نشست خبری «هم‌نشین» با حضور چهره‌های برجسته رسانه‌ای و مدیران عامل تپسل و کافه‌بازار، یعنی سبحان فروغی و شهاب خدابخش، به موضوع خرید کافه‌بازار توسط تپسل اختصاص داشت. در این نشست، این همکاری به عنوان نقطه‌ی عطفی در اکوسیستم استارتاپی ایران توصیف شد که می‌تواند منجر به تحولات بنیادین، از جمله فعالیت‌های بین‌المللی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی شود.
خرید کافه‌بازار، یکی از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین پلتفرم‌های دیجیتال ایران، توسط تپسل (پگاه داده‌کاوان شریف) به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سال‌های اخیر در اکوسیستم استارتاپی ایران شناخته می‌شود. این معامله نه تنها نشان از بلوغ این اکوسیستم دارد، بلکه می‌تواند تأثیرات عمیقی بر صنعت فناوری و دیجیتال ایران داشته باشد.
سبحان فروغی، مدیرعامل تپسل، در این نشست خبری با اشاره به تاریخچه تپسل و روند این معامله، نکات مهمی را درباره برنامه‌های آینده این شرکت بیان کرد. او با یادآوری آشنایی خود با کافه‌بازار در اوایل دهه ۹۰ و الهام‌بخش بودن این پروژه برای خود، از شکل‌گیری تپسل به عنوان یکی از بازیگران اصلی حوزه تبلیغات دیجیتال و محتوا سخن گفت.
فروغی به پیشنهاد هلدینگ هزاردستان برای خرید تپسل قبل از دوران کرونا اشاره کرد و گفت:
قبل از کرونا، هزاردستان پیشنهاد خرید تپسل را داده بود، اما این بار نقش‌ها برعکس شد و تپسل موفق به خرید ۱۰۰ درصد سهام کافه‌بازار شد. حتی مدتی قرار بود من به کافه‌بازار بروم، اما این اتفاق نیفتاد و در نهایت، این بازی سرنوشت بود که تپسل با مدیریت من، مالکیت کامل کافه‌بازار را به دست آورد.
فروغی در پاسخ به سوالی درباره ادغام دو شرکت توضیح داد:
مالکیت کافه‌بازار از یک هلدینگ به یک شرکت جدید منتقل شده است و تیم‌های دو شرکت مستقل خواهند ماند. اینکه در آینده چه اتفاقاتی رخ دهد، هنوز مشخص نیست.
وی همچنین درباره مبلغ خرید کافه‌بازار توضیح داد:
تپسل ۴۵ درصد بیشتر از پیشنهاد اولیه خود برای خرید کافه‌بازار پرداخت کرده است. این تصمیم نشان‌دهنده اعتقاد ما به ارزش‌های این شرکت و پتانسیل‌های همکاری بین دو مجموعه است. ما معتقدیم که این سرمایه‌گذاری می‌تواند به ایجاد ارزش‌افزوده بزرگی برای هر دو شرکت منجر شود.
مدیرعامل تپسل در ادامه از تداوم خریدهای هوشمندانه و نگاه ویژه به اکوسیستم خبر داد و اعلام کرد که احتمالا برخی از این موارد تا قبل از سال جدید و برخی در سال آینده اعلام خواهند شد.
فروغی باور دارد چه کافه بازار چه تپسل شامل مشتریانی از سایر کسب‌وکارهای دیگر هستند و انتظار دارند که خدمات جدیدی دریافت کنند:
این معامله یک خبر خوب برای همه کسب‌وکارها است چرا که همه پارامترهای ما قرار است تغییر کند و خدمات جدیدی عرضه شود.
او همچنین به استقلال تیم‌ها پس از این معامله اشاره کرد و گفت:
اگرچه مالکیت کافه‌بازار به تپسل منتقل شده است، اما تیم‌ها مستقل باقی خواهند ماند. تغییرات مدیریتی، اگر اتفاق بیفتد، تنها در راستای بهبود عملکرد و ایجاد هماهنگی بیشتر بین دو شرکت خواهد بود. ما به تیم کافه‌بازار احترام می‌گذاریم و معتقدیم که تجربه و تخصص آن‌ها برای موفقیت آینده این شرکت ضروری است.
