سوراخ لایه ازون بر روی قطب جنوب اکنون به یکی از بزرگترین اندازههای ثبت شده در طی این سالهای اخیر گسترش یافته است.
در سال 2019، دانشمندان نشان دادند که سوراخ ازون بالای قطب جنوب از سال 1982 در کوچکترین میزان سالانه خود بوده است، اما با استفاده از تحقیقات سال 2020 در مورد این ناهنجاری جوی مانند سایر مواردی که امسال رخ داد، یک دیدگاه تأملبرانگیز ارائه شده است.
مدیر پروژه، آقای دیگو لویولا (Diego Loyola) از مرکز هوافضای آلمان اینگونه توضیح میدهد:
مشاهدات ما نشان میدهد که سوراخ لایه ازون در سال 2020 از اواسط مرداد ماه (اوت) به سرعت رشد کرده است و با اندازه آن بسیار بالاتر از حد متوسط میتواند بیشتر قاره قطب جنوب را در بر گیرد.
اندازهگیریهای جدید از ماهواره Copernicus Sentinel-5P آژانس فضایی اروپا نشان میدهد که سوراخ ازون در 2 اکتبر سال جاری به حداکثر اندازه خود یعنی حدود 25 میلیون کیلومتر مربع (حدود 9.6 میلیون مایل مربع) رسیده است.
در تخمینهایی که درباره سوراخ لایه ازون در سال 2018 و 2015 زده شده است، به ترتیب 22.9 و 25.6 میلیون کیلومتر مربع ثبت شده است.
متخصص هواشناسی به نام وینسنت هنری پیوچ (Vincent-Henri Peuch) از مرکز اروپا برای پیشبینی آب و هوا با دامنه متوسط اینچنین گفته است:
اینکه لایه اوزن در هر سال چقدر میتواند رشد کند، بسیار متفاوت است. سوراخ لایه ازون سال 2020 شبیه حفره سال 2018 است که یک سوراخ کاملا بزرگ بود و در بالاترین قسمت آن نیز قرار گرفته بود.
علاوه بر نوساناتی که در هر سال وجود دارد، با سردتر شدن درجه حرارت در استراتوسفر، غلظت ازون در داخل سوراخ کاهش مییابد، در نتیجه سوراخ ازون روی قطب جنوب نیز کوچک میشود و یا سالانه رشد میکند. هنگامی که این اتفاق میافتد (مخصوصا وقتی ابرهای استراتوسفر قطبی در دمای زیر منفی 78 درجه سانتیگراد (منفی 108.4 درجه فارنهایت) تشکیل میشوند)، واکنشهای شیمیایی مولکولهای ازون را در حضور تابش خورشید از بین میبرند.
وینسنت هنری پیوچ اینچنین گفته است:
به دلیل اینکه در هفتههای گذشته نور خورشید به قطب جنوب بازگشته است، شاهد تخریب مداوم لایه ازون در منطقه بودهایم. پس از سوراخ ازون کوچک در سال 2019، که تحت شرایط خاص هواشناسی بود، ما امسال نیز یک مورد نسبتاً بزرگ را ثبت میکنیم. این موضوع به ما نشان میدهد که باید اقدامات مونترال را برای ممنوعیت انتشار مواد شیمیایی تخریبکننده ازون انجام دهیم.
اقدام مونترال، نقطه عطفی در دستاوردهای زیستمحیطی بشریت بود که با استفاده از آن میتوانستیم تولید کلروفلوئورکربنهای مضر (CFC)، مواد شیمیایی که قبلاً در یخچالها، بستهبندیها و اسپریها استفاده میشد، را متوقف کند و باعث از بین رفتن مولکولهای ازون در نور خورشید شود.
در حالی که اکنون میدانیم اقدامات انسانی در این مرحله به ما کمک میکند تا سوراخ ازون در بالای قطب جنوب را برطرف کنیم، اما نوسانات مداومی که در هر سال وجود دارد نشان میدهد که روند بهبود طولانی خواهد بود.
ارزیابی سال 2018 توسط سازمان جهانی هواشناسی نشان داد که غلظت ازون روی قطب جنوب تا سال 2060 به سطح نسبتاً طبیعی قبل از دهه 1980 باز میگردد. برای تحقق این هدف، باید به اقدامات پایبند باشیم و موانع را برطرف کنیم. اگرچه موارد ثبت شده 2020 درباره لایه ازون بزرگترین آن نیست (در سال 2000 با 29.9 میلیون کیلومتر مربع لایه ازون مشاهده شده بود)، اما هنوز هم قابل توجه است. این حفره همچنین یکی از عمیقترین حفرهها در سالهای اخیر است.
محققان میگویند رویداد 2020 لایه ازون توسط یک گرداب قطبی قوی هدایت شده است، یعنی یک پدیده بادی که باعث میشود دمای استراتوسفر بالاتر از قطب جنوب باشد. در مقابل، همانطور که دانشمندان در آن زمان نیز توضیح دادند، دمای زیاد سال گذشته باعث بوجود آمدن کوچکترین اندازه سوراخ ازون در سال 2019 شده بود.
پائول نیومن (Paul Newman)، دانشمند ارشد علوم زمین در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرینبلت، مریلند، در آن زمان اینچنین گفته است:
باید بدانیم آنچه را که در سال 2019 دیدیم، به دلیل دمای بیشتر استراتوسفر بوده است. اما این به نشانه این نیست که ازون اتمسفر ناگهان در مسیر بهبودی قرار گرفته است.
اگرچه ممکن است هیچ مسیر سریعی برای بهبود لایه ازون نیابیم و به احتمال زیاد در سالهای آینده نیز مسائل ترسناکتری از لایه ازون مشاهده کنیم، در آن زمان اقدامات مونترال میتواند به عنوان حامی به ما کمک کند.