در سالهای اخیر، با راهاندازی غولهای فناوری مانند متا (بزرگترین شرکت مادر فیسبوک)، مراکز داده هوش مصنوعی بر جوامع محلی سایه انداختهاند. نمونهای بارز در شهرستان نیوتن، ایالت جورجیا رخ داده است؛ جایی که یک زوج ساکن، شاهد خشک شدن چاه آب خود پس از ساخت یک مرکز داده عظیم توسط متا بودند. این مشکل از سال ۲۰۱۸ آغاز شد و هنوز دو شیر آب منزل آنها همچنان کار نمیکند و آب موجود به لجن و رسوبات آلوده شده است.
افزایش مشکلات و هزینههای سرسامآور برای شهروندان
بیورلی و جف موریس، در مصاحبهای با نیویورک تایمز، اعلام کردند تاکنون بیش از ۵٬۰۰۰ دلار صرف رسیدگی به این معضل کردهاند، اما توانایی جایگزینی چاه آب را که هزینهای ۲۵٬۰۰۰ دلاری دارد، ندارند. بیورلی میگوید: «احساس میکنیم وارد نبردی شدهایم که پیروزی در آن ناممکن است. دیگر حتی جرات نوشیدن آب خانه را نداریم.»
این زوج پیشتر نیز در گزارش BBC مورد توجه قرار گرفتند و تجمع نگرانکننده رسوبات در آب شربشان را گزارش کردند؛ ادعایی که متا رد کرده و مسئولیت آن را به عهده نگرفته است.
بحرانی در مقیاس وسیعتر: چالش تمام منطقه
بر اساس گزارش جدید نیویورک تایمز، کمبود آب به تهدیدی جدی برای کل شهرستان با ۱۲۰٬۰۰۰ نفر جمعیت تبدیل شده است. طبق برآوردها، تا سال ۲۰۳۰ این شهرستان با بحران کمآبی روبروست و در صورت نوسازی نشدن تأسیسات آبرسانی، شهروندان ناچار به سهمیهبندی مصرف خواهند بود. شهردار شهر منسفیلد، وضعیت را “کاملاً فاجعهبار” توصیف کرده است.
افزایش هزینه آب نیز بخشی از این بحران است؛ نرخهای آب تا ۳۳ درصد رشد خواهند داشت که بیش از ده برابر نرخ معمول سالانه است. این مشکل همزمان با فشار فزاینده هوش مصنوعی و مراکز داده بر محیطزیست شدت یافته است؛ جایی که شرکتهای فناوری حاضر به افشای اطلاعات انرژی و آب مصرفی خود نیستند.
مصرف آب شگفتانگیز مراکز داده هوش مصنوعی
مراکز داده قدیمی متا در نیوتن روزانه ۵۰۰٬۰۰۰ گالن آب مصرف میکنند و مجوزهای جدید نشان میدهد زیرساختهای آتی قرار است روزانه میلیونها گالن آب استفاده کنند. بر اساس تحقیقات کریس منگانیلو، مدیر سیاستگذاری آب از سازمان محیطزیستی Chattahoochee Riverkeeper، تنها یک شرکت فناوری در جرجیا تقاضای ۹ میلیون گالن آب در روز داده است؛ معادل مصرف ۳۰٬۰۰۰ خانوار!
اولویت انرژی بر آب: تصمیمی بحثبرانگیز برای شرکتهای هوش مصنوعی
نیوشا اعتمادی، مدیر سیاستهای آب شهری دانشگاه صنعتی استنفورد، تاکید میکند که اغلب شرکتهای هوش مصنوعی، به دلیل هزینه بالاتر انرژی نسبت به آب، مناطق با انرژی ارزان را به مناطقی با منابع آبی کافی ترجیح میدهند. این رویکرد جامعههای محلی را در فشار مضاعف قرار میدهد؛ چرا که تامین انرژی با احداث نیروگاه امکانپذیر است اما دسترسی به آب سالم آسان نیست. شهرستان نیوتن تمامی آب خود را از دریاچهای تامین میکند که فقط از طریق بارندگی پر میشود.
او میافزاید: «برای شرکتهای فناوری، آب همیشه اولویت پنجم است؛ دغدغهای که به بعد موکول میکنند.» سخنگوی متا نیز اعلام کرده مطالعهای روی چاه آب منزل موریس انجام دادهاند و بعید است که این مرکز داده موجب افت سطح آب زیرزمینی شده باشد.
سهم قابل توجه مراکز داده در مصرف منابع آب
مایک هاپکینز، مدیر شرکت آب و فاضلاب شهرستان نیوتن تاکید دارد مرکز داده متا روزانه حدود ۱۰ درصد کل آب مصرفی شهرستان را به خود اختصاص میدهد. به گفته وی: «مراکز داده در واقع ثروت جامعه را مصرف میکنند؛ منابعی که در اختیار نداریم.»
راهکارها و آینده: آیا ارتقاء زیرساختهای آب کفایت میکند؟
در جستوجوی راهحل، مسئولان شهرستان نیوتن به دنبال ارتقاء تأسیسات تصفیه و بازیافت آب هستند؛ طرحی که علاوه بر زمانبر بودن، بیش از ۲۵۰ میلیون دلار هزینه خواهد داشت و رقابتی حیاتی با زمان است. این پرسش همچنان باقی است که شرکتهایی مانند متا، برای جبران سهم بالای خود از آب منطقه، تا چه حد حاضر به همکاری و سرمایهگذاری خواهند بود.
مقایسه مراکز داده و پیامدهای زیستمحیطی آنها
بر خلاف دستاوردهای چشمگیر فناوری هوش مصنوعی، چالش زیستمحیطی مراکز داده نیز در حال رشد است. مراکز داده جدید به منظور پردازش دادههای عظیم مدلهای هوش مصنوعی مولد به ظرفیتهای فوقالعاده بالای انرژی و آب نیاز دارند. این در حالی است که هنوز فناوریهای کارآمدتر، مانند کولینگ پیشرفته با آب کمتر یا سیستمهای بازیافت آب، در همه مراکز داده فراگیر نشده است.
اهمیت مراکز داده هوش مصنوعی در بازار جهانی
با شتاب بیسابقه رشد بازار هوش مصنوعی، تقاضا برای ایجاد مراکز داده بیشتر، اجتنابناپذیر به نظر میرسد. با این حال، توجه روزافزون به مسئولیت اجتماعی شرکتها، حفاظت از محیطزیست و مدیریت منابع، به خصوص آب، برای ادامه این روند ضروری است. آینده این صنعت وابسته به تحولات زیستمحیطی و پذیرش فناوریهای سبز خواهد بود. جایگاه شرکتهایی مانند متا در بازار جهانی فناوری هوش مصنوعی، بیش از هر زمان دیگری به پایداری و رعایت مسئولیتهای اجتماعی گره خورده است.
