به لطف پیشرفت‌های چشم‌گیر پزشکی، دستگاه اکسیژن ساز امروزی جمع و جور، کوچک، بی صدا و سبک است و در عین حال بهترین عملکرد را نیز در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد. در حال حاضر می‌توان از بین اکسیژن‌سازهای ثابت خانگی و نوع قابل حمل آن‌ها هرکدام که مورد نیاز است را انتخاب کرد. در ادامه با این دستگاه بیشتر آشنا می‌شویم. با آی‌تی‌رسان همراه باشید.
دستگاه اکسیژن ساز چیست؟
دستگاه اکسیژن ساز یک دستگاه پزشکی است که برای اکسیژن رساندن به افراد دارای اختلالات تنفسی استفاده می‌شود. افرادی که اکسیژن‌سازی خون آن‌ها از حد نرمال کمتر است؛ معمولا به یک اکسیژن ساز برای این کار نیاز دارند. به طور کلی نمی‌توان اکسیژن ساز را به راحتی از فروشگاه‌ها خریداری کرد. تجویز آن باید پس از آزمایشات کامل توسط پزشک انجام شود. همچنین پزشکان به بیماران نحوه استفاده مداوم از این دستگاه در خانه و مسافرت و دیگر مکان‌ها را نشان می‌دهند.
دستگاه اکسیژن ساز هوای اطراف را فیلتر کرده، آن را تا چگالی مورد نیاز فشرده کرده و سپس اکسیژن خالص را به سیستم تحویل دوز یا سیستم انتقال جریان مداوم به بیمار، می‌رساند. همچنین این دستگاه مجهز به فیلترهای ویژه و تخت‌های غربالگری است که باعث خارج کردن نیتروژن از هوا می‌شود تا اکسیژن کاملا تصفیه شده به بیمار برسد. به علاوه این دستگاه‌ها با یک رابط کاربری ارائه می‌شوند تا بتوان سطح اکسیژن را تنظیم کرد. سپس می‌توان اکسیژن را از طریق کانول بینی یا ماسک استنشاق کرد.
میزان خروجی غلظت اکسیژن در این دستگاه‌ها با LPM یا لیتر در دقیقه اندازه‌گیری می‌شود. پزشک معالج این مقدار را تعیین می‌کند که ممکن است هنگام استراحت، خواب یا ورزش متفاوت باشد.
دلیل استفاده از این دستگاه‌ها چیست؟
دلایل زیادی استفاده از دستگاه اکسیژن ساز وجود دارد و پزشکان هم در موارد مختلف اکسیژن‌تراپی را به بیماران خود توصیه می‌کنند. به طور معمول ریه‌های شما اکسیژن هوا را جذب می‌کند و آن را به جریان خون منتقل می‌کنند. اگر اخیرا برای ارزیابی میزان اکسیژن خون‌تان آزمایش خون یا پالس اکسی‌متری انجام داده‌اید و مشخص شده است که سطح اکسیژن خون‌تان کم است؛ ممکن پزشک شما اکسیژن درمانی کوتاه‌مدت یا بلندمدت را به شما توصیه کند.
احتمالا تا اینجای مطلب به این فکر کرده‌اید که دستگاه اکسیژن ساز چه کاربردی دارد؟ در شرایط حاد معمولا نیاز به اکسیژن درمانی کوتاه مدت است. این شرایط معمولا در مدت زمان کوتاهی خود را نشان می‌دهند. با این حال، برخی بیماری‌های تنفسی یا مزمن به مکمل‌های اکسیژنی طولانی‌مدت نیاز دارند.
در شرایط حاد به دستگاه اکسیژن ساز نیاز است
در زیر به چند نمونه از شرایط حادی که در آن نیاز به اکسیژن ساز است، اشاره می‌کنیم:
- آسم: در این بیماری مجاری تنفسی ملتهب شده و شروع به تولید مخاط بیش از حد می‌کند و در نتیجه تنفس مشکل می‌شود. داروهای متعددی وجود دارد که می‌تواند آسم را درمان و کنترل کند؛ اما یک دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند هنگامی که بیمار دچار حمله شده، سطح بالایی از اکسیژن را در خون او پمپاژ کند.
