با هر بهروزرسانی سیستمعامل اندروید، گوگل تلاش میکند سطح امنیت و قابلیتهای حریم خصوصی را ارتقا دهد. اگرچه اندروید ۱۶ هنوز تغییرات ظاهری گستردهای ارائه نکرده، اما پشت صحنه، مجموعهای از امکانات کلیدی امنیتی عرضه شده که گوشی شما را در برابر تهدیدات سایبری و بدافزارها بیش از پیش مقاوم میسازد.
معرفی حالت محافظت پیشرفته (Advanced Protection) در اندروید ۱۶
گوگل در اندروید ۱۵ امکاناتی نظیر ابزارهای ضدسرقت و شناسایی پیامهای اسپم را در گوشیهای پیکسل ارائه کرد؛ اما این ویژگیها بهگونهای پنهان بودند که اکثر کاربران بهسختی به آنها دسترسی داشتند. حالا با اندروید ۱۶، “حالت محافظت پیشرفته” همه این ویژگیها و امکانات بیشتر را در قالب یک تنظیمات ساده و در دسترس قرار داده است.
با فعالسازی این حالت، گوشی هوشمند شما وارد یک وضعیت امنیتی ویژه میشود: دسترسی USB هنگام قفل بودن قطع میگردد، شناسایی تماسهای مشکوک و پیامکهای کلاهبرداری بهوسیله هوش مصنوعی تقویت میشود، نصب برنامههای ناشناس مسدود میگردد، شبکههای قدیمی و کمامنیتتر مانند ۲G غیرفعال خواهند شد و مرور اینترنتیتان به اجبار توسط HTTPS ایمن میشود.
این معماری هوشمند، کاربران را از تهدیدات هدفمند، نرمافزارهای خطرناک و حملات آنلاین محافظت میکند و در عین حال بدون ایجاد مزاحمت، بهصورت نامحسوس فعالیت دارد. هرچند هدف اصلی این قابلیت برای روزنامهنگاران، سیاستمداران و فعالان پرخطر در نظر گرفته شده، اما کاربران عادی نیز بهراحتی میتوانند بهرهمند شوند.
راهنمای فعالسازی حالت محافظت پیشرفته در اندروید ۱۶
راهاندازی این حالت بسیار ساده است و ظرف چند دقیقه انجام میشود:
۱. اطمینان حاصل کنید دستگاه شما به اندروید ۱۶ بهروزرسانی شده است (به مسیر Settings > About phone > Android version بروید). ۲. در اپلیکیشن تنظیمات به بخش Security & privacy وارد شوید. ۳. گزینه Advanced Protection را انتخاب کنید. ۴. سوییچ این قابلیت را روشن نمایید. ۵. در صورت درخواست سیستمی، گوشی خود را ریستارت کنید تا همهی محافظتها فعال شود.
پس از فعالسازی، حالت امنیت فراگیر اجرا خواهد شد. ویژگیهای ضدسرقت، محافظت در برابر پیامها و تماسهای مشکوک، و ممانعت از نصب برنامههای sideloaded، همگی بهشکل خودکار فعال میشوند. همچنین اگر Google Play Protect قبلاً غیرفعال بوده، اکنون روشن میشود؛ چراکه یکی از مسیرهای رایج انتشار بدافزار در اندروید، نصب دستی فایلهای APK است و این تنظیم کلیدی، نقطه پایان بر ریسکهای این مسیر میگذارد.
از سوی دیگر، اجازه فکتوری ریست زمانی صادر میشود که دستگاه باز و یا حداقل ۷۲ ساعت از قفلشدن آن گذشته باشد؛ این موضوع ارزش دستگاههای دزدیدهشده را تا حد زیادی برای سارقان کاهش میدهد. ارتباطهای USB با رایانه یا حافظههای خارجی نیز تا زمانی که گوشی باز نباشد، مسدود خواهد بود.
نکته مثبت این قابلیت آن است که بدون افت سرعت و مزاحمت هشدارها، همیشه فعال و پایدار باقی میماند و جدیدترین لایههای حفاظتی اندروید را یکپارچه نگه میدارد.
