همه‌گیرشناسی یا اپیدمیولوژی واژه‌ای است که معمولا در هنگام بررسی بیماری‌های عفونی همه‌گیر به کار می‌رود و برای مبارزه با هر بیماری ضروری است. مطالعه چگونگی شیوع بیماری‌ها و دلیل آن در تلاش برای درک، مهار و پاسخ به COVID-19 بسیار گسترده بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در مورد عفونت‌ها و مرگ و میرها و پیش‌بینی مطالعاتی که شیوع ویروس را نشان می‌دهد، باعث هدایت سیاست‌هایی در سراسر جهان شده است. بسیاری از این موارد، مانند بستن مرزهای کشورها، دستورالعمل‌های قرنطینه و تعیین فاصله‌های اجتماعی و استفاده از ماسک، اکنون امری کاملا عادی به شمار می‌رود.
این مقاله برخی از تحولات مهم تحقیقاتی را که به روشن شدن ماهیت عفونت و مقیاس همه‌گیری کمک کرده است، بررسی می‌کند. ما همچنین نشان می‌دهیم که با پیشرفت همه‌گیری، اپیدمیولوژی چگونه ایفای نقش خواهد کرد؛ به عنوان مثال، همه‌گیرشناسی می‌تواند در درک تأثیر انواع جدیدی از ویروس که در حال حاضر در سراسر جهان باعث ویرانی افراد می‌شوند، مهم باشد. اپیدمیولوژی در حال تغییر روند همه‌گیری است، و این گزارش به طور خلاصه نحوه تغییر زمینه را بررسی می‌کند. در ادامه این مطلب با آی‌تی‌رسان همراه باشید.
نقش اولیه همه‌گیرشناسی
اکنون بیش از یک سال از شروع گزارشات مربوط به ویروس کرونا می‌گذرد؛ این ویروس تقریبا پارسال ویروسی کاملا ناشناخته بود و گزارش شده بود که این ویروس علائمی مانند ذات الریه ایجاد می‌کند. همچنین گزارش شده است که تا 5 ژانویه 2020، این ویروس توانسته بود 59 نفر را در شهر ووهان در استان هوبئی چین آلوده کرده است. 7 نفر نیز در شرایط بحرانی به سر می‌بردند. مقامات چینی تا 20 ژانویه بیش از 200 مورد مبتلا و 3 مورد قربانی ویروس را گزارش کرده‌اند.
در ابتدا، اطلاعات کمی در مورد انتقال ویروس وجود داشت، اما این روند به سرعت تغییر کرد. تقریباً در اواسط ژانویه، اپیدمیولوژیست‌ها گزارش نتایج مدل‌سازی خود را منتشر کردند که نشان می‌داد احتمالاً تعداد موارد بسیار بیشتر از آنچه در ابتدا ثبت شده بود، خواهد بود.
به عنوان مثال، این مطالعات نشان داد که میزان R0 یا میزان افرادی که فرد آلوده آنها را نیز آلوده کرده است، بین 2 تا 4 است. مطالعات همچنین پارامترهای اساسی را برای درک پتانسیل اپیدمی ویروس تخمین زده‌اند و آن شامل میانگین دوره کمون یا نهفتگی آن (زمانی که فرد به ویروس آلوده می‌شود و سپس علائمی نشان می‌دهد) و نسبت افرادی که عفونت برای آنها کشنده خواهد بود، است. حتی در اوایل شیوع ویروس کرونا، مشخص بود که خطر ابتلا به افراد بالای 60 سال به طور قابل توجهی بیشتر از گروه‌های سنی جوان است. برخی تخمین‌ها حاکی از آن است که بیش از 1 از 10 نفر از افراد بالای 80 سال که آلوده شده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند.
در این هفته‌های اول، محققان با داده‌های محدود بیماران فعالیت می‌کردند. با این حال، با بدست آوردن اطلاعات بیشتر، اپیدمیولوژیست‌ها توانستند تأیید کنند که ویروس می‌تواند توسط افرادی منتقل شود که هیچ علامتی ندارند و اینکه دارای پاندمی همه‌گیر زیادی نیز است.
در کل باید گفت که این مطالعات کمک کرد تا بسیاری از دولت‌ها از این واقعیت مطلع شوند که وضعیت ممکن است بسیار شدیدتر از آنچه پیش‌بینی می‌کردند، باشد. این یافته‌ها حاکی از آن است که بیمارستان‌های سراسر دنیا باید آمادگی لازم برای پذیرش زیاد در مراقبت‌های ویژه را داشته باشند.
در اواخر ژانویه، سازمان بهداشت جهانی اضطراری بودن بهداشت عمومی را اعلام کرد که شامل نگرانی بین‌المللی نیز بود و شامل توصیه‌هایی برای کشورها در زمینه اجرای اقدامات بهداشت عمومی، از جمله آزمایش و جداسازی افراد آلوده و ردیابی و قرنطینه کردن آنها است. این فعالیت‌ها، تا حدی مبتنی بر تحقیقاتی بود که توسط اپیدمیولوژیست‌ها پس از شیوع بیماری‌های عفونی قبلی انجام شد. اما تعداد کمی از کشورها از این توصیه‌ها پیروی کردند.
