بازار رسانههای اجتماعی روزبهروز در حال بزرگتر شدن است؛ به طوری که کمکم تعداد کاربران آنها از موتورهای جستجو هم بیشتر خواهد شد. پلتفرمهایی مانند فیسبوک در حال خارج کردن موتورهای جستجویی مانند گوگل از گردونه رقابتها هستند و جالب است بدانید که امروزه تعداد افرادی که در رسانههای اجتماعی به دنبال اطلاعات خود هستند، هر روز بیشتر میشود. شروعکننده این راه چه پلتفرمی بود و قدیمی ترین شبکه اجتماعی چه سایتی است؟ تاریخ شبکههای اجتماعی چیست؟ برای پاسخ به سوالات با آیتیرسان همراه باشید.
قدیمی ترین شبکه اجتماعی
در سال ۱۹۹۷ قدیمی ترین شبکه اجتماعی با نام Six Degrees شروع به کار کرد و در سال ۲۰۰۱ به کار خود پایان داد و میراثش را برای آینده شبکه های اجتماعی به جا گذاشت. در این شبکه اجتماعی کاربران میتوانستند برای داشتن حساب کاربری ثبت نام کنند؛ اما حتی افرادی که عضو نبودند هم میتوانستند پستهای اعضا را ببینند و با آنها تعامل داشته باشند. گفته میشود که محبوبیت روز افزون پلتفرمهای چت آنلاین باعث افول Six Degrees شد؛ اما این آغاز راه شبکه های اجتماعی بود.
Livejournal
پلتفرم لایو جورنال پس از قدیمی ترین شبکه اجتماعی، با تاسیس در سال ۱۹۹۹ دومین پلتفرم این حوزه بود و باعث شد تا مفهوم «Feed» شکل بگیرد. لایو جورنال یک پلتفرم وبلاگنویسی ساده بود که یک لایه اجتماعی هم داشت. کاربران میتوانستند پستها را ارسال کرده و نظرات خود را عنوان کنند و به کسانی که آنها را دنبال میکنند، اجازه دهند تا با آنها همراه شوند.
لایو جورنال قدیمی ترین شبکه اجتماعی است که انواع مختلف کانکشن را داشت. مثل ارتباط ناهمزمان (مثلا من میتوانم شما را دنبال کنم و شما هم آن را تایید کرده و به من فالو بک بدهید) و گروهها.
MySpace
قدیمی ترین شبکه اجتماعی محبوب دنیا اوایل سال ۲۰۰۰ راهاندازی شد و نام آن MySpace بود. کاربران از ایده ارتباط برقرار کردن با یکدیگر و شخصیسازی پروفایل با تصویر و رنگ استقبال میکردند. همزمان با راهاندازی MySpace، لینکدین هم به عنوان شبکه اجتماعی مختص متخصصان کسبوکارها کار خود را آغاز کرد. سال ۲۰۰۵ اوج دوران مایاسپیس بود. این شبکه اجتماعی ۲۵ میلیون کاربر داشت و پنجمین سایت محبوب ایالات متحده بود. همان سال این سایت به NewsCorp فروخته شد.
مایاسپیس در نهایت محبوبیت خود را از دست داد و از آن زمان تاکنون تبدیل به شبکه اجتماعی برای موزیسینها شده است؛ اما لینکدین با همان فرمت قدیمی تا به امروز به کار خود ادامه داده است.
فیسبوک و توییتر ادامه دهنده راه قدیمی ترین شبکه اجتماعی
در سال ۲۰۰۴ یکی از دانشجویان هاروارد به نام مارک زاکربرگ پلتفرم شبکه اجتماعی راه انداخت و نام آن را فیسبوک گذاشت؛ اما در آن زمان فقط شبکه اینترنت دانشگاه هاروارد در دسترس بود. طولی نکشید که مارک فهمید با در دسترس عموم قرار دادن وبسایت خود مانند قدیمی ترین شبکه اجتماعی یعنی Six Degrees، میتواند محبوبیت فیسبوک را بیشتر کند. توییتر در سال ۲۰۰۶ با این ایده راهاندازی شد که افراد بتوانند ایدههای خود را با عکس و متن، فقط در ۱۴۰ کاراکتر به اشتراک بگذارند. فیسبوک مردم دنیا را بهم نزدیکتر کرد و توییتر منبع مهمی از اطلاعات برای میلیونها نفر در سراسر جهان شد.
