OpenAI به تازگی از قابلیت جدیدی در چت جیپیتی به نام “حالت مطالعه” (Study Mode) رونمایی کرده که با هدف ارتقای مهارت تفکر انتقادی دانشآموزان و دانشجویان طراحی شده است. این ویژگی در پاسخ به دغدغههای موجود درباره استفاده بیش از حد نسل جوان از هوش مصنوعی و تأثیرات آن بر یادگیری عمیق، راهاندازی شده است.
ویژگیهای متمایز حالت مطالعه در ChatGPT
در حالت مطالعه، چت جیپیتی صرفاً به ارائه پاسخ مستقیم به سوالات بسنده نمیکند. بلکه با پرسیدن سوالهای متقابل و امتحان گرفتن از کاربران، تلاش میکند میزان درک مفاهیم را بسنجد و یادگیری فعال را تشویق کند. در برخی موارد، حتی تا زمانی که دانشآموز تعامل مناسبی با محتوا نداشته باشد یا به فکر کردن و مشارکت تشویق نشود، چتبات پاسخی ارائه نمیدهد. این رویکرد مبتنی بر مشارکت، باعث فعال شدن مغز و ارتقای مهارت تحلیل و ارزیابی مسئله میشود.
دسترسی و برنامه عرضه حالت مطالعه
به نوشته تک کرانچ و طبق اعلام OpenAI، این امکان فعلاً برای تمامی کاربران وارد شده به چت جیپیتی در نسخههای Free، Plus، Pro و Team فعال شده و به زودی به طرح EDU (ویژه مدارس و مراکز آموزشی) نیز افزوده خواهد شد. مدارس و دانشگاههایی که اشتراک سازمانی دانشآموزی را برای کل دانشآموزان خود تهیه کردهاند، در هفتههای آینده به این قابلیت دسترسی خواهند یافت.
اهمیت و تاثیر حالت مطالعه بر حوزه آموزش دیجیتال
مطالعات جدید نشان دادهاند که هرچند ChatGPT میتواند به عنوان یک معلم خصوصی عمل کند، اما استفاده صرف برای دریافت پاسخهای آماده، ممکن است موجب افت توانایی تفکر انتقادی دانشآموزان شود. گزارش تحقیقاتی منتشرشده در ژوئن 2024 اشاره دارد که افرادی که برای نوشتن مقاله از ChatGPT بهره میبرند، نسبت به جستجو در گوگل یا تلاش فردی، فعالیت مغزی کمتری از خود نشان دادهاند. افزوده شدن حالت مطالعه، به عنوان ابزاری تعاملی، به دنبال رفع این چالش و ایجاد تعادل میان استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری واقعی است.
مقایسه با راهکارهای دیگر در بازار هوش مصنوعی آموزشی
رقبای OpenAI نیز بیکار ننشستهاند. به عنوان مثال، آنتروپیک در ماه آوریل قابلیت مشابهی را برای دستیار هوشمند خود به نام Claude با عنوان “Learning Mode” عرضه کرد. این موضوع اهمیت فزایندهی توسعه ابزارهای هوشمند یادگیری را در بازار فناوریهای آموزشی به خوبی نشان میدهد.
مزایا و محدودیتهای حالت مطالعه
استفاده از Study Mode مزایای متعددی از جمله تقویت رفتار یادگیرانه، رشد مهارت حل مسئله و ایجاد عادت به تفکر انتقادی را به همراه دارد. با این حال، همچنان نقاط ضعفی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، کاربران میتوانند بهسادگی به حالت معمولی ChatGPT برگردند و صرفاً پاسخها را دریافت کنند. در حال حاضر، OpenAI امکانی برای قفل کردن کاربران در حالت مطالعه از سوی والدین یا مدیران مدارس ارائه نداده، اما ممکن است این قابلیت در آینده اضافه شود.
موارد استفاده و جایگاه ChatGPT در آموزش مدرن
حالت مطالعه میتواند در طیف گستردهای از فعالیتهای آموزشی، از تمرین و مرور مباحث گرفته تا تحلیل کتب و آمادهسازی برای امتحانات مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به افزایش استفاده از هوش مصنوعی مولد در مدارس و دانشگاهها، OpenAI با ارائه چنین ابزارهایی نقش مهمی در شکلدهی به آموزش هوشمند آینده ایفا میکند. این شرکت تأکید کرده که حالت مطالعه تنها اولین گام آنها برای ارتقای یادگیری از طریق ChatGPT است و به زودی اطلاعات بیشتری درباره الگوهای مصرف دانشآموزان از هوش مصنوعی منتشر خواهد کرد.