در چند سال اخیر شاهد رشد و توسعه پلتفرم‌های حوزه سلامت دیجیتال در کشور بوده‌ایم؛ اتفاقی که در ایران با کمی تاخیر نسبت به کشورهای پیشرفته جهان به مرحله اجرا رسیده اما هنوز هم می‌توان این حوزه را موضوع نوینی در جهان مدرن نامید.
پلتفرم‌های حوزه سلامت، خدمات متنوعی را به کاربران ارایه می‌دهند که می‌تواند بسیاری از چالش‌های بیماران با مراکز درمانی، پزشکان و متخصصان را برطرف کند. عمده خدمات ارایه شده توسط پلتفرم‌های سلامت دیجیتال شامل نوبت‌دهی آنلاین، مشاوره پزشکی آنلاین و خدمات پزشکی در محل می‌شود. خدماتی که توسط پلتفرم‌های مختلف در داخل کشور در اختیار کاربران قرار داده شده و به‌ویژه در ایام پاندمی ویروس کووید 19 مورد استقبال قشر عظیمی از مردم قرار گرفت.
“دکتر دکتر” یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین پلتفرم‌های نوبت‌دهی و خدمات پزشکی آنلاین است که کار خود را از سال 94 آغاز کرده و سهم عمده‌ای از بازار سلامت دیجیتال کشور دارد. داستان “دکتر دکتر” ابتدا در شهر یزد آغاز شد و با توسعه این پلتفرم، حالا بسیاری از شهرهای ایران می‌توانند از خدمات آن بهره‌مند شوند.
پلتفرم دکتر دکتر در مسیر توسعه خود با چالش‌ها و فراز و فرودهای متفاوتی از جمله پاندمی کووید 19 مواجه شد اما حالا پس از پشت‌سر گذاشتن بحران کرونا، فرصتی پیش آمد تا با نیما فاضلی، مدیرعامل این پلتفرم به گفتگو بنشینیم و در خصوص مسیر توسعه دکتر دکتر، چالش‌ها و آینده پیش روی آن صحبت کنیم. نیما فاضلی حدودا 40 ساله، چند ماهی می‌شود که به مجموعه دکتر دکتر اضافه شده، او کارشناس ارشد مدیریت کسب‌وکار و بازاریابی دارد و با بیش از 20 سال سابقه کار در حوزه‌های مالی، فروش، بازاریابی و استراتژی، لیدر جدید دکتر دکتر است. در ادامه مصاحبه اختصاصی آی‌تی‌رسان با ایشان را می‌خوانید:
آقای فاضلی، لطف کنید در ابتدا کمی در مورد داستان دکتر دکتر و روندی که این پلتفرم تا به امروز طی کرده صحبت کنید:
همانطور که می‌دانید، بنده چند ماه است که به دکتر دکتر اضافه شدم و از روزهای اولیه در این مجموعه نبودم، اما باید بگویم که ایده اولیه دکتر دکتر در سال 94 در شهر یزد توسط علی سریزدی عزیز مطرح شد. تمرکز در ابتدا بر روی نوبت‌گیری از پزشکان و سایر تامین کنندگان حوزه سلامت و البته مدیریت بهینه داخل مطب بود. این اتفاق در شهر یزد رخ داد و ضریب‌نفوذ بالایی هم در این شهر ایجاد شد. اما فرم فعلی که از دکتر دکتر به عنوان یک استارتاپ تاثیرگذار در حوزه سلامت مشاهده می‌شود، از سال 97 با ورود شرکت سرمایه‌گذاری لیان آغاز شد، در این مدت شرکت لیان مالکیت صددرصد دکتر دکتر را به دست آورد.
پس از آن مقطع، ضمن حفظ هسته اولیه ایده علی سریزدی، سعی کردیم تغییرات مثبت و قابل توجهی در روی لایه استراتژی و عملیات دکتر دکتر ایجاد کنیم که خروجی آن پلتفرمی است که امروز مشاهده می‌کنید.
