هوش مصنوعی نباید جایگزین انسان شود!

به نظر می‌رسد که در قلب پیشرفت هوش مصنوعی قرار داریم. هدف این تکنولوژی جستجوی کمال است و این می‌تواند از اندیشه‌های فلسفی و شبه علمی قرن 19 و اوایل قرن 20 ناشی شود و منجر به وحشت استعمار، جنگ جهانی و هولوکاست شود و برای انسان نیز بسیار خطرناک باشد. به جای یک نژاد حاکم بر انسان، در نهایت با یک ماشین روبرو خواهیم شد.

اگر این حالت افراطی به نظر می‌رسد، کمال‌گرایی ضد انسانی را در نظر بگیرید که از قبل وجود داشته است. در اینجا، فناوری هوش مصنوعی گام بعدی در فرضیه حداکثر بهره‌وری است که خط تولید کارخانه را جایگزین مهارت‌های فردی می‌کند. این تغییرات گسترده در بهره‌وری و نحوه کار ما فرصت‌ها و تهدیدهایی ایجاد کرد که اکنون قرار است توسط چهارمین انقلاب صنعتی که در آن هوش مصنوعی بیشتر جایگزین کارگران انسانی شود، ترکیب شود.

چندین مقاله تحقیقی اخیر پیش‌بینی کرده‌اند که طی یک دهه آینده، اتوماسیون (خودکارسازی) جای نیمی از مشاغل فعلی را خواهد گرفت. بنابراین، حداقل در این انتقال به یک اقتصاد دیجیتالی جدید، بسیاری از مردم امرار معاش خود را از دست می‌دهند. حتی اگر تصور کنیم که این انقلاب صنعتی جدید، نیروی کار جدیدی را به وجود خواهد آورد که قادر به پیمایش و فرماندهی این دنیای حاکم بر داده است، باز هم با مشکلات عمده اقتصادی-اجتماعی روبرو خواهیم شد. این اختلالات بسیار زیاد خواهد بود و باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

هدف نهایی هوش مصنوعی، فراتر بردن و تکمیل عملکرد شناختی انسان است. سرانجام، سیستم‌های یادگیری ماشین ممکن است به گونه‌ای برنامه‌ریزی شوند که در همه چیز بهتر از انسان‌ها باشند.

آنچه ممکن است هرگز در آنها ایجاد نشود، دستیابی به همدلی، عشق، نفرت یا احساسات دیگر خودآگاهانه که ما را انسان می‌کند، است. مگر اینکه این احساسات را به آنها نسبت دهیم.

مفید بودن در مقابل احساسات انسانی

وسواس به کمال و کارآیی بیش از اندازه تأثیر عمیقی بر روابط انسانی، حتی تولید مثل انسان داشته است، زیرا مردم زندگی خود را در واقعیت‌های مخفی ساخته شده خود می‌گذرانند. به عنوان مثال‌، چندین شرکت مستقر در ایالات متحده و چین عروسک‌های رباتیک تولید کرده‌اند که به سرعت به عنوان شرکای جایگزین به فروش می‌پردازند.

یک مرد در چین حتی با ربات خود ازدواج کرد، این در حالی است که زنی در فرانسه نیز با ربات دیگری وصلت کرد! او حتی برای قانونی کردن ازدواج خود تلاش کرده و آن را خوب جلوه می‌داد. او اینچنین اظهار داشت:

من کاملا خوشحالم. روابط ما با پیشرفت تکنولوژی بهتر و بهتر می‌شود.

به نظر می‌رسد تقاضای زیادی برای همسران ربات در سراسر جهان وجود دارد. در این دنیا کمال‌گرا که همه چیز باید به بهترین نحو انجام شود، مطمئنا انسان‌ها چه از نظر بهره‌وری بلکه از نظر احساسات انسانی نیز ضعیف و بی‌ارزش محسوب می‌شوند. تا زمانی که این نگرش کمال‌گرایانه نسبت به زندگی که بهره‌وری و رشد مادی را بالاتر از پایداری و خوشبختی فرد قرار می‌دهد، وجود داشته باشد، تحقیق در مورد هوش مصنوعی می‌تواند زنجیره دیگری از شکست در تاریخ اختراعات انسان را رقم بزند.

در حال حاضر ما شاهد تبعیض در محاسبات الگوریتمی هستیم. اخیرا یک چت بات محبوب کره جنوبی به نام لی لودا آفلاین شد. او از شخصیت یک دانشجوی دختر 20 ساله دانشگاه الگوبرداری شد و پس از استفاده از سخنان نفرت‌انگیز نسبت به افراد دگرباش جنسی، از پیام‌رسان فیس بوک حذف شد. در همین حال، سلاح‌های خودکار برنامه‌ریزی شده اهدافی مانند بهره‌وری و کارایی را هدف قرار داده‌اند. در نتیجه، جنگ بزرگتر و پایدارتری در حال رخ دادن است. گسترش جنگ‌های بدون سرنشین نمونه‌ای بارز از این اشکال جدید درگیری است. آنها واقعیت مجازی ایجاد می‌کنند که تقریبا از نظر ما غایب است.

اما اینکه تصور کنیم هوش مصنوعی به عنوان یک کابوس اجتناب‌ناپذیر از ارتش نابودگران فوق‌العاده هوشمند است که مأموریت آنها پاک کردن نژاد بشر است، بسیار مسخره و عجیب است. چنین پیش‌بینی‌هایی خیلی بد هستند چون نمی‌توانند ذره ذره هوش مصنوعی و تأثیر آن بر زندگی روزمره را به افراد نشان دهند.

جوامع می‌توانند از هوش مصنوعی برای توسعه اقتصادی پایدار و امنیت انسانی استفاده کنند. تلاقی قدرت و هوش مصنوعی که به عنوان مثال سیستم‌های کنترل و نظارت را دنبال می‌کند، نباید جایگزین وعده یک هوش مصنوعی انسانی شود که فناوری یادگیری ماشین را در خدمت انسان قرار می‌دهد و نه برعکس.

برای مثال، برای این منظور رابط های هوش مصنوعی و انسانی که به سرعت در زندان‌ها، بهداشت، دولت، امنیت اجتماعی و کنترل مرزها استفاده می‌شوند، باید تنظیم شوند تا اخلاق و امنیت انسانی را بر کارآیی نهادی ترجیح دهند. علوم اجتماعی و انسانی در مورد چنین موضوعاتی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.

نکته‌ مهمی که شایان ذکر است این است که این احتمال وجود دارد که هوش مصنوعی هرگز جایگزین فلسفه و خردورزی انسان نخواهد شد. به هر حال فیلسوف بودن به همدلی، درک انسانیت و احساسات و انگیزه‌های ذاتی ما نیاز دارد. اگر بتوانیم ماشین‌های خود را برای درک چنین استانداردهای اخلاقی برنامه‌ریزی کنیم، پس تحقیقات هوش مصنوعی توانایی بهبود زندگی ما را دارد که باید هدف نهایی هر پیشرفت تکنولوژیکی باشد.

اما اگر تحقیقات هوش مصنوعی ایدئولوژی جدیدی را متمرکز بر مفهوم کمالگرایی و حداکثر بهره‌وری بدست آورد، آنگاه این هدف نیرویی مخرب خواهد بود که منجر به جنگ‌ و قحطی بیشتر و نگرانی‌های اجتماعی و اقتصادی بیشتر به ویژه برای فقرا خواهد شد. در این مقطع از تاریخ جهانی، هنوز این حق انتخاب برای ما وجود دارد.