در این مطلب قصد داریم تمام مراحل استعلام چک را باهم بررسی کنیم و به معرفی مراحل ثبت، تایید، انتقال و استعلام در سامانه صیاد بپردازیم. اگر اطلاعاتی در این باره ندارید و مایل هستید تا بیشتر درباره نحوه استعلام چک بدانید، بهتر است که تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
چندی پیش بانک مرکزی سامانه یکپارچه‌ای به نام صیاد را راه‌اندازی کرد. این سامانه به افراد کمک می‌کرد تا برای حل مشکل چک‌های برگشتی راهی پیدا کرده و به راحتی به استعلام چک ها بپردازند.
به همین خاطر است که صاحبان دسته چک باید مورد اعتبارسنجی قرار می‌گرفتند تا بیشتر مشکلات در این حوزه حل شود. البته تمام این مراحل به ثبت چک صیادی نیاز داشت! افراد باید در سامانه صیاد نسبت به ثبت چک صیادی خود اقدام می‌کردند.
اما آیا برایتان سوال پیش آمده که نحوه استعلام چک در این سامانه و نحوه ثبت و انتقال آن چگونه است؟ شما می‌توانید برای اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با نحوه استعلام چک، ثبت، تایید و انتقال آن آشنا شوید. ما می‌خواهیم تمام مراحل مورد نیاز در این زمینه را برای شما به صورت گام به گام توضیح دهیم، پس تا انتهای این مقاله آی‌تی‌رسان را همراهی کنید.
چک صیادی چیست ؟
چک صیادی، نوع جدیدی از چک است که بانک مرکزی آن را بر اساس قانون جدید صدور چک، در سامانه صیاد صادر می‌کند. این چک از مزیت‌های خوبی برخوردار بوده که امنیت و ضمانت زیادی را برای افراد فراهم می‌کند.
دلیل این امر می‌تواند به خاطر ماده 6 قانون جدید صدور چک باشد (بانکها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفا از طریق سامانه صدور یکپارچه چک صیاد نزد بانک مرکزی اقدام نمایند).
در گذشته، احراز هویت صادرکننده چک بر عهده شعبه‌های بانکها بود ولی امروزه با معرفی سامانه صیاد، دیگر نیازی نیست که افراد به شعبه‌های بانک‌های مختلف مراجعه کنند؛ چرا که این کار دیگر بر عهده بانک مرکزی است.
چک صیادی چه مشخصاتی دارد؟
چک‌های صیادی مشخصاتی دارند که فرد با دیدن آنها متوجه خاص بودن چک خواهد شد. این مشخصات شامل موارد زیر هستند:
- رنگ: رنگ چک‌های صیادی ترکیبی از بنفش و صورتی است.
- جمله خاص در قسمت پایین سمت چپ: در بخش پایین چک‌های صیادی عبارت «کارسازی این چک، منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» نوشته شده است.
- ابعاد تمام برگه‌های چک صیادی 170 در 85 میلی‌متر است.
- جنس کاغذ این چک‌ها از واتر مارک مولتی تن است و آرم شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران نیز روی آن وجود دارد که در مقابل نور به راحتی دیده می‌شود.
- شناسه 16 رقمی: این شناسه در بالای سمت چپ قرار دارد.
ثبت چک در سامانه صیاد به چه شکل است؟
برای ثبت چک صیادی در سامانه صیاد، در ابتدا کافی است وارد برنامه همراه بانک یا اینترنت بانک همان بانک مورد نظر خود که برایتان چک را صادر کرده است، شوید.
سپس، مشخصات چک خود را وارد کنید. البته اگر همراه بانک یا اینترنت بانک ندارید، به سایت بانک موردنظرتان در اینترنت رفته و به بخشی به نام سامانه مدیریت چک صیاد مراجعه کنید. پس، از این طریق می‌توانید هر گونه خدماتی که در حیطه چک صیادی به آن نیاز دارید را دریافت کنید.
فرقی نمی‌کند چک شما برای کدام بانک (ملی، سپه، صادرات، کشاورزی، رفاه، ملت و تجارت و غیره) باشد، چون به هر حال تمام مراحل ثبت چک در سامانه‌ها تقریبا یکسان بوده و باهم تفاوتی ندارند. شیوه ثبت چک صیادی در همراه بانک، اینترنت بانک یا دیگر برنامه‌ها و سایت‌ها مشابه بوده و در حین کار با مشکلی مواجه نخواهید شد.
مراحل گام به گام ثبت چک در سامانه صیاد
- در ابتدا وارد سامانه ثبت چک همان بانکی شوید که چک را برایتان صادر کرده است.