به نظر شما در حال حاضر مزیت رقابتی دکتر دکتر در مقایسه با دیگر پلتفرم‌ها در چیست؟
در حال حاضر می‌توانیم بگوییم که با بیش از 13 هزار پزشک و تامین کننده و مراکز درمانی همکاری داریم. این جامعه، شامل تمام تخصص‌ها و فوق‌تخصص‌های پزشکی، دندان پزشکی، پزشک عمومی، روانشناس، روان‌کاو، ماما، خدمات پاراکلینیکی، تغذیه و غیره در سراسر کشور، تحت پوشش ماست. به عقیده بنده تعداد پزشکان و تعداد تخصص‌های ما با فاصله بیش از دیگران است و لیدر بازار هستیم، این اصلی‌ترین مزیت رقابتی است که در لایه تامین کننده وجود دارد.
به طور قطع می‌توانم بگویم که دکتر دکتر در شهرهای بزرگ با اختلاف نسبت به رقبا، همکاری بیشتری با پزشکان و کلینیک‌ها در زمینه گرفتن ظرفیت و پرکردن رزرو آن‌ها دارد، ما تلاش کردیم در این مسیر برای بیماران و پزشکان مزیت‌های رقابتی ایجاد کنیم اما اگر بخواهم به صورت خلاصه پاسخ دهم، دکتر دکتر سهولت دسترسی و استفاده را به عنوان Value Proposition قرار داده است. ما بر روی تجربه کاربری خوب و پایدار تاکید داریم، تنوع مناسب در سرویس، در تخصص و در جغرافیا از دیگر آیتم‌هایی است که می‌توانیم به عنوان مزیت رقابتی دکتر دکتر هایلایت کنیم.
در نقطه مقابل فکر می‌کنید در چه مواردی دکتر دکتر نیاز به تقویت دارد؟
امسال تمرکز ما بر روی رفع باگ‌هایی است که در لایه محصول داریم و بهبود تجربه کاربری برای ما اهمیت فراوانی دارد، ما به عنوان یک استارتاپ ادعاهایی داریم و می‌خواهیم برای پزشک و بیمار، ایرادهایی را رفع کنیم. دکتر دکتر هم مانند هر پلتفرم دیگری ایراداتی داشته، در روندی که تاکنون داشتیم، تیم مدیریت و افراد تعیین کننده تغییر کردند که تاثیرات آن در لایه محصول نمود پیدا کرد. بخشی از این موارد رفع شدند، چالش اصلی ما هم رفع ایراداتی است که در لایه محصول داریم، البته این کار برای ما دشوار نیست و قطعا اگر این موارد را رفع کنیم، سرعت رشدمان بسیار بیشتر خواهد شد.
در حال حاضر دکتر دکتر چه سهمی از بازار دارد و اگر می‌توانید آماری در زمینه تعداد کاربران، بیماران، تعداد نوبت ویزیت به صورت ماهیانه یا سالانه بازگو کنید.
همانطور که گفتم، بیش از 13 هزار پزشک و مرکز درمانی در سه بخش رزرو ویزیت حضوری، مشاوره آنلاین و خدمات پزشکی در منزل با ما همکاری دارند. بیش از 200 هزار سرویس ماهیانه در این سه بخش به مردم ارایه می‌کنیم، همچنین تاکنون حدود 3.3 میلیون نفر کاربر منحصر به فرد از درگاه دکتر دکتر خدمات گرفتند.
کمی از دوران کرونا برای‌مان تعریف کنید، چالش بزرگی که برای تمامی استارتاپ‌ها به‌ویژه پلتفرم‌های حوزه سلامت دیجیتال پیش آمد؛ از این بحران چگونه عبور کردید؟
بخشی از جریان کرونا برای ما چالش بود و بخشی از آن هم تبدیل به فرصت شد. در کل دنیا ظهور استارتاپ‌ها برای رفع چالش‌هایی است که با روندهای سنتی نمی‌توان آن را رفع کرد. کرونا یکی از نمونه‌های بارز آن است، بحرانی که در آن نیاز به مراجعه به پزشک و خدمات درمانی زیاد بود، در عین حال مراکز درمانی دچار چالش بودند و اعلام کرده بودند که تا جایی که می‌توانید به مراکز درمانی مراجعه نکنید. در چنین محدودیت‌هایی، استارتاپی مانند دکتر دکتر و دیگر پلتفرم‌های حوزه سلامت دیجیتال تا حد زیادی توانستند توانایی و خدمات خود را به نمایش بگذارند.
