک حافظه M.2 SSD قابل تعویض توسط کاربر سروکار داریم. بدین‌ترتیب کاربران به منظور افزایش فضای ذخیره‌سازی کنسول می‌توانند درایو شخصی خود را به آن متصل نمایند. مشخصات این درایو بایستی با موارد اعلام شده توسط سونی مطابقت داشته باشد. غول ژاپنی در آینده فهرستی از درایوهای معتبر برای اتصال به کنسول را اعلام خواهد کرد. اتصال درایوهای M.2 قدیمی به کنسول می‌تواند مشکلاتی را در پی داشته باشد. بنابراین بهتر است که پیش از خریداری یک درایو جدید برای این کنسول منتظر انتشار فهرست درایوهای مناسب باشید.
در ادامه سیستم خنک‌کننده مورد استفاده در کنسول پلی‌استیشن 5 را به‌صورت خلاصه مورد بررسی قرار می‌دهیم. این سیستم شامل یک فن سانتریفیوژ بزرگ با قطر 120 میلی‌متر و ضخامت 45 میلی‌متر است که برای کشیدن هوا از هر 2 طرف و هدایت آن به قسمت‌های جانبی و فوقانی هیت‌سینک به‌کار گرفته می‌شود. سونی با زیرکی تمام روزنه‌هایی را برای جذب گردوغبار ایجاد نموده است که طبیعتا به مرور زمان ذرات گردوغبار در آن‌ها جمع می‌شوند. با انجام این‌کار کاربران به آسانی و بدون نیاز به جداسازی کامل کنسول قادر به پاکسازی بخش عمده‌ای از ذرات گردوغبار خواهند بود.
فراتر از این کنسول به‌صورتی طراحی نشده که حداقل بدون ابطال ضمانت‌نامه دستگاه توسط کاربران بازگشایی شود. احتمالا به همین دلیل بخش قابل‌توجهی از فرآیند کالبدشکافی در ویدیوی مذکور به شکلی سریع نمایش داده شده است. بنابراین محتوای ویدیو جهت کالبدشکافی مرحله به مرحله قابل استفاده نبوده و کاربران بایستی در خصوص انجام این‌کار شخصا تصمیم‌گیری نمایند.
آقای Ootori پیش از رسیدن به این مرحله چندین کار دیگر را نیز انجام می‌دهد؛ اما در این میان تنها 2 موضوع حقیقتا جالب‌توجه به‌نظر می‌رسد: نخست اندازه هیت‌سینک داخلی و دوم استفاده از فلز مایع به‌عنوان ماده اولیه اینترفیس حرارتی.
پلی‌استیشن 5 مجهز به یک هیت‌سینک غول‌پیکر است که اندازه آن تقریبا با یک کارت گرافیکی ممتاز در بازار برابری می‌کند. این هیت‌سینک تقریبا 75 درصد از پهنا و ارتفاع کل دستگاه را تحت پوشش قرار داده و بسیار بزرگ به‌نظر می‌رسد. به گفته آقای Ootori شکل و الگوی جریان هوا در هیت‌سینک به آن امکان می‌دهد تا از قابلیت انتقال حرارت مشابه با یک محفظه بخار برخوردار باشد.
برای مقایسه جالب است بدانید که ایکس‌باکس سری X دارای هیت‌سینک با اندازه‌ای بسیار کوچکتر است. البته این کنسول از طراحی محفظه بخار بهره می‌گیرد. با این وجود محفظه‌های بخار لزوما نسبت به هیت‌سینک‌های استاندارد برتری فوق‌العاده‌ای ندارند. مزایای ناشی از به‌کارگیری یک هیت‌سینک به اندازه کافی بزرگ می‌تواند از یک محفظه بخار با اندازه کوچک به‌مراتب بیش‌تر باشد.
محفظه بخار ایکس‌باکس سری X
یکی دیگر از مشخصه‌های مهم در طراحی پلی‌استیشن 5 استفاده از فلز مایع است. فلز مایع آلیاژی است که از فلزاتی نظیر گالیوم و ایندیوم ساخته شده و در دمای اتاق حالت مایع دارد. فلز مایع با توان انتقال حرارتی بالای خود شناخته شده است. بنابراین استفاده از آن به‌عنوان یک ماده رابط حرارتی (TIM) که میان قطعات داغ (در این مورد پردازنده) و هیت‌سینک قرار دارد؛ گزینه‌ای ایده‌آل به‌شمار می‌رود.
