در دنیای پرهیاهوی علم، همواره کشف‌های جدیدی پرده از اسرار ناشناخته برمی‌دارند. اخیراً، تحقیقاتی نوظهور از سرزمین اژدها، چین، دریچه‌ای جدید به سوی مبارزه با پیری مغز گشوده است. دانشمندان در پژوهش‌های خود، به نقش شگفت‌انگیز نیکوتین در دوزهای پایین بر بهبود عملکرد سلول‌های مغزی در موش‌های مسن پی برده‌اند.
تصور رایج از نیکوتین، ماده‌ای مضر و اعتیادآور موجود در سیگار است. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این ماده، در دوزهای کنترل‌شده، می‌تواند فواید قابل توجهی برای سلامت مغز داشته باشد. کلید این معما، مولکولی حیاتی به نام NAD+ است. این مولکول، نقش اساسی در تولید انرژی سلولی ایفا می‌کند و با افزایش سن، سطح آن در بدن کاهش می‌یابد.
کاهش سطح NAD+ با بروز مشکلات متعددی در دوران پیری، از جمله زوال شناختی و کاهش حافظه، مرتبط است. دانشمندان در تلاشند تا با یافتن راه‌هایی برای افزایش سطح این مولکول، از بروز این مشکلات پیشگیری کنند. یکی از این راه‌ها، تحریک تولید NAD+ از طریق مصرف دوزهای پایین نیکوتین است.
بر اساس مطالعات انجام‌شده، نیکوتین در دوزهای پایین می‌تواند با افزایش فعالیت آنزیم NAMPT، که نقش کلیدی در تولید NAD+ دارد، به بهبود عملکرد سلول‌های مغزی کمک کند. این امر منجر به افزایش تولید پروتئین‌های ضروری برای تشکیل سلول‌های عصبی جدید (نوروژنز) و بهبود عملکرد شناختی در موش‌های مسن می‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که برای بهره‌مندی از فواید نیکوتین، نیازی به مصرف سیگار یا محصولات تنباکو نیست. بسیاری از مواد غذایی طبیعی، از جمله سیب‌زمینی، گوجه فرنگی و بادمجان، حاوی مقادیر کمی نیکوتین هستند. مصرف این مواد غذایی می‌تواند بدون ایجاد اعتیاد، فواید نیکوتین را برای بدن فراهم کند.
با وجود فواید ذکرشده، لازم به ذکر است که نیکوتین، مانند هر ماده دیگری، می‌تواند در دوزهای بالا مضر باشد. مصرف بیش از حد نیکوتین می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد آنزیم NAMPT و کاهش سطح NAD+ شود. همچنین، تأثیر نیکوتین بر مغز به سن مصرف‌کننده نیز بستگی دارد. مصرف نیکوتین در سنین پایین، به دلیل عدم تکامل کامل مدارهای عصبی، می‌تواند اثرات منفی بیشتری داشته باشد.
تحقیقات در زمینه تأثیر نیکوتین بر مغز هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و نیاز به مطالعات بیشتری برای تأیید نتایج و تعیین دوز مناسب مصرف نیکوتین وجود دارد. با این حال، نتایج اولیه نشان می‌دهد که نیکوتین، در دوزهای پایین و از طریق منابع طبیعی، می‌تواند فواید قابل توجهی برای سلامت مغز داشته باشد. همواره باید به یاد داشت که تعادل، کلید سلامتی است و مصرف هر ماده‌ای، حتی مواد مفید، باید با احتیاط و تحت نظر متخصص انجام شود.