مدیرعامل دکتر دکتر در خصوص تبدیل چالش به فرصت در دوران کرونا گفت:
این اتفاق مانند یک میانبر برای پلتفرم‌های حوزه سلامت دیجیتال بود، مقالاتی که منتشر می‌شد، خبر از رشد چشمگیر این صنعت در جهان می‌داد. همین رشد ناگهانی بزرگ‌ترین چالشی بود که با آن مواجه شدیم. ما در مسیر توسعه خود بودیم اما ناگهان با یک جهش و رشد چشمگیر مواجه شدیم، این که بتوانیم به سرعت ظرفیت‌های زیرساختی و عملیاتی را ایجاد کنیم، چالش سختی برای دکتر دکتر بود. در عین حال جمع‌آوری تیم و افزایش ظرفیت‌های فنی هرچند رشد جذابی بود اما باعث بروز باگ‌هایی شده که به آن اشاره کردیم و درصدد رفع آن هستیم. این اتفاقات، چالش بزرگ و جذابی بود که باعث رشد سریع ما شد. ما در سال 99 و 1400 رشد چشمگیری داشتیم و خوشبختانه امسال که شیوع کرونا کم شده هم با شیب مناسبی رشد داریم و به نظر می‌رسد این فرهنگ در جامعه ایجاد شد.
در دو سال گذشته افزایش آگاهی عمومی یکی از مهم‌ترین راه‌کارها برای پیشگیری و درمان کرونا بود، اطلاع‌رسانی و تولید محتوا در سایت یا شبکه‌های اجتماعی از جمله رویکردهای پلتفرم‌های حوزه سلامت دیجیتال بود؛ در این زمینه چه اقداماتی انجام دادید؟
ما دو تغییر بزرگ در این زمینه داشتیم، البته باید بگویم که زیرساخت آن وجود داشت ولی در دوران کرونا به شکل جدی‌تری به آن پرداخته شد. مهم‌ترین اقدامی که در دکتر دکتر شکل گرفت، فعالیت مستمر و جدی در بخش مجله سلامت بود، در این مدت اگر به مجله سلامت دکتر دکتر نگاه کنیم که خیلی مجله غنی و کاملی هم هست، تلاش کردیم تا به موضوعاتی همسو با نیاز‌های جامعه بپردازیم. طبیعتا زمانی که کرونا شکل گرفت، پرداختن به پاندمی کرونا و ابعاد مختلف آن، به موضوع اصلی برای مردم تبدیل شد. ما همچنین تلاش کردیم تا محتوای تصویری و متنی مربوط به کرونا را از پزشکان متخصص در این حوزه در مجله و شبکه‌های اجتماعی‌مان منتشر کنیم تا بتوانیم از این ظرفیت به شکل مناسبی استفاده کنیم. من فکر می‌کنم دکتر دکتر به خوبی رسالت خودش در زمینه اطلاع رسانی در دوران کرونا را انجام داد.
حالا هم هر ترندی در حوزه پزشکی مطرح شود، تیم محتوای مجرب ما به طور کامل به آن می‌پردازند. تیم ما در زمینه تالیف و ترجمه نیز به شکل جدی کار می‌کنند و صرفا اخبار روز را منتشر نمی‌کنیم. همچنین پزشک‌های خوبی در بخش‌ها و تخصص‌های مختلف با ما همکاری دارند تا بتوانیم محتوای خوبی در اختیار کاربران قرار دهیم.
یکی از مزیت‌های حوزه سلامت دیجیتال، سهولت دسترسی به پزشک و خدمات درمانی برای افراد معلول یا دارای بیماری‌های خاص است، آیا برای این دسته از بیماران خدماتی را ارایه می‌دهید؟
دو خدمت اصلی دکتر دکتر که مربوط به مشاوره آنلاین و خدمات پزشکی در منزل است، از خدماتی است که افراد معلول با هر نوع مشکلی می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. سرویس خدمت در منزل البته بیشتر در شهرهای بزرگ لانچ شده و هر ماه این سرویس در چند شهر جدید عرضه می‌شود. به دنبال آن هستیم تا عزیزان ما در سراسر کشور بتوانند از این امکانات استفاده کنند، اما بخشی از موارد، نیاز به مراجعه دارد که در تلاش هستیم با کمک پزشکان و تیم خودمان اطلاعاتی مانند وجود رمپ و امکانات ویژه برای معلولان و افراد خاص را به پروفایل مراکز اضافه کنیم. می‌خواهیم در اطلاعاتی که از مطب‌های پزشکی منتشر می‌شود به این موارد توجه کنیم، بخشی از این موارد توسط تیم خودمان به صورت حضور در محل بازدید می‌شود و بخشی از آن که امکان‌پذیر نیست در اطلاعات پروفایلی که از مراکز درمانی گرفته می‌شود، مشخص شده است.