در همان زمان، جامعه اپیدمیولوژیک نیز توجه خود را به ارزیابی اقداماتی که ممکن است به مهار ویروس کمک کنند، معطوف کرد.
دستورالعمل‌های قرنطینه و ماسک زدن
با شروع افزایش تعداد موارد کرونایی، کارهایی که کشورها می‌توانستند برای کاهش عفونت و مرگ انجام دهند، بسیار محدود بود. دانستن اینکه رژیم‌های دارویی برای مقابله با بیماری چه کمکی می‌کنند دشوار بود و هیچ واکسنی نیز در آن زمان وجود نداشت. در هنگام عدم وجود چنین ابزاری، محققان مدل‌سازی اثربخشی مداخلات غیر دارویی را آغاز کردند. مدل‌های آنها حاکی از آن است که در صورت استفاده از ماسک صورت و حفظ فاصله اجتماعی از یکدیگر و سپری کردن زمان بیشتری در خانه، موارد عفونت و مرگ و میر می‌تواند کاهش یابد.
ووهان چین توسط دولت این کشور در 23 ژانویه قرنطینه شد و در اواسط ماه فوریه نیز در حدود 80 شهر دیگر در چین قرنطینه شدند. چند ماه بعد، محققان تأیید کردند که طیف وسیعی از اقدامات بهداشت عمومی، از جمله تعطیلی مدارس، محدود کردن سفر و کاهش رفت و آمد در داخل خانوارها، میزان انتقال ویروس کرونا در ووهان را کاهش می‌دهد.
کمی بعد مطالعات خارج از چین تأیید کرد که پس از بسته شدن موسسات آموزشی و تعطیل شدن اجتماعات محدود و مشاغل، انتقال ویروس به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. علاوه بر این، محققان پیش‌بینی کردند که شهرهایی که تصویب محدودیت‌ها را به تأخیر انداخته‌اند، مجبورند محدودیت‌ها را برای مدت طولانی‌تری قبل از کنترل ویروس حفظ کنند. اگرچه استفاده از ماسک برای مقابله با شیوع بسیاری از بیماری‌های تنفسی عفونی شناخته شده است، اما فقدان آزمایشات کنترل شده و داده‌های مستقیم به این معنی است که زمان بیشتری لازم است تا محققان بتوانند اثربخشی این روش را در برابر ویروس کرونا اثبات کنند. اما در تابستان سال 2020، تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که ماسک‌ها در کاهش سرعت ویروس کرونا موثر هستند.
موارد ویروسی جدید ناشناخته
همانطور که ویروس همچنان در بیشتر نقاط جهان موج می‌زند، انواع جدیدی از آن پدید آمده و سوالات جدیدی را برای متخصصین اپیدمی مطرح می‌کند. محققان می‌گویند که این انواع جدیدتر مانند B.1.1.7 همچنین به عنوان VOC 202012/01 شناخته می شود و برای اولین بار در انگلستان شناسایی شده است، نسبت به انواع اولیه ویروس قابل انتقال‌تر و شدیدتر هستند. این یافته‌ها برای مداخلات سیاستی که بر اساس داده‌های قبلی در مورد انتقال ویروس انجام شده بود، پیامدهایی دارد. متخصصان اپیدمیولوژی باید بر اساس داده‌های جدیدتر، ارزیابی کنند که آیا دستورالعمل‌های مربوط به مداخلات و فعالیت‌هایی مانند فاصله اجتماعی نیاز به بازنگری و سخت‌گیری بیشتری دارد یا خیر؟! چون باید به گونه‌ای دیگر با این انواع ویروس برخورد کرد.
چالش جدید دیگر متخصصان اپیدمیولوژی سنجش میزان تأثیر واکسن‌هایی است که در حال حاضر در سراسر جهان روی شیوع ویروس تأثیر می‌گذارد. ممکن است واکسن کشورهایی که در حال حاضر عرضه آنها آغاز شده است، به دنبال رفع محدودیت‌ها باشند، به ویژه اگر موارد و مرگ و میر به حدی برسد که قبل از شروع موج دوم چشمگیر باشند. اما آنها نباید این کار را قبل از اینکه متخصصان اپیدمیولوژی میزان تأثیر واکسن در افزایش ایمنی و میزان سقوط موارد را نتیجه تأثیر محدودیت‌ها بررسی کنند، انجام دهند.
روند اپیدمیولوژی در حال تغییر است
همه‌گیری ویروس کرونا همه‌گیرشناسی را تغییر داده است. همانند بسیاری از زمینه‌هایی که به طور مستقیم در مطالعه COVID-19 نقش دارند، متخصصان اپیدمیولوژی نیز از آن سوی مرزها و زمان‌های متفاوت همکاری می‌کنند. آنها داده‌های خود را با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین به اشتراک می‌گذارند و مجلات نیز نتیجه تحقیقات آنها با سرعت بیشتری منتشر می‌کنند.