- بعد از ورود به سامانه، به بخش «مدیریت چک» بروید.
- سپس پنجره‌ای به نام «خدمات چک» برایتان باز می‌شود که شامل مواردی مانند «ثبت»، «انتقال»، «تایید/رد» و «استعلام» خواهد بود. «ثبت» را انتخاب کنید.
- در حال حاضر، باید شناسه چک صیاد یا همان شماره 16 رقمی که در بالای برگ چک نوشته شده است را وارد کنید و روی «تایید و ادامه» بزنید.
- حالا سایر موارد خواسته شده مانند میزان مبلغ و تاریخ چک را وارد کنید.
- پس از آن، باید اطلاعات دریافت‌کننده چک را وارد کنید. گزینه «افزودن دریافت کننده» را پیدا کنید و سپس اطلاعات فرد مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی و غیره را در سامانه بنویسید.
- روی «افزودن» بزنید و در انتها «تایید و ادامه» را لمس کنید.
- اکنون باید برخی از توضیحات لازم را در کادر «شرح چک» نوشته و «ادامه» را انتخاب کنید.
- در اینجا باید تمام مواردی که در سامانه وارد کردید، را بررسی کنید. در صورتی که هیچ مشکلی وجود نداشت، روی گزینه «تایید و صدور چک» بزنید.
- بنابراین، به انتهای کار رسیدیم و چک صیادی شما ثبت شده است!
تذکر: تا زمانی که فردی چک برگشتی داشته باشد که رفع سوء اثر نشده باشد، نمی‌تواند نسبت به ثبت چک جدید در سامانه صیاد اقدام کند.
ما برای مثال به سامانه چک صیادی بانک ملی مراجعه کردیم که در ادامه تصویر آن را برایتان قرار می‌دهیم؛ همانطوری که در پایین مشخص کردیم، شما می‌توانید هر کدام از گزینه‌های تایید، ثبت، انتقال و استعلام چک صیادی را انتخاب کرده و به مرحله بعدی بروید.
اگر بخواهید روی هر کدام از گزینه‌های مشخص شده کلیک کنید، در ابتدا باید احراز هویت شوید. برای این کار، در کادرهای مشخص شده، کد ملی و شماره همراه خود را وارد کرده و سپس متن تصویر را در بخش پایین وارد نمایید. در آخر نیز روی بررسی شماره کلیک کنید.
پس از احراز هویت می‌توانید به راحتی نسبت به ثبت، تایید، انتقال و استعلام چک خود اقدام کنید.
اطلاعات لازم برای ثبت چک در سامانه صیاد
برای ثبت چک در سامانه صیاد به اطلاعاتی همچون تاریخ چک، مبلغ چک، هویت گیرنده و غیره نیاز داریم. پس از اینکه صادرکننده اطلاعات خود را در سایت وارد کرد، حالا نوبت گیرنده چک است که پس از دریافت آن، نسبت به استعلام چک در سامانه اقدام کند.
فرد باید اطلاعات روی چک را با اطلاعات موجود در سایت تطابق داده تا هیچ مشکلی در این پروسه به وجود نیاید. در آخر نیز گیرنده چک باید تایید خودش را در سامانه اعلام کند.
گیرنده چک بعد از تایید چک، دو راه برای استفاده از آن دارد:
- نقد کردن چک: فرد می‌تواند پس از تایید مراحل، به بانک مراجعه کند و نسبت به نقد کردن آن اقدام فرماید.
- واگذاری چک به شخص دیگر: اگر گیرنده چک در نظر دارد چک دریافتی خود را به فرد دیگری واگذار کند، باید تمام مراحل بالا را برای فرد صادرکننده چک تکرار کند (ثبت چک، اعلام کردن هویت شخص جدید در سامانه و واگذاری چک به فرد جدید).
چگونه چک صیاد را انتقال دهیم؟
در گذشته، اگر قصد داشتیم یک چک را به فرد دیگری انتقال دهیم، اول آن را پشت‌نویسی می‌کردیم. اما اکنون دیگر این کار انجام نمی‌شود و اگر کسی بخواهد چک صیاد را به فردی دیگر انتقال بدهد، باید مراحل ثبت چک در سامانه صیاد را تکمیل کند.
پس از آن، فرد باید شناسه 16 رقمی چک را وارد کرده و کد ملی صاحب جدید را در سامانه ثبت کند. تحویل‌گیرنده جدید پس از اینکه چک را تحویل گرفت، باید نسبت به تایید آن اقدام فرماید.
تذکر: برای انجام هر یک از مراحل بالا و ثبت چک، شماره همراه باید به نام فرد باشد.