فروغی درباره برنامه‌های بین‌المللی تپسل و کافه‌بازار گفت:
ما قصد داریم فعالیت‌های خود را فراتر از مرزهای ایران گسترش دهیم. کافه‌بازار و تپسل هر دو تجربه‌هایی در بازارهای بین‌المللی دارند و معتقدیم که با همکاری‌های مشترک می‌توانیم به موفقیت‌های بیشتری در سطح جهانی دست یابیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، به برنامه‌های تپسل در حوزه‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی و صنعت گیم اشاره کرد و گفت:
هوش مصنوعی در حال تغییر دنیاست و ما در تپسل قصد داریم از این فناوری برای بهبود خدمات خود استفاده کنیم. همچنین، برنامه‌هایی برای صادرات بازی‌های ایرانی به بازارهای جهانی داریم. ما می‌خواهیم گیمرهای ایرانی را به بهترین محتوای جهانی برسانیم و در عین حال، بازی‌های داخلی را به خارج از کشور صادر کنیم. این کار شبیه به واردات و صادرات در حوزه گیم است و می‌تواند به رشد این صنعت در ایران کمک کند.
فروغی با ذکر این نکته که قرار است به‌زودی بازار و مارکت کشور با نتایج این معامله تکان بخورد در پاسخ به سوالی درباره چگونگی تامین منابع مالی این خرید، گفت:
اوایل پاییز، مذاکرات برای خرید کافه‌بازار جدی‌تر شد و هر شرکتی که می‌خواست این کار را انجام دهد، باید از سهامداران خود کمک می‌گرفت. تپسل با کمک تمامی شرکای تجاری خود توانست این قرارداد را به سرانجام برساند.
وی همچنین درباره برنامه‌های تپسل برای ورود به بورس گفت:
ما قبلاً در مورد ورود به بازار خاص استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان تردید داشتیم و با وجود انجام کارهای مقدماتی، آن را نهایی نکردیم. اما اکنون تصمیم داریم حتماً وارد بورس شویم.
مدیرعامل تپسل با اعلام این نکته که آن‌ها در طول یک ماه با شصت میلیون کاربر از طریق تبلیغات مختلف تعامل دارند اعلام کرد:
تعداد این تعاملات به روزانه بیش از ۲ میلیارد مورد هم می‌رسد.
او همچنین تاکید کرد:
تبلیغات یک تیغ دو لبه است و باید محتوایی را در اختیار کاربر قرار داد که از دیدن آن‌ها راضی باشد هرچند به‌هر حال مقداری نارضایتی در این میان هم وجود دارد.
فروغی در بخشی از صحبت‌های خود به نقش هوش مصنوعی در تحولات آینده اشاره کرد و گفت:
در دهه نود شمسی، گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌ها انقلابی در نحوه تعامل ما با جهان ایجاد کردند. امروز تاریخ در حال تکرار است و هوش مصنوعی در حال ایجاد انقلابی جدید است. این فناوری قرار است تمام تعاملات ما با دیگران را تغییر دهد و نحوه زندگی، کار و ارتباطات ما را دگرگون کند.
وی افزود:
تولد دوباره کافه‌بازار در دوران هوش مصنوعی رخ خواهد داد و این تحول بر زندگی ۴۵ میلیون کاربر ایرانی تأثیر خواهد گذاشت. کافه‌بازار قصد دارد در این زمینه کارهای بزرگی انجام دهد و از فناوری‌های هوش مصنوعی برای بهبود تجربه کاربری و ارائه خدمات نوآورانه استفاده کند.
فروغی همچنین به اهمیت تیم‌ها در موفقیت استارت‌آپ‌ها اشاره کرد و گفت:
در استارت‌آپ‌ها، علاوه بر محصول، تیم‌ها نقش بسیار مهمی دارند. با توجه به نرخ بالای مهاجرت در ایران، حفظ و تقویت تیم‌های توانمند از اولویت‌های اصلی ماست. تیم کافه‌بازار برای ما بسیار ارزشمند است و اگر در آینده تغییری در مدیران این پلتفرم رخ دهد، این تغییر در راستای بهبود و پیشرفت خواهد بود. البته ما اصلاً به دنبال ایجاد تغییرات مدیریتی نیستیم و هدفمان حفظ همکاری‌های سازنده و رشد مشترک است.
فروغی در پایان سخنان خود، به چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی تپسل و کافه‌بازار اشاره کرد و گفت:
ما از رقابت استقبال می‌کنیم و حتی رفع فیلتر گوگل‌پلی را به‌عنوان یک فرصت می‌بینیم. عملکرد ما نشان داده است که می‌توانیم در بازار رقابتی موفق باشیم و به‌عنوان انتخاب اول بسیاری از کسب‌وکارها و کاربران مطرح شویم چرا که رقابت باعث پیشرفت ما هم خواهد شد. در نهایت باید بگویم انتخاب اول بودن در بین شرکت‌ها به معنای انحصار نیست بلکه فضایی شبیه به انحصار به‌وجود می‌آورد چرا که همه می‌خواهند با ما کار کنند و توصیه می‌کنم که سایر شرکت‌ها نیز همین عملکرد را از خود نشان دهند.