Reddit و Digg
ردیت و دیگ هردو در سال ۲۰۰۵ به عنوان منبعی برای اخبار آغاز به کار کردند. ردیت به آرامی به یک شبکه اجتماعی و بستر بحثی تبدیل شد که هنوز هم به کار خود ادامه میدهد. از همان اول یکی از بخشهای مهم این شبکه اجتماعی قدیمی امکان دادن رای مثبت و منفی به پستها بود. این کار سیگنالی به الگوریتم برای یافتن محتوای پرطرفدار میفرستاد. چنین کاری را فیسبوک با گزینه «Like» چندین سال است که انجام میدهد. البته قیسبوک از دادن امتیاز منفی یا دیسلایک بیبهره است.
قدیمی ترین شبکه اجتماعی اشتراک ویدئو
اواخر سال ۲۰۰۴ سه کارمند قدیم استارتاپ پیپال به نامهای «چد هارلی»، «استیو چن» و «جاوید کریم»، بیرون گاراژ هارسی در کالیفرنیا شروع به کار روی ایده وبسایتی کردند که به کاربران اجازه میداد تا در پروفایل خود فیلم آپلود کنند.
یوتیوب پس از تاسیس در سال ۲۰۰۵ رشد قابل توجهی تجربه کرد و ۱۸ ماه بعد توسط گوگل خریداری شد. این پلتفرم زیر نظر گوگل از رسانهای برای ویدئوهای آماتور به منبع متحوای واقعی و اصلی تبدیل شد. در حال حاضر یوتیوب ماهانه بیش از ۲ میلیارد کاربر دارد که روزانه بیش از میلیونها ساعت ویدئو را تماشا میکنند. ویدئوی زیر اولین فیلم آپلود شده در یوتیوب از «جاوید کریم» بوده که نام آن «من در باغ وحش» است. این ویدئو ۱۵ سال پیش آپلود شده و تاکنون بیش از ۱۲۶ میلیون بازدید داشته و بیش از ۱۰ میلیون کامنت گرفته است.
قدرت تصاویر در شبکه های اجتماعی
محبوبیت تصاویر در توییتر باعث ایجاد پلتفرمهای جدید رسانه های اجتماعی در حدود سال ۲۰۱۰ شد. فلیکر و اینستاگرام به عنوان اولین و قدیمی ترین شبکه اجتماعی در حوزه تصویر کار خود را آغاز کردند و هردو آنها امروزه بسیار محبوب هستند. محبوبیت شبکههای اجتماعی تصویر محور الهام بخش پلتفرمهای حوزههای دیگری مانند مواد غذایی، موسیقی، خانه و صنایع دستی شد.
اسنپچت
وقتی قدیمیترین شبکه اجتماعی راهاندازی شد، هیچوقت کسی فکر نمیکرد که روزی برنامهای مثل اسنپچت ساخته شود. این برنامه در درجه اول به عنوان پیامرسانی با تمرکز روی حریم خصوصی در سال ۲۰۱۱ راهاندازی شد و سپس به شکل کنونی خودش درآمد.
تیکتاک
تیکتاک با آمدن به میدان در سال ۲۰۱۵ نوآوریهای زیادی به بازار شبکه های اجتماعی آورد؛ اما به نظر مهمترین نوآوری تیکتاک این است که اولین شبکه اجتماعی است که فقط مختص ویدئو طراحی شده. باید بگویم که قدیمی ترین شبکه اجتماعی اشتراک ویدئو یعنی یوتیوب اینطور نیست.
امروزه شبکه های اجتماعی زیادی پس از Six Degrees که قدیمی ترین شبکه اجتماعی بود، پا به عرصه گذاشتهاند و هرکدام روی حوزههای مختلفی تمرکز کردهاند. البته این پلتفرمها تمرکز خود را روی بخشی مثل آشپزی، آموزش یا چیزهای دیگر میگذارند و بعید است که دیگر کسی بتواند با غولهای صنعت رقابت کند و مجبور است که تمرکز خود را صرفا روی بخش خاصی از محتوا در شبکه های اجتماعی بگذارد. شبکه های اجتماعی ما را احاطه کردهاند و راه فراری از آنها نیست. از گذران روزانه چند ساعت در اینستاگرام بگیر تا دیدن ویدئویی که میخواهی در یوتیوب! همه اینها از Six Degrees شروع شد؛ یعنی قدیمی ترین و اولین شبکه اجتماعی دنیا. نظر شما در این باره چیست؟
این وسط ارکات Orkut چی شد؟ 😮