مراحل گام به گام انتقال چک صیاد
- برای انتقال چک صیاد، در ابتدا وارد برنامه یا سامانه بانکی که چک متعلق به آن است، شوید.
- گزینه «چک صیادی» را انتخاب کنید.
- حالا روی پنجره «انتقال چک صیادی» بزنید.
- اکنون در مرحله احراز هویت قرار داریم؛ شما می‌توانید برای این کار، اطلاعات یکی از کارت‌های بانکی عضو شتاب خود را وارد کرده و روی تایید بزنید.
- صفحه جدیدی باز می‌شود، پس روی گزینه «ثبت انتقال چک در سامانه صیاد» بزنید.
- بانک صادرکننده چک را انتخاب کرده و شناسه 16 رقمی بالای برگه چک را بنویسید.
- در حال حاضر، صفحه‌ای باز می‌شود که تمام اطلاعات چک صیادی شما در آن قرار دارد. اگر مشکلی در آن نمی‌بینید، چک را تایید کرده و روی «انتقال چک» بزنید.
- اگر می‌خواهید چک را به فرد دیگری انتقال دهید، مشخصات فرد مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی و غیره را وارد سامانه کنید و روی «استعلام» بزنید.
- در آخر، اگر در مشخصات چک و تحویل‌گیرنده جدید مشکلی وجود نداشت، روی «تایید و انتقال» بزنید تا کار انتقال چک صیاد شما به پایان برسد!
ثبت چک در سامانه صیاد
تمام افرادی که چک صیادی داشته و قصد دارند از آن استفاده کنند، باید وارد سامانه ثبت چک صیادی شوند و بعد از ثبت‌نام آن را به گیرنده چک تحویل دهند.
اگر در فرآیند ثبت چک مشکلاتی به وجود بیاید، چک صادر نخواهد شد. در نتیجه، در صورت وصول نشدن، حق قضایی برای گیرنده ایجاد نمی‌کند. معمولا افراد با انجام مرحله به مرحله استعلام چک، ثبت و انتقال و غیره، احراز هویت می‌شود و گیرنده می‌تواند راحت‌تر با فرد دارنده چک وارد معامله شود.
نحوه وصول چک صیادی در سامانه صیاد چگونه است؟
صاحب نهایی چک می‌تواند پس از ثبت چک صیادی، در تاریخ مشخص شده به هر کدام از شعبه‌های بانک صادرکننده چک مراجعه کرده و نسبت به وصول مبلغ چک اقدام کند.
پس از اینکه بانک مراحل مختلف استعلام را انجام داد، مبلغ چک به ذینفع انتقال داده خواهد شد. اگر فرد صادرکننده چک نتواند مبلغ چک را فراهم کند (یعنی حساب وی کسری داشته باشد)، صاحب نهایی قادر است به میزان مبلغ چک، تمام مبلغ موجود در حساب‌های فرد را از بانک بگیرد.
گاهی وقت‌ها هم پیش می‌آید که موجودی حساب‌های بانکی فرد از مبلغ چک کمتر بوده و صاحب نهایی چک نمی‌تواند نسبت به تامین و وصول چک اقدام کند. در این حالت، تمام حساب‌های فرد صادرکننده چک در همه بانک‌های کشور تا 24 ساعت آینده مسدود خواهد شد.
چگونه وارد سامانه چک صیادی شویم؟
همانطوری که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، افراد می‌توانند از طریق درگاه‌های بانکی وارد سامانه چک صیادی شوند. البته برخی از برنامه‌های موبایلی نیز مانند همراه بانک، اینترنت بانک و اپلیکیشن‌های پرداخت برای این کار فراهم شده است.
شما می‌توانید برای دریافت لیست برنامه‌های مجاز در این زمینه به سایت shaparak.ir مراجعه کرده و نسبت به دانلود و نصب برنامه موردنظر خود روی دستگاه موبایل‌تان اقدام کنید.
1. در مرحله اول، به سایت شاپرک بروید و طبق بخش مشخص شده، روی شرکت‌ها و برنامک‌های مجاز بزنید.
2. سپس روی کادر برنامک‌های طرح چک بزنید و در لیست پایین، انواع برنامه‌های مجاز اعم از آپ، 724، تاپ، سکه و ایوا را برای ثبت چک صیادی دریافت کنید.
اگر هم مایل نیستید برنامه‌ای را از این طریق نصب کنید، می‌توانید به خودپرداز بانکها مراجعه کرده و نسبت به ثبت و تایید مراحل چک صیادی خود اقدام کنید.
راه دیگری که برای ثبت چک صیادی وجود دارد، پیامک کردن به سرشماره 4040701701 است.