شهاب خدابخش، مدیرعامل کافه بازار نیز در این نشست، به بررسی تاریخچه این پلتفرم و نقش آن در توسعه اکوسیستم دیجیتال ایران پرداخت. به گفته وی، کافه بازار فعالیت خود را در اوایل دهه ۹۰ شمسی و همزمان با گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند در ایران آغاز کرد. در آن زمان، نیاز شدیدی به یک پلتفرم داخلی برای توزیع اپلیکیشن‌ها احساس می‌شد و کافه بازار به خوبی توانست این خلاء را پر کند. این شرکت از ابتدا سودده بود و در سال ۱۳۹۴ با راه‌اندازی سرویس دیوار، دامنه خدمات خود را گسترش داد. در حال حاضر، حدود ۴۵ تا ۵۰ میلیون کاربر از خدمات کافه بازار استفاده می‌کنند و این پلتفرم پس از ۱۳ سال فعالیت، به بزرگ‌ترین فروشگاه اندرویدی در ایران تبدیل شده است.
خدابخش در ادامه سخنان خود به موضوع انتقال مالکیت کافه بازار به شرکت تپسل اشاره کرد و گفت:
به نظر من، نکته مهم این است که چرا سرمایه‌گذاران کافه بازار تا به امروز از این شرکت خارج نشده‌اند. خروج سهامداران پس از ۱۳ سال از یک استارت‌آپ امری کاملاً طبیعی است و ما از سال ۱۳۹۸ به بلوغ کافی رسیده بودیم.
وی افزود:
ما شرکت کافه بازار را به سرمایه‌گذاران متعددی معرفی کردیم و در نهایت، تپسل پیشنهاد بسیار جذابی ارائه داد. تپسل و سه چهار سرمایه‌گذار دیگر گزینه‌های نهایی ما بودند و پس از بررسی دقیق، تصمیم گرفتیم که ۱۰۰ درصد سهام کافه بازار به این گروه منتقل شود. این تصمیم با هدف ایجاد هم‌افزایی بین دو شرکت و دستیابی به موفقیت‌های بزرگ‌تر اتخاذ شد.
مدیرعامل کافه بازار در بخش دیگری از این نشست خبری به استراتژی‌های هلدینگ هزاردستان اشاره کرد و دلیل اصلی فروش کافه بازار را توضیح داد. به گفته وی، دلیل اصلی تسهیل فروش کافه بازار، استراتژی‌های هلدینگ هزاردستان بود.
این هلدینگ از حدود سال ۱۳۹۹ به این نتیجه رسید که دیوار نیاز به تمرکز بیشتری دارد و بهتر است که در چندین جبهه به طور همزمان فعالیت نکند. بنابراین، تصمیم گرفت تا تمرکز اصلی خود را روی توسعه و رشد دیوار قرار دهد.
خدابخش همچنین به موضوع پذیرش کافه بازار در فرابورس اشاره کرد و گفت:
ما امسال موفق به دریافت گواهی پذیرش در فرابورس شدیم، اما به دلیل تغییر سهامدار، فرایند ورود به بورس کمی به تأخیر افتاده است. در حال حاضر، برخی نامه‌نگاری‌ها و کارهای اداری باقی مانده است که امیدواریم به زودی به نتیجه برسد.
وی در ادامه بر همکاری‌های آینده بین کافه بازار و تپسل تأکید کرد و گفت:
کافه بازار شباهت زیادی به یک رسانه دارد و تپسل نیز سال‌ها در حوزه‌های محتوایی فعالیت داشته است. ترکیب تجربیات این دو شرکت می‌تواند منجر به ایجاد خدمات نوآورانه و ارزش افزوده بیشتری برای کاربران شود. ما معتقدیم که این همکاری می‌تواند به هم‌افزایی بسیار قدرتمندی منجر شود.
خدابخش در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه‌های آینده کافه بازار اشاره کرد و گفت:
هوش مصنوعی دنیای امروز را به طور کلی تغییر داده است و ما در کافه بازار از این فناوری برای بهبود خدمات خود بهره می‌بریم. در حال حاضر، بسیاری از عملیات‌ها در این پلتفرم با کمک هوش مصنوعی انجام می‌شود. همچنین، ما به حوزه فین‌تک علاقه زیادی داریم و معتقدیم که این حوزه در ایران ظرفیت رشد بسیار بالایی دارد. برنامه‌های ما برای توسعه خدمات مالی دیجیتال در دست بررسی است.
