اخیراً موضوع قیمت بنزین به یکی از دغدغههای اصلی مردم و مسئولان تبدیل شده است. در آذر 1403، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشور، در یک گفتوگوی ویژه تلویزیونی به بررسی ناترازیهای موجود در حوزه انرژی و تأثیر آن بر قیمت بنزین پرداخت. او به این نکته اشاره کرد که اگر ارز اختصاصی برای واردات بنزین تأمین نشود، قیمت آن به طور حتم افزایش خواهد یافت. این اظهارات در حالی مطرح میشود که مجلس اعلام کرده بود که در بودجه سال آینده، قیمت بنزین افزایشی نخواهد داشت و ارزی برای واردات آن در نظر گرفته نشده است.
وزیر اقتصاد، عبدالناصر همتی، نیز بر ناترازیهای موجود در اقتصاد کشور تأکید کرد و گفت که این ناترازیها به ویژه در زمینه بنزین و قاچاق آن، مشکلات جدی را ایجاد کرده است. او اعلام کرد که تلاش میکند تا جلوی قاچاق و رانت را بگیرد. به نظر میرسد که با توجه به این ناترازیها، احتمال تغییر قیمت بنزین وجود دارد، هرچند هنوز خبری رسمی در این زمینه منتشر نشده است.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز در جلسه علنی مجلس به این موضوع اشاره کرد که قیمت فرآوردههای نفتی باید به قیمت واقعی خود نزدیک شود، اما اختیار تعیین قیمت بنزین همچنان در دست دولت است. این اظهارات نشان میدهد که اگر دولت تصمیم به تغییر قیمت بگیرد، ممکن است با مخالفتهایی از سوی مجلس مواجه شود. در حال حاضر، چهار سناریو برای قیمت مطرح شده است که شامل ادامه وضع موجود، تغییر به سه نرخی شدن، تغییر روش سهمیهبندی و افزایش قیمت فعلی است.
در آبان 1403، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، محمد بهرامی، تأکید کرد که در بودجه سال آینده خبری از افزایش قیمت نیست و کمیسیون انرژی در حال بررسی موضوعات مربوط به مصرف سوخت و اصلاح الگوی مصرف است. او همچنین به این نکته اشاره کرد که افزایش مصرف بنزین در سالهای اخیر، تأمین سوخت را با چالشهایی مواجه کرده است. در این راستا، رئیس جمهور نیز هزینه تمام شده بنزین را حدود 8 هزار تومان اعلام کرد و بر ضرورت اصلاح یارانههای انرژی تأکید کرد.
در مهر 1403، رئیس کمیسیون انرژی مجلس، حجتالاسلام موسی احمدی، تصریح کرد که هیچ تصمیمی برای تغییر قیمت در حال حاضر وجود ندارد و بهینهسازی مصرف سوخت باید در اولویت قرار گیرد. او همچنین بر لزوم فرهنگسازی در زمینه مصرف انرژی تأکید کرد و گفت که قیمت بنزین باید به واقعیتهای اقتصادی کشور نزدیک شود.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی نیز در اسفند 1403 اعلام کرد که حذف کارت آزاد سوخت ارتباطی با افزایش قیمت بنزین ندارد و مردم نگران سوختگیری نباشند. این اظهارات نشان میدهد که دولت در حال تلاش برای بهبود سیستم توزیع سوخت است و این تغییرات ممکن است به مدیریت بهتر مصرف سوخت کمک کند.
با توجه به افزایش مصرف سوخت در کشور و چالشهای تأمین آن، دولت در بهمن 1402 به برنامهریزی برای سه نرخی شدن بنزین پرداخته است. این برنامه شامل حفظ بنزین یارانهای و ایجاد یک نرخ سوم برای مصرف بیش از سهمیه خواهد بود. این طرح به منظور مدیریت مصرف سوخت و جلوگیری از تکرار بحرانهای گذشته طراحی شده است.