نرخ جدید کارمزد خدمات چک بانکها در سال 1402
شرح خدمت |
کارمزد |
رفع سوء اثر چک |
هر برگ 14400 تومان |
تقاضای عدم پرداخت هر برگ چک |
هر برگ 14400 تومان |
ابطال به درخواست مشتری |
هر فقره 1440 تومان |
صدور چک موردی جاری اشخاص |
7000 تومان |
تحویل دسته چک در شعبه غیر از دارنده حساب جاری |
2400 تومان |
صدور دسته چک + مبلغ پرداختی به چاپخانه دولتی + هزینه تمبر مالیاتی |
6000 تومان |
صدور چک تضمین شده |
هر فقره 7200 تومان |
اعلام منع پرداخت چک‌های مفقودی |
57600 تومان |
صدور المثنی |
هر فقره 7200 تومان |
مزیت چک صیادی: استعلام چک و وضعیت اعتبار صادرکننده
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های چک صیادی این است که سوابق صاحب چک بررسی می‌شود. در سامانه صیاد، فرد می‌تواند به راحتی به استعلام وضعیت اعتبار صادرکننده چک بپردازد. اگر با فرد خوش حسابی طرف نباشید، می‌توانید از همان ابتدا این موضوع را از طریق سامانه صیاد و استعلام اعتبار صادرکننده چک متوجه شوید.
برای اینکه از وضعیت اعتبار صادرکننده چک استعلام بگیرید، می‌توانید از چندین راه استفاده کنید:
- به سایت بانک مرکزی مراجعه کنید.
- برای بررسی سوابق صاحب چک، وارد سامانه پیامکی 701701 شوید.
کافی است برای استعلام چک، شناسه 16 رقمی بالای چک صیادی را در کادر «شناسه صیادی» وارد کرده و نتیجه استعلام را ببینید. به همین راحتی می‌توانید از میزان اعتبار فرد صادرکننده چک صیادی باخبر شوید.
نکاتی که در صحیح نوشتن چک صیادی اهمیت دارند
باید در صحیح نوشتن متن چک صیادی چند نکته را رعایت کنیم:
- برای جلوگیری از اشتباه در درج مبلغ چک، بهتر است که مبلغ چک را حتما هم به حروف و هم به عدد بنویسید.
- حتما سعی کنید که برای کاهش میزان کلاهبرداری، روی مبلغ عددی و حروفی را با چسب شیشه‌ای پوشانده و با ناخن روی آن را خط بیاندازید؛ تا در صورت برداشتن چسب، جوهر را از روی چک جدا کند.
- همیشه سعی کنید از خودکار خود که جوهر زیادی دارد، برای نوشتن چک استفاده کنید.
- هیچوقت در زمان نگارش چک، خودکارتان را عوض نکنید؛ چون امکان دارد با این کار میزان جعل چک افزایش یابد.
- به هیچ عنوان، از خودکار فردی که می‌خواهید چک را به او بدهید، استفاده نکنید، این امر به این دلیل است که احتمال دارد میزان کلاهبرداری بالا رود.
- اگر زیاد چک می‌نویسید، سعی کنید از خودکار خود که رنگ خاصی دارد، استفاده کنید؛ چرا که جعل کردن رنگ‌های آبی و مشکی به راحتی انجام می‌شود.
- اگر چک خط خوردگی داشته باشد، فراموش نکنید که حتما میزان و موارد خط خوردگی را در پشت چک کامل توضیح دهید. اگر هم در چک خط خوردگی وجود نداشت، پشت آن عبارت «بدون خط خوردگی» را یادداشت کرده و دو طرف مبلغ را نیز ضربدر بزنید.
- تمام بخش‌های چک را خودتان بنویسید و تکمیل کردن بخشی از آن را به فرد گیرنده نسپارید.
- امضای خیلی ساده یا پیچیده‌ای نداشته باشید. امضاهای ساده به سادگی جعل می‌شوند و امضاهای پیچیده نیز موجب کاهش دقت متصدی بانک خواهد شد.
- علاوه بر امضا، نام و نام خانوادگی خود را نیز در چک درج کنید.
- اگر چک صیادی را برای بستن قرارداد صادر می‌کنید، بهتر است که مبلغ، تاریخ و شماره چک را در قرارداد نوشته و تصاویر چک‌ها را نیز الصاق کنید.
- علاوه بر درج نام شخص، دلیل صدور چک را نیز بنویسید.
- اگر نمی‌خواهید تاریخ را هم به حروف و هم به عدد بنویسید، فقط آن را به حروف بنویسید.
