همه جهانیان میدانند که سیاره زمین در خطر است. به دلیل استفاده بیش از حد از سوختهای فسیلی، جنگلزدایی، کشاورزی بی رویه و سایر اقدامات مخربی که به محیط زیست ما آسیب وارد میکنند، واقعا اکنون زمان آن فرا رسیده تا در رابطه با تعامل خود با محیط زیست، یک تجدیدنظر اساسی کنیم. در این مطلب قصد داریم که به معرفی 7 مورد از فناوری های دوستدار محیط زیست بپردازیم.
تکنولوژی به بخشی بزرگ و جدانشدنی از زندگی ما تبدیل شده است. بنابراین جای تعجبی هم ندارد که دانشمندان، مهندسان و فعالان محیط زیست، همگی به یک اندازه به دنبال فناوریهایی باشند که برای سیاره ما مفید بوده و میتوانند به نجات دادن آن، کمک کنند. در زیر به 7 مورد از این تکنولوژیها میپردازیم.
1. جداسازی کربن
اکثر مردم میدانند که CO2 نقشی اساسی را در تغییرات اقلیمی ایفا میکند. حال پرسش اینجاست که ما چگونه میتوانیم از ورود دی اکسید کربن به اتمسفر جلوگیری کنیم؟ مخصوصا با در نظر گرفتن این موضوع که مقدار زیادی از انرژی مورد استفاده ما، از سوختهای فسیلی تأمین میشود.
خب شاید جداسازی کربن، پاسخ این پرسش باشد. این فرایند را همچنین جداسازی کربن و ذخیره آن (CCS) مینامند. در این روش، CO2 را از سایر گازهای تولیدی در فرایندهای صنعتی جدا کرده و سپس کربن به دست آمده را فشرده کرده، آن را از طریق خط لولههایی انتقال داده و در نهایت آن را ذخیره میکنند. این رویه باعث میشود تا دی اکسید کربن، کمتر در اتمسفر سیاره زمین پخش شود. بدین ترتیب تأثیرات این گاز بر روی تغییرات اقلیمی ناشی از اثر گلخانهای، کاهش مییابد.
2. شهرهای هوشمند
شهرهای هوشمند بر روی پایداری و رویههای طرفدار محیط زیست متمرکز هستند. چنین شهرهایی از فریمورکهای پیچیده و فناورانه تشکیل شدهاند. این شهرها از آرایهای از دستگاههای به هم متصل شده، به وجود میآیند. این دستگاهها با یکدیگر کار کرده و دادهها را از طریق شبکه، جمعآوری و منتقل میکنند.
در شهرهای هوشمند از ساختارهای ابری جهت اتصال زیرساختهای گوناگون همانند چراغهای راهنمایی، گوشیهای هوشمند، اتومبیلها، قطارها، خانهها و حتی سطلهای زباله استفاده میشود. چنین شهرهایی باید بتوانند که از ایجاد شلوغیهایی که مقدار زیادی CO2 را تولید میکنند، اجتناب کرده و یا اینکه این موضوع را به نحوی مؤثر، مدیریت کنند. چنین شهرهایی در نهایت میتوانند استانداردهای زندگی را برای شهروندان خود، ارتقا دهند.
هماکنون هم شهرهایی وجود دارند که چنین هدفهایی برای آنها در نظر گرفته شده است. شهرهایی همانند نیویورک، آمستردام و سنگاپور، قرار است که در آیندهای نهچندان دور، به شهرهای هوشمند تبدیل شوند.
این مطلب را نیز بخوانید: استخراج بیتکوین چه تأثیری بر محیط زیست دارد؟
3. پنلهای خورشیدی وسیع
یکی دیگر از فناوری های دوستدار محیط زیست، پنلهای خورشیدی هستند. این پنلها را میتوان جایگزینی مناسب برای تولید انرژی الکتریسیته به شمار آورد، هر چند که هنوز کارایی لازم را ندارند.
هر سلول موجود در این پنلها میتواند در لحظهای مشخص، مقدار محدودی از انرژی خورشید را در خود ذخیره کند. به همین دلیل پنلهای خورشیدی فعلی، در حدود 15 الی 20 درصد کارایی دارند.
در چند سال گذشته، تحقیقات گوناگونی در زمینه توسعه فناوریهای خورشیدی صورت گرفته است. در سال 2020، محققان دانشگاه ایالتی اوهایو مولکولی را کشف کردند که میتواند انرژی را از تمامی طیف نور مرئی، جذب کند. اگر بتوان این مولکولها را با فناوری پنلهای خورشیدی یکپارچه کرد، آنگاه میتوان کارایی را تا 50 درصد افزایش داد. هر چند که این تکنولوژی هنوز در مراحل توسعه قرار دارد، اما در هر صورت میتواند معادلات مربوط به تولید انرژیهای تجدیدپذیر را تغییر دهد و در نهایت باعث تولید بهینهتر این انرژیها شود.
4. پیادهروهای جنبشی
ایده پشت پیادهروهای جنبشی، نسبتا ساده بوده و بدین صورت است که هر بار که شخصی بر روی این پیادهروها قدم میگذارد، آنگاه از این طریق، انرژی الکتریسیته تولید شود. انرژی جنبشی ناشی از قدم گذاشتن اشخاص بر روی پیادهروها، به انرژی الکتریسیته تبدیل شده و سپس از این انرژی تولید شده میتوان جهت تأمین انرژی لامپهای نزدیک، چراغهای راهنمایی و یا درگاههای شارژ عمومی، استفاده کرد.