متاسفانه یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که بسیار از استارتاپ‌ها با آن درگیر هستند، موضوع مهاجرت نیروی کار متخصص و نخبه است، آیا دکتر دکتر با این چالش مواجه شده؟ چه راهکاری برای جلوگیری از این اتفاق دارید؟
متاسفانه این چالش برای شرکت‌های فناوری‌محور وجود دارد، بخشی از این ماجرا مربوط به مهاجرت است و در بخش دیگر دوستان ما به صورت دورکاری در شهر خودشان کار می‌کنند؛ موردی که به ویژه بعد از دوران کرونا قوت گرفته است. البته این جریانی است که پس از پاندمی کرونا در جهان به وجود آمد و جذابیت دورکاری و کار غیرشرکتی را افزایش داد. به این ترتیب پذیرش مهاجر از نیروی نخبه که در کشوری مانند ایران هم کم نیست، رشد داشته است.
اما مدیریت این اتفاق بسیار دشوار است، ما بحث عرضه و تقاضا را داریم، یعنی دوستان بسیاری رفتند و نیروی متخصص کاهش یافته، به این ترتیب علاوه بر آنکه به سختی می‌توان نیروی متخصص برای پوزیشن‌های کلیدی پیدا کرد، در عین حال ارزش و بهای تمام شده نیروی کار هم رشد داشته است. البته ما حق می‌دهیم و ایرادی هم به آن وارد نیست، ولی ما در هر دو حوزه دچار چالش شدیم، یعنی هم در یافتن نیروی مناسب و هم پرداختی به نیروی انسانی. ما تلاش کردیم محیط کار مناسبی داشته باشیم، برند کارفرمایی‌مان را ارتقا دهیم و سعی کردیم تا جای ممکن از نیروهایی که هستند، مراقبت کنیم. ولی در بخش جذب نیرو، کار دشوار شده و سعی می‌کنیم هم محیط کار و هم پرداختی را ارتقا دهیم.
به عنوان سوال آخر، ویژن و آینده پیش روی دکتر دکتر چیست؟ چه سهمی از بازار را می‌خواهید؟
اولویت ما در درجه اول تمرکز بر روی سرویس‌هایی است که در حال حاضر داریم. می‌خواهیم بر روی هسته مرکزی کسب‌و‌کارمان تمرکز کنیم که شامل رفع ایرادات احتمالی، بهبود دائمی تجربه کاربری و در این بین اضافه کردن ویژگی‌های جدید می‌شود. فکر می‌کنم سطح خدمات در همین سرویس‌هایی که ما ارایه می‌دهیم، جای کار و بهبود دارد و کاربران ما به ویژه در سمت بیماران، شایسته دریافت خدمات بهتر هستند که ترجیح می‌دهیم فعلا در همین فضا تمرکز کنیم و این فضا را غنی‌تر و کامل‌تر کنیم. طبیعتا می‌توانیم در این مسیر به دیگر حوزه‌ها هم ورود کنیم، در عین حال توجه ویژه‌ای به ظرفیت‌هایی که گروه لیان به عنوان سرمایه‌گذار برای ما ایجاد می‌کند هم خواهیم داشت. به طور خلاصه تمرکز ما بر روی بهبود سرویس‌های فعلی است، خیلی رویکرد استراتژیک ما این نیست که به بخش‌های دیگر وارد شویم و می‌خواهیم مسیر فعلی را با قدرت بیشتر ادامه دهیم.
دکتر دکتر برای دریافت نوبت دکتر با اختلاف بهترین هست. من هم در تهران و هم در اصفهان تجربه استفاده ازشو دارم و تجربه ی خوبی داده بهم
من اصلن تاحالا اسمشو نشنیده بودم?
در کل اسنپ دکتر مبتونه راحت قورتش بده مگه اینکه یه چیز خفن رو کنه
همونجوری که ریحون و بقیه رو تو زمینه غذا قورت داد