تازه‌ترین گزارش‌های منتشر شده از ایالات متحده آمریکا، از طرحی جنجالی در دولت دونالد ترامپ برای اعمال یک کاهش چشمگیر در بودجه سازمان ملی هوا و فضا (ناسا) در سال مالی 2026 حکایت دارد. بر اساس اسناد بودجه‌ای موسوم به «پس‌بک» که به این سازمان فضایی ارائه شده، پیشنهاد شده است تا بودجه بخش علمی ناسا به طرز بی‌سابقه‌ای تقلیل یابد و تقریباً به نصف میزان فعلی برسد. این اقدام جسورانه، نگرانی‌های عمیقی را در میان دانشمندان، مهندسان و علاقه‌مندان به فضا برانگیخته و می‌تواند پیامدهای ناگواری برای پروژه‌های علمی جاری و آتی این سازمان به همراه داشته باشد.
جزئیات این طرح پیشنهادی، ابعاد تکان‌دهنده‌ای از کاهش بودجه در بخش‌های مختلف علمی ناسا را آشکار می‌سازد. به طور مشخص، پیشنهاد شده است تا بودجه بخش اخترفیزیک با کاهشی بالغ بر دوسوم، به رقم ناچیز 487 میلیون دلار برسد. بخش فیزیک خورشیدی نیز با کاهشی مشابه، به 455 میلیون دلار محدود خواهد شد. در حوزه علوم زمین، که تحقیقات حیاتی در زمینه تغییرات اقلیمی و محیط زیست را شامل می‌شود، کاهشی بیش از 50 درصد و رسیدن به بودجه 1.033 میلیارد دلاری پیشنهاد شده است. همچنین، بخش علوم سیاره‌ای، که مسئولیت اکتشافات در منظومه شمسی را بر عهده دارد، با کاهشی 30 درصدی و بودجه 1.929 میلیارد دلاری مواجه خواهد شد.
کیسی درایر، مدیر سیاست‌گذاری فضایی در انجمن سیاره‌ای، در واکنش به این پیشنهاد، آن را تصمیمی «نمادین و تکان‌دهنده» توصیف کرده و هشدار داده است که اجرای آن به معنای نابودی قریب‌الوقوع بسیاری از مأموریت‌های علمی فعال و پروژه‌های در حال توسعه خواهد بود. این کاهش بودجه گسترده، نه تنها آینده پروژه‌های علمی کنونی را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد، بلکه می‌تواند به تعطیلی یکی از مهم‌ترین مراکز تحقیقاتی ناسا، یعنی مرکز پروازهای فضایی گادرد، واقع در مریلند نیز منجر شود. این مرکز که محل اشتغال حدود 10 هزار نیروی متخصص است، در صورت تعطیلی، با موج عظیمی از بیکاری روبرو خواهد شد و ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به بدنه علمی و مهندسی فضایی ایالات متحده وارد خواهد کرد.
در میان پروژه‌هایی که به طور ویژه در معرض خطر لغو قرار دارند، می‌توان به تلسکوپ فضایی «نانسی گریس رومن» اشاره کرد. این مأموریت که تاکنون نزدیک به 4 میلیارد دلار صرف آن شده و در مراحل پایانی مونتاژ و آزمایش قرار دارد، قرار بود تا دیدگاهی بی‌سابقه از کیهان ژرف را در اختیار دانشمندان قرار دهد. لغو چنین پروژه عظیمی، نه تنها سرمایه‌گذاری هنگفتی را هدر خواهد داد، بلکه پیشرفت‌های علمی در زمینه کیهان‌شناسی و اخترفیزیک را نیز به طور قابل توجهی به تأخیر خواهد انداخت.
به طور خلاصه، پیشنهاد کاهش بودجه ناسا از سوی دولت ترامپ، فراتر از یک تعدیل مالی ساده است و می‌تواند به مثابه یک شوک اساسی به پیکره پژوهش‌های فضایی و علوم مرتبط در آمریکا عمل کند. این تصمیمات، نه تنها آینده مأموریت‌های علمی فعلی را به مخاطره می‌اندازد، بلکه زیرساخت‌های حیاتی مانند مرکز گادرد را نیز در معرض تعطیلی قرار می‌دهد و در نهایت، فرصت‌های علمی برای نسل‌های آینده را محدود خواهد ساخت. پیامدهای این طرح پیشنهادی، می‌تواند شکافی عمیق در تلاش‌های علمی و اکتشافی ایالات متحده ایجاد کرده و جایگاه این کشور را در عرصه رقابت‌های علمی بین‌المللی تضعیف نماید.
