پیش از همه، اپل در 14 اوت بازگشت قابلیت «Blood Oxygen» را برای کاربران آمریکایی Apple Watch اعلام کرد؛ قابلیتی که با بهروزرسانیهای iOS 18.6.1 و watchOS 11.6.1 در دسترس قرار گرفت. اما این بازگشت که بهگفته شرکت «با حکم اخیر گمرک آمریکا» ممکن شد، همچنان در معرض ریسک لغو دوباره قرار دارد؛ زیرا کمیسیون تجارت بینالملل ایالات متحده (ITC) ممکن است هنوز در پرونده حقاختراع دخالت کند.
سیر حقوقی و نقش CBP و ITC
براساس گزارشها، تصمیم اولیه در تاریخ 1 اوت بهصورت یک «رأی داخلی» در دفتر گمرک و حفاظت مرزی آمریکا (CBP) صادر شد که به اپل اجازه داد تا راهکاری نرمافزاری برای دور زدن ممنوعیت واردات اعمال کند. ممنوعیت واردات اولیه از سوی ITC و براساس شکایت شرکت سازنده دستگاههای پزشکی Massimo علیه اپل بهدلیل ادعای نقض پتنت مرتبط با سنجش اکسیژن خون صادر شده بود.
چهارچوب حقوقی پرونده
Massimo میگوید که CBP با صدور آن رای داخلی، جایگاه ITC را عملاً تضعیف کرده و فرصت شرکت را برای شرکت در مذاکرات نادیده گرفته است. این شرکت همچنین به «اصل معادلها» (doctrine of equivalents) استناد میکند و معتقد است حتی اگر اپل جزئیاتی را تغییر داده باشد، راهکار نرمافزاری اپل ممکن است همچنان خارج از دامنه ادعاهای پتنت نباشد. ITC اعلام کرده که از این شکایت مطلع است و «نگران» وضعیت صلاحیت خود در رسیدگی به اختلافات پتنتی است؛ بدینترتیب احتمال دارد که پرونده مجدداً به ITC ارجاع شود یا ITC مستقلاً وارد عمل شود.
راهکار نرمافزاری اپل؛ چه تغییر فنیای اعمال شد؟
اپل پیشتر بهصورت موقت قابلیت اندازهگیری اکسیژن خون را با یک محدودیت نرمافزاری غیرفعال کرده بود تا مطالبات قانونی را مدیریت کند. راهحلی که اخیراً فعال شد نیز نرمافزاری است؛ بهجای پردازش دادههای Blood Oxygen در پردازنده ساعت، بخشی از پردازش به آیفون متصل منتقل شده است. این تغییر فنی به اپل امکان داد تا از ممنوعیت واردات توسط ITC عبور کند، اما ماهیت نرمافزاری تغییر ممکن است در صورت ورود ITC به پرونده، کافی نباشد.
ویژگی محصول، مزایا و موارد استفاده
قابلیت سنجش اکسیژن خون (SpO2) یکی از ویژگیهای سلامت محور اپل واچ است که برای کاربران علاقهمند به پایش سلامت، ورزشکاران و کسانی که به مشکلات تنفسی حساساند اهمیت دارد. این ویژگی میتواند در ردیابی کیفیت خواب، ارزیابی سطح اکسیژن در فعالیتهای ورزشی و تشخیص علائم اولیه کاهش اشباع اکسیژن کاربرد داشته باشد. مزایای این قابلیت عبارتاند از ادغام با اپلیکیشن Health، تحلیل دادههای بلندمدت و قابلیت اشتراکگذاری با پزشک؛ اما دقت سنسورها و الگوریتمهای پردازشی همواره عامل تعیینکننده کیفیت نتایج است.
مقایسه با رقبا
در بازار گجتهای پوشیدنی، شرکتهایی مانند Fitbit، Garmin و سامسونگ نیز حسگرهای SpO2 و قابلیتهای سلامت مشابه ارائه میدهند. تفاوتها در دقت سنجش، الگوریتمهای پردازش، یکپارچگی نرمافزاری با اکوسیستم تلفن همراه و امکانات تجزیهوتحلیل تاریخی نهفته است. اپل با مزیت اکوسیستم iOS و هماهنگی tight بین ساعت و آیفون، تجربه کاربری متمایزی ارائه میدهد، اما ریسکهای حقوقی میتواند مزیت رقابتی آن را تضعیف کند.
اهمیت بازار و تبعات احتمالی
اگر ITC تصمیم بگیرد در این پرونده ورود کند و راهکار نرمافزاری اپل را نامشروع بشمارد، پیامدها میتواند شامل الزام به عقبنشینی بهروزرسانی، غیرفعالسازی دوباره قابلیت، و احتمال جریمهها یا اقدامات اصلاحی دیگر باشد. چنین رخدادی نهتنها مشتریان Apple Watch در آمریکا را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه پیشینه و حوزه اختیارات نهادهای تنظیمی مانند ITC و CBP را نیز بهچالش خواهد کشید. برای بازار گجتهای سلامت محور، این پرونده میتواند الگوی حقوقی مهمی ایجاد کند که نحوه طراحی راهکارهای نرمافزاری-سختافزاری برای دور زدن محدودیتهای وارداتی را شکل دهد.
نتیجهگیری
پرونده بازگشت قابلیت Blood Oxygen اپل واچ نمونهای است از تلاقی فناوری، سلامت دیجیتال و حقوق پتنت. در حالی که اپل با یک راهکار هوشمندانه موقتی توانست قابلیت را بازگرداند، مرجع نهایی تصمیمگیری میتواند ITC باشد. توسعهدهندگان گجت پوشیدنی، شرکتهای حقوقی فناوری و مصرفکنندگان باید این پرونده را از نزدیک دنبال کنند؛ چرا که نتیجه آن میتواند استانداردهای طراحی محصول، تعامل بین CBP و ITC و آینده ابزارهای سلامت دیجیتال را تحت تأثیر قرار دهد.