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال 1403، اعلام کرد که دولت در لایحه بودجه قیمت حاملهای انرژی را ثابت در نظر گرفته است. این بدان معناست که قیمت بنزین و دیگر فرآوردههای انرژی در سال آینده تغییر نخواهد کرد. این موضوع میتواند تا حدی نگرانیها درباره افزایش قیمت بنزین را کاهش دهد.
در دی 1402، زارع توضیح داد که اگر دولت بخواهد قیمت بنزین را افزایش دهد، باید منابع و مصارف خود را مشخص کند و در این صورت مجلس در جریان خواهد بود. این اظهارات نشان میدهد که مجلس بر روند تصمیمگیری در این زمینه نظارت دارد و هر گونه تغییر باید با اطلاع و توافق نمایندگان مردم انجام شود.
توافقات بین مجلس و دولت در شهریور 1402 نیز نشاندهنده تلاشها برای مدیریت بهتر قیمت بنزین و یارانههای انرژی است. در این توافقات، به دولت اجازه داده شده که یارانه حاملهای انرژی را به افراد نیز اختصاص دهد. با این حال، تغییر در سهمیه بنزین و نحوه توزیع آن هنوز در حال بررسی است و ممکن است در آینده تغییراتی در این زمینه ایجاد شود.
با توجه به اظهارات مسئولان و شرایط اقتصادی کشور، به نظر میرسد که موضوع قیمت بنزین همچنان در کانون توجه قرار دارد و هرگونه تصمیم در این زمینه باید با دقت و با در نظر گرفتن شرایط معیشتی مردم اتخاذ شود. ناترازیهای موجود در حوزه انرژی و چالشهای تأمین سوخت، نیازمند راهکارهای جدی و فوری است تا از بروز بحرانهای بیشتر جلوگیری شود.
سوالات متداول درباره قیمت بنزین
آیا قیمت در سال آینده افزایش خواهد یافت؟
بر اساس اظهارات مسئولان و نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، در بودجه سال آینده خبری از افزایش قیمت بنزین نیست و قیمت حاملهای انرژی ثابت در نظر گرفته شده است. بنابراین، به احتمال زیاد قیمت بنزین در سال آینده تغییر نخواهد کرد.
چه عواملی باعث ناترازی در قیمت بنزین شده است؟
ناترازیهای موجود در حوزه انرژی، از جمله قاچاق بنزین، عدم تأمین ارز مورد نیاز برای واردات، و افزایش مصرف سوخت در سالهای اخیر، از جمله عوامل اصلی ناترازی در قیمت بنزین به شمار میروند. این مشکلات باعث ایجاد فشار بر قیمت بنزین و نیاز به اصلاحات در سیستم توزیع و مصرف شده است.
سناریوهای احتمالی برای قیمت بنزین چیست؟
چهار سناریو برای قیمت بنزین مطرح شده است: 1) ادامه وضع موجود با تخصیص ارز برای واردات، 2) سه نرخی شدن بنزین، 3) تغییر روش سهمیهبندی و تخصیص یارانه به افراد، و 4) افزایش قیمت بنزین. هر یک از این سناریوها میتواند تأثیرات متفاوتی بر بازار و معیشت مردم داشته باشد.
آیا دولت برنامهای برای مدیریت قاچاق بنزین دارد؟
بله، وزیر اقتصاد و دیگر مسئولان دولتی به این موضوع اشاره کردهاند که تلاش میکنند تا قاچاق بنزین و رانتهای موجود را کاهش دهند. این اقدامات شامل اصلاحات در سیستم توزیع و نظارت بیشتر بر بازار است.
چرا هزینه تمام شده بنزین به 8 هزار تومان رسیده است؟
رئیس جمهور اعلام کرده است که هزینه تمام شده بنزین شامل هزینههای پالایش، حمل و نقل و سایر هزینهها به حدود 8 هزار تومان میرسد. این در حالی است که قیمت فروش به مردم بسیار پایینتر از این هزینههاست، که نشاندهنده ناترازیهای جدی در بازار انرژی کشور است.