اپیدمیولوژی با مشارکت محققانی از سایر زمینه‌ها مانند فیزیک، ریاضیات، علوم کامپیوتر و علوم شبکه در حال گسترش است و آنها در ایده‌ها و تخصص خود در این زمینه نقشی داشته‌اند. دولت آمریکا اعلام کرده است که یک مرکز ملی پیش‌بینی همه‌گیر و تجزیه و تحلیل شیوع ایجاد خواهد کرد. ما امیدواریم که این معادل اپیدمیولوژیکی یک اداره هواشناسی مرکزی و یک نهاد مستقل باشد که پیش‌بینی‌ها را با استفاده از قدرت محاسباتی پیشرفته و بهترین داده‌های موجود ارائه می‌دهد. سایر کشورها نیز باید انجام چنین کاری را در نظر بگیرند.
با ورود بسیاری از محققان از رشته‌های مختلف به این رشته و افراد بیشتری که از داده‌های اپیدمیولوژیک از جمله مردم، سیاست‌گذاران و رسانه‌ها استفاده می‌کنند، محققان باید راه‌هایی پیدا کنند تا اطمینان حاصل کنند که داده‌ها و یافته‌های آنها به طور شفاف منتقل می‌شود و از بالاترین استاندارد تحقیق و اخلاق داده‌ها نیز استفاده می‌کنند.
چالش‌های ارتباطی
همه‌گیری ویروس کرونا باعث شده است که اپیدمیولوژیست‌ها و مدل‌های اپیدمیولوژیکی تحت توجه سیاست و رسانه‌ها باشند و آنها را با چالش‌های بسیاری روبرو کرده است. اپیدمیولوژی به ویژه، مدل‌سازی و پیش‌بینی اپیدمی، برای انجام پیش‌بینی‌های احتمالی از داده‌های زمان واقعی، به روش‌های آماری متکی است. این پیش‌بینی‌های اولیه اغلب دقیق نیستند، تا حدی به این دلیل که داده‌های اساسی می‌توانند ناقص و در طبقه‌بندی ناسازگار باشند. با گذشت زمان اما، با بهبود داده‌ها و درگیر شدن گروه‌های تحقیقاتی بیشتر، به نظر می‌رسد نتایج دقیق‌تر باشند. اما غالباً، قبل از مطمئن شدن، تصمیماتی از قبیل ایجاد محدودیت در حرکت باید گرفته شود. متخصصان اپیدمیولوژی باید هم قطعیت و هم عدم اطمینان یافته‌های خود را اعلام کنند تا بتوان به بهترین تصمیمات رسید.
این بدان معنی است که محققان باید یاد بگیرند که چگونه عدم اطمینان طبیعی در مدل‌ها و پیش‌بینی‌های خود را به گونه‌ای برقرار کنند که افراد بتوانند درک کنند که یک پیش‌بینی نادرست مدل پیش‌بینی را بی‌اعتبار نمی‌کند و یک نتیجه گیری کلی هنوز پابرجاست. این مسئله همچنین به این معنی است که مردم و سیاست‌گذاران در معرض اصطلاحات جدید قرار گرفته‌اند، کلمات و عباراتی که به توضیح و تجسم عدم اطمینان کمک می‌کنند، و مدل‌هایی که طیف وسیعی از پیش‌بینی‌های احتمالی را از بهترین تا بدترین سناریوها ارائه می‌دهند.
این چالش‌ها همچنین می‌تواند نشان‌دهنده یک فرصت نیز باشد. آنها فرصتی را برای به نمایش گذاشتن علم در زمان واقعی فراهم می‌کنند، آن چیزی است که فقط محققان معمولاً می‌بینند. همه‌گیری به مردم کمک کرده است تا بفهمند که علم، به دلیل ماهیت خود، باید به طور مداوم اصلاح و تصحیح شود، و نتیجه‌گیری نیز با تغییر توازن شواهد و مدارک تغییر می‌کند. این با روشی که بسیاری ممکن است قبلاً به علم به عنوان مجموعه‌ای از دانش ثابت و تغییرناپذیر، در نظر گرفته‌اند، مغایرت دارد. تغییر در نحوه درک علم ممکن است این تصور را ایجاد کند که دانشمندان در حال تغییر عقیده هستند، اما انجام این کار در صورت تغییر واقعیت‌ها فقط می‌تواند یک چیز خوب باشد.
اگر سال گذشته و شیوع ویروس کرونا یک چیز را به ما آموخته باشد، آن این است که دانش ابزارهای بهداشت عمومی و دسترسی به داده‌ها برای کنترل بیماری همه‌گیر کافی نیست. مردم تمایل طبیعی به یقین در برابر چیزی که هشدار دهنده همه‌گیری است، دارند. با این وجود دانش که وجود همه‌گیری را به مردم اطلاع داده بود، از نظر ماهیت از طریق احتمالات عملی می‌شود. این از تأثیر اپیدمیولوژیک نمی‌کاهد، بلکه، اهمیت حفظ ارتباط مداوم و شفاف بین محققان، سیاست‌گذاران و مردم را برجسته‌تر می‌کند.
همه گیر شناسی رشته دانشگاهیه؟
از قبل بوده یا بعد کرونا اومده؟