گزارشی تکاندهنده از نیویورکتایمز نشان میدهد که تصمیم بحثبرانگیز دولت دونالد ترامپ برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر محصولات اپل، ریشه در اقدامی غیرمنتظره و شخصی داشته است: عدم حضور تیم کوک، مدیرعامل اپل، در سفر اخیر رئیسجمهور سابق آمریکا به منطقه خاورمیانه. این تصمیم که حتی مقامات ارشد دولت و خود شرکت اپل را شوکه کرده بود، بیش از آنکه یک استراتژی اقتصادی به نظر برسد، بوی یک انتقام شخصی را میدهد. ترامپ پیشتر آشکارا تهدید کرده بود که هر آیفونی که خارج از مرزهای آمریکا تولید شود، مشمول این تعرفه سنگین خواهد شد.
سفر پرزیدنت ترامپ به امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی با حضور چشمگیر چهرههای برجستهای از دنیای فناوری همراه بود. نامهایی چون جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، و سم آلتمن، از مدیران سرشناس سیلیکونولی، در کنار او دیده میشدند. اما غیبت مدیرعامل اپل، با وجود دریافت دعوتنامه رسمی، به شدت محسوس بود و ظاهراً ذهن ترامپ را در تمام طول این سفر به خود مشغول کرده بود. نیویورکتایمز فاش میسازد که این موضوع، تبدیل به یک گره ذهنی برای رئیسجمهور شده بود که نهایتاً به تصمیمی پرهزینه برای یکی از باارزشترین شرکتهای جهان انجامید.
لحن ترامپ در این سفر به وضوح نشانههای نارضایتی از کوک را هویدا میکرد. او در سخنرانی خود در ریاض، از هوانگ به دلیل همراهیاش تقدیر کرد و با کنایه گفت: “تیم کوک اینجا نیست؛ اما تو هستی.” این نارضایتی در قطر نیز ادامه یافت، جایی که ترامپ صراحتاً اذعان کرد “کمی با تیم کوک مشکل دارد” و از رویکرد اپل در افزایش تولید در کشورهایی نظیر هند انتقاد کرد. تنها ساعاتی پس از این اظهارات، خبر تهدید تعرفهای ترامپ علیه آیفونهای تولیدشده در خارج از آمریکا، به سرعت در رسانهها منتشر شد و ابعاد جدیدی به این ماجرا بخشید.
در حالی که دولت ترامپ و متحدانش مدتها بود که اپل را برای بازگرداندن تولید آیفون به خاک آمریکا تحت فشار قرار داده بودند، این تهدید اخیر بیشتر از آنکه یک حرکت استراتژیک برای تقویت تولید داخلی باشد، شبیه به یک مجازات مستقیم و شخصی به نظر میرسید. اپل پیش از این نیز با چالشهای تجاری متعددی دست و پنجه نرم کرده بود و ماه گذشته به سختی از تعرفه ۱۴۵ درصدی مرتبط با چین گریخته بود. اما اکنون، با یک تهدید جدید و ظاهراً غیرمنطقی روبرو شده بود که موقعیت آن را در برابر دولت آمریکا به شدت متزلزل میکرد.
نیویورکتایمز در گزارش خود اشاره میکند که “چرخش لحن” در روابط میان کاخ سفید و اپل، این شرکت را در موقعیتی بیسابقه قرار داده است. تیم کوک در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، با هوشمندی دیپلماتیک و حضور فعال در رویدادها و جلسات، توانسته بود شرکت را از فشارهای سیاسی دور نگه دارد. اما اکنون، به نظر میرسد ترامپ از کوک، که زمانی حتی کمک یک میلیون دلاری به مراسم تحلیف او کرده بود، انتظار تبعیت بیشتری از خواستههایش را دارد.