تولیدکنندگان به‌طور معمول از خمیرهای حرارتی استفاده می‌کنند. توان انتقال حرارتی این ترکیبات با فلز مایع برابری نمی‌کند؛ اما به‌کارگیری آن‌ها آسان‌تر و هزینه آن‌ها نیز ارزان‌تر است. فلز مایع برخلاف خمیر حرارتی یک رسانای الکتریکی بسیار قدرتمند محسوب می‌شود؛ بنابراین بایستی به‌درستی حمل شده و از هرگونه نشتی آن بر روی برد دستگاه جلوگیری شود. همان‌طور که در تصویر فوق می‌بینید؛ سونی به منظور کاهش احتمال نشتی فلز مایع یک پد فوم مخصوص را در اطراف تراشه قرار داده است.
به‌کارگیری فلز مایع در دستگاه اصلی امری جالب‌توجه به‌شمار می‌رود. علاقه‌مندان به اورکلاک کامپیوترهای شخصی به منظور دریافت بالاترین فرکانس پردازشی ممکن وبهره‌برداری حداکثری از قابلیت‌های دستگاه‌های پیشرفته به‌طور سنتی از فلز مایع استفاده می‌کنند. ظرافت فرآیند به‌کارگیری، هزینه بالا و خطر هدایت الکتریکی موجب می‌شود تا فلز مایع برای دستگاه‌های تولید شده در مقیاس انبوه گزینه مناسبی نباشد. با این‌حال بی‌تردید سونی برای کنسول پلی‌استیشن 5 خود سنگ تمام گذاشته است.
این کالبدشکافی به 3 موضوع مهم اشاره دارد: نخست اینکه سونی کماکان نسبت به جزئیات توجه زیادی از خود نشان داده است. مواردی نظیر شیار مخصوص پیچ در استند، درپوش کوچک برای پوشاندن حفره مخصوص پیچ و ایجاد حفره‌هایی جهت جمع‌آوری گردوغبار همگی به الگوی طراحی مهندسی و کاملا حساب شده پلی‌استیشن 5 اشاره دارند.
نکته دوم اینکه در پلی‌استیشن 5 امکان دسترسی کاربران به قابلیت‌هایی نظیر تعویض حافظه ذخیره‌سازی و نظافت فضای داخلی نسبت به ایکس‌باکس سری X به‌مراتب بیش‌تر است. ارائه یک ایده ذخیره‌سازی اختصاصی با توجه به پهنای باند موردنیاز ایده‌ای بسیار پیش پا افتاده برای سونی محسوب می‌شود؛ اما غول ژاپنی کماکان پایبندی خود به ایده‌های استاندارد را اثبات نموده و این موضوع حقیقتا مایه خرسندی است.
نکته سوم تمرکز سونی بر سیستم خنک‌کننده و قابلیت اطمینان بلندمدت آن است. پلی‌استیشن 5 یک کنسول غول‌پیکر به شمار می‌رود؛ زیرا مجهز به یک هیت‌سینک بزرگ همراه با یک فن قدرتمند است. همچنین به منظور جذب هرچه بیش‌تر گرمای پردازنده از فلز مایع استفاده شده است. سونی فرآیند حذف گردوغبار را تسهیل نموده است. بدین‌ترتیب از تجمع گردوغبار با مرور زمان و در نتیجه گرم شدن بیش از اندازه دستگاه جلوگیری خواهد شد. طراحی مهندسی سونی این‌بار بر تولید یک دستگاه جمع‌وجور با حداکثر جذابیت متمرکز نشده است؛ بلکه تولیدکننده ژاپنی به‌دنبال ساخت محصولی کارآمد؛ قابل اعتماد و با بیش‌ترین کارآیی ممکن بوده است.
کنسول پلی‌استیشن 5 با قیمت‌گذاری پایه 399 دلاری از روز 12 نوامبر (22 آبان ماه) در دسترس خریداران قرار خواهد گرفت.