در جاهای مختلفی بهصورت محدود از این تکنولوژی استفاده شده است، اما به هر حال این فناوری هنوز در فاز تحقیق و آزمایش قرار دارد. البته بعید نیست که در آینده در تمامی پیادهروها از این فناوری استفاده شود تا بدین ترتیب بتوانیم وابستگی خود به انرژیهای فسیلی را کاهش دهیم.
5. جایگزینهای باتریهای لیتیوم-یونی
باتریهای لیتیوم-یونی بسیار برای محیط زیست ضرر داشته و از آنجایی که محتوای آنها از نوع اسیدی است، پس میتوانند تهدیدی بزرگ برای محیط زیست باشند و باعث تولید مقدار زیادی زباله بیمصرف شوند. به همین دلیل محققان به دنبال پیدا کردن جایگزینهایی برای این نوع از باتریها هستند.
از جمله جایگزینهای احتمالی این باتریها، میتوان به سلولهای سوختی هیدروژنی، باتریهای ردوکس، باتریهای خورشیدی و همچنین باتریهای بیوالکتروشیمیایی اشاره کرد که جهت تولید انرژی، بر میکروبها متکی هستند. برخی از این جایگزینها به شدت نوید بخش هستند و بعید نیست که در آیندهای نزدیک، آنها را به جای باتریهای لیتیوم-یونی مورد استفاده قرار دهیم.
این مطلب را نیز بخوانید: زیستگاههای 90 درصد از گونههای جانوری جهان تا سال 2050 از بین خواهد رفت!
6. ماشینهای الکتریکی
ماشینهای الکتریکی هماکنون هم توسط هزاران نفر در سرتاسر جهان، مورد استفاده قرار میگیرند. همه ما اتومبیلهای برقی شرکت تسلا را دیدهایم؛ خودروهایی با ظاهر براق و موتورهایی بیصدا. چنین ماشینهایی جهت تأمین نیروی موردنیاز خود، فقط به الکتریسیته متکی هستند، بنابراین دیگر نیازی به استفاده از بنزین و سایر سوختهای فسیلی تولیدکننده گازهای گلخانهای نیست.
به هر حال ماشینهای الکتریکی هنوز هم خیلی از هنجارهای رایج، فاصله دارند. درصد کمی از مردمان این کره خاکی، خودروی الکتریکی دارند. از دلایل این موضوع نیز میتوان به قیمت بالای این ماشینها و همچنین کمبود ایستگاههای شارژ در برخی از مناطق اشاره کرد.
البته این را باید در نظر داشت که خودروهای سنتی نیز در ابتدا قیمت بالایی داشتند، اما به مرور زمان، افراد بیشتری توانستند که آنها را خریداری کنند. به همین دلیل امیدواریم که این قضیه در مورد ماشینهای الکتریکی نیز رخ دهد. از طرفی دیگر نیز دولتمردان سعی دارند تا ماشینهای بنزینی و دیزلی را از دور خارج کنند. بهعنوان مثال در بریتانیا دولت متعهد شده تا فروش ماشینهای سنتی را تا سال 2030، ممنوع کند. چنین تصمیمی در صورت موفقیت میتواند باعث پررنگتر شدن نقش خودروهای برقی در زندگی مردم شود.
7. خانههای طرفدار محیط زیست
خانههای مدرن را میتوان یکی دیگر از فناوری های دوستدار محیط زیست به شمار آورد. خانههای امروزی، الکتریسیته زیادی مصرف میکنند. سیستم گرمایشی، پریزهای برق، آشپزی، سیستم تهویه هوا و … همگی جهت کار کردن به انرژی برق نیاز دارند. از آنجایی که در حال حاضر بخش بزرگی از انرژی برق مورد استفاده ما از طریق سوختهای فسیلی تأمین میشود، پس میتوان خانهها را در تغییرات اقلیمی، سهیم دانست.
اینجاست که خانههای سازگار با محیط زیست، وارد عمل میشوند. هدف از طراحی این خانهها این است که کمترین تأثیر را بر محیط زیست داشته باشند. چنین خانههایی باید ویژگیهای خاصی نیز داشته باشند. از جمله این عوامل میتوان به عایقکاری سطح بالا، پنجرههای سه جداره و استفاده از مواد و مصالح سازگار با محیط زیست، اشاره کرد.
در چنین خانههایی از پنلهای خورشیدی استفاده شده و همچنین جهت مصارف آبی نیز از آب باران استفاده میشود. در چنین خانههایی بهتر میتوان با تولید گرما مقابله کرد و همچنین از طریق کاشت محصولات کشاورزی در آنها، امکان تولید سبزیجات خانگی نیز وجود دارد. شاید ساخت چنین خانههایی نیازمند صرف هزینههای بالا باشد، اما به هر حال اگر این کار با دانش کافی انجام شود، آنگاه میتوان گفت که گامی مفید و آیندهنگرانه است.
سخن پایانی
اگر همینطور به استفاده بیشتر از فناوریهای طرفدار محیط زیست ادامه دهیم، آنگاه سیارهای سبزتر خواهیم داشت. شاید برخی از این تکنولوژیها، کمی دور به نظر برسند، اما زمانی که یکی از آنها به هنجاری رایج تبدیل شود، آنگاه تعجب خواهید کرد که چقدر این کار سریع صورت گرفته است.
تا این چیزا بخواد باب بشه و همه استفاده کنن دنیا نابود شده دیگه!
ماشین الکتریکی دوس دارم ولی فعلا باید با پراید بسازم