- ذات‌الریه: ذات‌الریه یک بیماری عفونی است که در آن هر دو کیسه هوای ریه‌ها ملتهب شده و در بسیاری از موارد با مایع پر می‌شود. اکسیژن درمانی برای بیماران ذات‌الریه‌ای زیادی تجویز شده و نتایج خوبی را نیز به دست داده است.
- سندرم دیسترس تنفسی یا RDS: این بیماری نوعی اختلال تنفسی است که بیشتر نوزادان (به ویژه کودکانی که بیشتر از شش هفته زودتر از زایمان متولد شده‌اند) دچار آن می‌شوند. نوزادان مبتلا به RDS به اندازه کافی سورفاکتانت (مایع پوششی ریه) تولید نمی‌کنند و ریه‌های آن‌ها از بین می‌رود و تنفس را برایشان سخت‌تر می‌کند. اکسیژن‌ترابی با دستگاه اکسیژن ساز به پمپاژ اکسیژن در جریان خون و ریه نوزادان کمک می‌کند تا عوارض بعدی را کاهش دهد.
به علاوه موارد بالا، در برخی موارد پس از جراحی، ممکن است بیمار برای مدت کوتاهی به اکسیژن نیاز داشته باشد.
برخی بیماری‌های مزمن به اکسیژن درمانی نیاز دارند
در زیر به بعضی از بیماری‌های مزمنی که به اکسیژن درمانی نیاز دارند، اشاره خواهیم کرد:
- بیماری انسداد ریوی مزمن یا COPD: افراد زیادی مبتلا شده‌اند؛ اما یک دستگاه اکسیژن ساز می‌تواند درمانی موثر برای آن باشد. فردی که به COPD مبتلاست آسیب مزمن ریوی دارد که جذب اکسیژن کافی برای ریه‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. در نتیجه تنفس با مشکل مواجه می‌شود و اکسیژن درمانی با اکسیژن ساز می‌تواند درمان خوبی برای آن باشد.
- فیبروز سیستیک: این بیماری نادر و ارثی سلول‌های بدن که مسئول تولید مخاط، عرق و آب گوارشی هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مایعات بدن تغییر می‌کنند و در نتیجه محلول چسبنده و ضخیم‌تری تولید می‌شود که مجاری و لوله‌های بدن فرد آلوده را مسدود می‌کند.
- وقفه تنفسی خواب: اختلال تنفسی خواب نوعی اختلال است که باعث توقف تنفس فرد به طور پراکنده در زمان خواب شود. معمولا درمان این بیماری فشار پیوندی مثبت پیوسته یا CPAP، کاهش وزن و ورزس فیزیکی است. ممکن است برخی بیماران مبتلا به وقفه تنفسی به اکسیژن درمانی نیز نیاز داشته باشند.
دستگاه اکسیژن چگونه کار می‌کند؟
فرض کنید دستگاه اکسیژن ساز یک دستگاه تهویه هوا است؛ هوا را می‌گیرد، آن را تغییر می‌دهد و به شکل دیگری تحویل می‌دهد. اکسیژن ساز هوا را می‌گیرد و آن را برای استفاده از افرادی که به دلیل کمبود اکسیژن خونشان به اکسیژن پزشکی نیاز دارند، تصفیه می‌کند.
دستگاه اکسیژن ساز این‌گونه کار می‌کند:
- فشرده‌سازی هوا به عنوان مکانیزم خنک‌کننده مانع از گرم شدن بیش از حد اکسیژن ساز می‌شود.
- گرفتن هوا از اطراف
- استفاده از رابط کاربری برای تنظیم شرایط تحویل اکسیژن
- حذف نیتروژن از هوا به وسیله تخت‌های غربال و فیلتر
- رساندن اکسیژن خالص از طریق ماسک یا کانول بینی به بیمار
در گذشته بیمارانی که به اکسیژن درمانی نیاز داشتند عمدتا از مخازن اکسیژن تحت فشار استفاده می‌کردند. درست است که این مخازن کارآمد هستند؛ اما به دلیل اینکه تامین‌کنندگان مجبورند مرتبا به بیمار مراجعه کنند و مخزن اکسیژن آن‌ها را دوباره پر کنند، کم‌بازده هستند.
