در پی اوجگیری منازعات تجاری میان دو قدرت اقتصادی بزرگ جهان، چین و ایالات متحده آمریکا، حوزه فرهنگ و هنر نیز از تبعات این تنشها در امان نمانده است. تازهترین خبرها حاکی از آن است که نهاد متولی امور سینمایی در چین، در اقدامی که به نظر میرسد پاسخی مستقیم به افزایش تعرفههای اعمال شده از سوی واشنگتن بر کالاهای چینی باشد، تصمیم به تعدیل هدفمند در میزان واردات فیلمهای تولید شده در هالیوود گرفته است. این تصمیم، که به طور رسمی از سوی مقامات چینی اعلام شده، نگرانیهایی را در میان استودیوهای فیلمسازی آمریکایی که بازار وسیع چین را به عنوان یکی از منابع اصلی درآمدهای بینالمللی خود میشناسند، برانگیخته است.
همزمان با اعلام این خبر، اداره فیلم چین از برنامههای آتی خود برای تنوع بخشیدن به منابع تامین فیلمهای خارجی و افزایش سهم تولیدات سینمایی سایر کشورهای جهان در بازار داخلی خود پرده برداشته است. به گزارش رسانههای بینالمللی، این نهاد دولتی در بیانیهای رسمی ضمن اشاره به رویکرد خصمانه دولت ایالات متحده در وضع تعرفههای سنگین بر محصولات چینی، این اقدام را عاملی موثر در کاهش احتمالی نگرش مثبت مخاطبان چینی نسبت به آثار سینمایی آمریکایی دانسته است. در این بیانیه تاکید شده که چین ضمن احترام به سازوکارهای بازار و حق انتخاب مخاطبان، سیاست کاهش متوازن حجم فیلمهای وارداتی از ایالات متحده را در دستور کار خود قرار خواهد داد.
اگرچه در سالهای اخیر، اهمیت فیلمهای هالیوودی در بازار سینمای چین تا حدودی رو به افول گذاشته است، اما این کشور همچنان به عنوان دومین بازار بزرگ سینمای جهان محسوب میشود و هرگونه تغییر در سیاستهای وارداتی آن میتواند پیامدهای قابل توجهی برای صنعت فیلمسازی آمریکا به همراه داشته باشد. این اقدام پکن به طور واضح واکنشی است به تصمیمات اخیر دولت وقت آمریکا به ریاست جمهوری دونالد ترامپ مبنی بر افزایش تعرفهها بر طیف گستردهای از کالاهای وارداتی از چین. در حالی که گزارشها حاکی از تعلیق موقت تعرفههای مشابه برای برخی دیگر از کشورها است، به نظر میرسد که حوزه سینما مستقیماً تحت تاثیر این منازعه تجاری قرار گرفته است.
شایان ذکر است که بر اساس توافقات تجاری پیشین میان دو کشور، چین متعهد به اکران سالانه ۳۴ فیلم خارجی با مشارکت در سود در سینماهای خود بود. نکته قابل تامل آنکه، تنها چند روز پیش از اعلام رسمی این تصمیم جدید، اداره فیلم چین مجوز اکران فیلم “Thunderbolts” از استودیوی مارول را برای اواخر آوریل صادر کرده بود، که نشان میدهد روال همکاریهای پیشین همچنان به طور موقت ادامه دارد. با این حال، سایه تردید و ابهام بر آینده حضور فیلمهای هالیوودی در بازار پر رونق چین سنگینی میکند و چشمانداز روشنی برای استودیوهای آمریکایی متصور نیست.
اکنون سوال اساسی این است که میزان دقیق کاهش واردات فیلم از آمریکا چقدر خواهد بود و کدام کشورها و با چه نوع تولیداتی میتوانند جایگزین آثار هالیوودی بر پرده سینماهای چین شوند. این تحولات، نه تنها معادلات اقتصادی صنعت سینما را تحت تاثیر قرار خواهد داد، بلکه میتواند زمینهساز تغییرات فرهنگی و ذائقه مخاطبان سینمای چین نیز گردد.