یکی دیگر از موضوعات مهمی که شهاب خدابخش در این نشست خبری به آن اشاره کرد، وضعیت سرویس بازارپی بود. بازارپی به عنوان یکی از خدمات پرداخت درون‌برنامه‌ای کافه بازار، سال‌هاست که به توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارهای دیجیتال کمک می‌کند تا درآمدزایی بهتری داشته باشند. با این حال، خدابخش تأکید کرد که این سرویس قرار نیست تعطیل شود، اما ممکن است تغییراتی در مدل کسب‌وکار آن ایجاد شود. وی در این باره گفت:
بازارپی یکی از بخش‌های حیاتی اکوسیستم کافه بازار است و ما به آن به عنوان یک سرویس استراتژیک نگاه می‌کنیم. با این حال، هنوز تصمیم نهایی درباره اینکه آیا بازارپی به صورت B2B (ارائه خدمات به کسب‌وکارها) یا B2C (ارائه خدمات مستقیم به کاربران) فعالیت کند، گرفته نشده است. ما در حال بررسی گزینه‌های مختلف هستیم تا بهترین مدل را برای ادامه فعالیت این سرویس انتخاب کنیم.
او همچنین به همکاری‌های پیشین بازارپی با سرویس‌هایی مانند تپسی اشاره کرد و گفت:
قطع همکاری بازارپی با تپسی به معنای تعطیلی این سرویس نیست. ما به دنبال بهینه‌سازی و بهبود خدمات خود هستیم و ممکن است در آینده شاهد تغییراتی در نحوه ارائه خدمات بازارپی باشیم.
شهاب خدابخش در ادامه صحبت‌های خود به موضوعی اشاره کرد که برای بسیاری از تحلیل‌گران صنعت فناوری جالب توجه بود:
پس از رفع فیلتر گوگل‌پلی، تعداد بازدیدکنندگان کافه‌بازار تغییر محسوسی نداشته است. این موضوع نه تنها نشان‌دهنده قدرت برند کافه‌بازار است، بلکه می‌تواند تحلیل‌های جالبی درباره رفتار کاربران و آینده پلتفرم‌های دیجیتال در ایران ارائه دهد.
خدابخش در این باره ادامه داد:
پس از رفع فیلتر گوگل‌پلی، بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که کاربران به سمت این پلتفرم جهانی خواهند رفت و کافه‌بازار با کاهش چشمگیر بازدیدکنندگان مواجه خواهد شد. اما برخلاف این پیش‌بینی‌ها، ما شاهد هیچ تغییر جدی در تعداد بازدیدکنندگان خود نبودیم. ما همیشه مخالف جدی فیلتر گوگل‌پلی بوده‌ایم. اتفاقاً حالا که گوگل‌پلی رفع فیلتر شده بسیار خوشحالیم و مطمئنیم برای توسعه آماده‌تریم. همیشه هم در دوره‌هایی که فیلتر و تحریم وجود نداشته موفق‌تر بودیم؛ چرا که وجود رقیب‌های خارجی و داخلی قدرتمند به ما انگیزه رشد می‌دهد. حتی این بار رفع فیلتر گوگل‌پلی تأثیری در عملکرد بازار نداشت و معیارهای ما تغییر چندانی نکرد و این نشان از بلوغ ما و ثباتی است که بازار به آن رسیده است.
خدابخش در پایان سخنان خود به ارزش برند کافه‌بازار اشاره کرد و گفت:
کافه‌بازار یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین برندهای اکوسیستم استارتاپی ایران است. دارایی‌های نامشهود این شرکت، مانند تجربه، برند و محصولات آن، ارزش بسیار بالایی دارند. ما به آینده این شرکت خوش‌بین هستیم و معتقدیم که با همکاری تپسل، می‌توانیم به موفقیت‌های بیشتری دست یابیم.
به باور خدابخش، اگر تبادل اطلاعاتی بین تپسل و بازار صورت بگیرد که کاربران تبلیغات بهتری ببینند، فواید زیادی به همراه خواهد داشت:
به عنوان مثال، کاربر یک بازی سرگرم‌کننده می‌بیند، اما تبلیغ یک بازی فکری را می‌بیند که دوست ندارد. بهبود نمایش تبلیغات و کاهش تبلیغات آزاردهنده و نامرتبط از مهم‌ترین نتایج این تبادل اطلاعات هستند.