- بعد از اینکه چک را تکمیل کردید، در ته برگ آن نیز تاریخ چک، مبلغ چک و اینکه چک صیادی در وجه چه کسی است را بنویسید.
- به یاد داشته باشید که برخی از چک‌ها 2 امضا هستند (حتما دو نفر باید آن را امضا کنند) و یا بدون مهر ارزشی ندارند.
- گاهی اوقات، صادر کننده چک بخاطر اینکه نمی‌خواهد چک را پرداخت کند یا برای دیرتر پرداخت کردن آن، چک را امضا کرده و تحویل شما می‌دهد (بدون اینکه مهری بزند)؛ این چک نقد نمی‌شود و فرد گیرنده می‌تواند از او شکایت کند. پس باید از صادرکننده بخواهید که در چک درج کند آیا این چک دو امضا است و اینکه به مهر نیاز دارد یا خیر.
- هیچوقت چک را برای اصلاح، تعویض و دیگر موارد در اختیار صادر کننده نگذارید؛ چون این امر می‌تواند نشانه پرداخت وجه چک صیادی و پس گرفتن چک توسط صادرکننده آن باشد.
- سعی کنید که تاریخ چک را افقی، عمودی، به عدد و به حروف درج کنید و در هنگام امضای چک، طوری آن را امضا کنید که اثر امضا روی برگه دیگری از چک باقی نماند.
- دسته چک‌های خود در دسترس افراد قرار ندهید.
- اگر تاریخ چک شما بعد از تاریخ قرارداد باشد، چک شما وعده‌دار و حقوقی است.
- تا جایی که امکان دارد، سعی کنید که چک را حامل نکنید و در وجه شخص خاصی چک را صادر کنید.
- اگر در متن چک کلمه بابت یا شرطی بیاید، چک شما منوط به اجرا و اثبات آن خواهد بود (این موارد معمولا برای ضمانت استفاده می‌شوند).
- چک سفید امضا نکشید که تخلف محسوب می‌شود.
- می‌توانید برای صحیح نوشتن چک صیادی از کاربن استفاده کنید.
- همچنین برای افزایش امنیت چک صیادی، از دستگاه‌های مخصوص مثل دستگاه پرفراژ دستی استفاده کنید.
- برای نوشتن چک صیادی، از اکثر برنامه‌های حسابداری و نرم افزار‌های مخصوص نوشتن چک کمک بگیرید.
- هر بخش از چک که چیزی در آن می‌نویسید را با خطوط ممتد ببندید و یا با ضربدر این کار را انجام دهید تا از میزان جعل کاسته شود.
- شماره چک‌های خود را در جایی یادداشت کنید تا در صورت سرقت دسته چک، جلوی کلاهبرداری از آن را بگیرید. می‌توانید از چک‌های خود یک نسخه کپی نیز تهیه کنید.
- با آرامش چک خود را بنویسید و از شتاب‌زدگی و عجله در نوشتن بپرهیزید.
- پس از صدور چک، سعی کنید که ته چک را نیز تکمیل کرده و اطلاعاتی از قبیل تاریخ چک، مبلغ چک و اینکه چک را به چه کسی داده‌اید را درج نمایید.
جمع‌بندی استعلام چک
ما سعی کردیم در مطلب استعلام چک هر گونه اطلاعاتی را که برای ثبت، انتقال، استعلام و تایید چک صیادی به آن نیاز دارید را بیان کرده و تمام مراحل استعلام چک را باهم بررسی کنیم. چک‌های صیادی مشخصاتی دارند که فرد با دیدن آنها متوجه خاص بودن چک خواهد شد.
چک صیادی، نوع جدیدی از چک است که بانک مرکزی آن را بر اساس قانون جدید صدور چک، در سامانه صیاد صادر می‌کند. این چک از مزیت‌های خوبی برخوردار بوده که امنیت و ضمانت زیادی را برای افراد فراهم می‌کند.
برای امنیت بیشتر، صاحبان دسته چک باید مورد اعتبارسنجی قرار بگیرند تا بیشتر مشکلات در این حوزه حل شود. در گذشته، احراز هویت صادرکننده چک بر عهده شعبه‌های بانکها بود ولی امروزه با معرفی سامانه صیاد، دیگر نیازی به این کار نیست.
از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید، سپاسگزاریم. امیدواریم که این مقاله برایتان مفید و کاربردی بوده باشد و توانسته باشید از اطلاعات موجود در این مطلب برای استعلام چک، ثبت، تایید و انتقال آن استفاده کنید. همچنین، اگر سوال یا نظری در این باره دارید، می‌توانید آنها را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