امکانات امنیتی دیگر اندروید ۱۶ که باید فعال نمایید
اگر تمایلی به فعالسازی حالت محافظت کامل ندارید، اندروید ۱۶ باز هم امکانات نوآورانهای دارد که میتوانند امنیت روزمره شما را تضمین کنند:
تشخیص هوشمند کلاهبرداری و اسپم
پیامها و تماسهای ناخواسته و تلاشهای فیشینگ در سالهای اخیر پیچیدهتر شدهاند. اندروید ۱۶ با استفاده از مدلهای پیشرفتهی هوش مصنوعی، قابلیت شناسایی پیامکها و تماسهای مشکوک را در برنامههای Messages و Phone به سطحی تازه ارتقا داده است. این سیستم حتی بدون نیاز به اینترنت میتواند پیامها و تماسهای مشکوک را قبل از آنکه به نمایش شما درآید، فیلتر کند. با این شیوه، ریسک کلیک سهوی روی لینکهای فیشینگ یا تماسهای مشکوک کاهش مییابد.
ارتقای Google Play Protect
قابلیت Google Play Protect که به عنوان راهحل پیشفرض ضدبدافزار در اندروید شناخته میشود، اکنون طی نصب هر اپلیکیشن (حتی اپهای sideloaded) بهصورت آنی و آفلاین اسکن را انجام میدهد. هر نوع برنامهای که به مجوزهای حساس سوءاستفاده کند، توسط این سیستم شناسایی میشود و تمامی این فرآیندها بدون ارسال دادههای شخصی شما به سرور گوگل صورت میگیرد. این بهویژه برای کاربران حرفهای و طرفداران امنیت اهمیت فراوانی دارد.
محافظت پیشرفته از اطلاعات حساس در صفحه قفل
یکی دیگر از تغییرات مهم در اندروید ۱۶، نحوه نمایش رمزهای یکبار مصرف (OTP) و اطلاعرسانیهای بانکی بر روی لاکاسکرین است. به جای نمایش مستقیم این کدها، سیستم با استفاده از هوش زمینهای تصمیم میگیرد که در چه زمانی نمایش محتوا امن است. اگر گوشی مدت طولانی قفل باشد یا اتصال اینترنت قطع شود، اینگونه اطلاعیهها به شکل خودکار مخفی خواهند شد و فقط پس از بازکردن قفل، قابل مشاهده خواهند بود.
تنظیمات جدید و امنتر شبکه موبایل
تغییرات اساسی در تنظیمات شبکه موبایل نیز سهم مهمی در ایمنی کاربران دارد. با افزودن هشدار برای شناسایی دکلهای تقلبی (معروف به Stingray یا IMSI catcher)، اندروید ۱۶ اکنون میتواند حملات interception یا شنود تماسها/پیامکها را بهتر شناسایی کند. همچنین شما قادرید به صورت دستی شبکه ۲G را از بخش Safety Center غیرفعال کنید تا در برابر ضعفهای این پروتکل قدیمی محافظ بمانید؛ هرچند گزینه مذکور کمی پنهان است اما فعال کردن آن یک تغییر ارزشمند برای کاربران امنیتمحور محسوب میشود.
مقایسه با نسخههای قبلی و آینده اندروید
در حالی که اندروید ۱۶ در ظاهر شاید فاقد جهشهای بصری بوده باشد، اما تمرکز ویژهای بر لایههای پنهان امنیتی داشته است. با رشد روزافزون تهدیدات سایبری و پیچیدهتر شدن بدافزارها، نقش این قابلیتهای جدید برای اکوسیستم اندروید بسیار پررنگتر از قبل خواهد بود؛ بهخصوص در مقایسه با نسخههای گذشته که امنیت چندان کاربرمحور نبود.
هسته اصلی این نسخه بر دو محور “پایداری حفاظت” و “کاهش سطح حمله” استوار است و در بازار جهانی گوشیهای هوشمند، برگ برنده ای برای برندهایی محسوب میشود که بر تجربه کاربری ایمن و بدون دغدغه تأکید دارند.
جمعبندی؛ اندروید ۱۶ و افق نوین امنیت تلفن همراه
با وجود اینکه بسیاری از کاربران انتظار ویژگیهای درخشانتری داشتند، اندروید ۱۶ با بهبودهای چشمگیر امنیتی و حریم خصوصی، بستری مطمئنتر نسبت به هر زمان دیگری را برای دستگاههای اندرویدی به ارمغان آورده است. از سوی دیگر، گوگل وعده داده که در بهروزرسانیهای بعدی، با معرفی رابط کاربری جدید Material 3 Expressive و همزمان با معرفی سری پیکسل ۱۰ در اواخر تابستان، تحول بصری بزرگی را نیز تجربه خواهیم کرد.
در نهایت، چه یک کاربر عادی، چه فعال حوزه فناوری یا حرفهای امنیت سایبری باشید، فراموش نکنید رمز موفقیت در دنیای دیجیتال امروز، انتخاب دقیقتر تنظیمات امنیتی تلفن همراه شماست.
