دادگاه فرانکفورت حکم داد؛ پایان ادعای «کربنخنثی» برای اپل واچ؟
یک دادگاه منطقهای در فرانکفورت آلمان بهتازگی حکم داد که ادعای اپل دربارهٔ «کربن خنثی» بودن اپل واچ (Apple Watch) بیاساس و نقض قوانین رقابت تجاری است. این رأی میتواند اپل را وادار کند تبلیغات محصولاتی مانند Apple Watch Series 9، Apple Watch SE و Apple Watch Ultra 2 را در آلمان تغییر دهد یا محدود کند.
مبنای شکایت و حکم دادگاه
شاکی پرونده سازمان محیطزیستی Deutsche Umwelthilfe (DUH) است که این حکم را پیروزی علیه «greenwashing» یا شستشوی سبز میداند. موضوع اصلی اختلاف روشهای جبران انتشار گازهای گلخانهای اپل بود: این شرکت بخشی از انتشار کربن را از طریق پروژهای در پاراگوئه و کاشت درختان اکالیپتوس جبران میکند که روی زمینهای اجارهای اجرا میشود.
دادگاه با استناد به نبود تضمین برای تداوم پروژه جنگلکاری گفت این راهکار «امنیت آیندهٔ پروژه جنگلی را تضمین نمیکند». قاضیان اشاره کردند که حدود 75 درصد از زمینهای پروژه تنها تا سال 2029 تحت قرارداد اپل هستند و هیچ تضمینی برای ادامهٔ پروژه بعد از آن وجود ندارد.
بیانیهها و واکنشها
اظهارات DUH
یوگن رش، مدیر اجرایی فدرال DUH، در بیانیهای گفت: «اپل این تصور را بهطور نادرست القا میکند که اپل واچهایی که به عنوان CO2-neutral تبلیغ میشوند دارای توازن کربنی متعادل هستند. این وعده مصرفکنندهها را فریب میدهد، زیرا مبتنی بر یک طرح جبران کربن با پروژهای ناکارآمد است.»
پاسخ اپل
سخنگوی اپل به AppleInsider گفت که شرکت با حکم اختلاف دارد، اما بهطور کلی رویکرد سختگیرانهٔ خود در حوزهٔ کربنزدایی را مورد تأیید دادگاه دانسته است. اپل ضمن تأکید بر نوآوری در طراحی کمکربن و انرژی پاک، سرمایهگذاری در پروژههای مبتنی بر طبیعت را بخشی از استراتژی خود برای کاهش انتشار اعلام کرده و گفته است که هدف این است که تا سال 2030 زنجیرهٔ تأمینش در سطح جهانی به کربنخنثی برسد.
اپل همچنین مدعی شده است که حذف و کاهش انتشار و نیز روشهای جذب کربن هر دو برای رسیدن به اهداف اقلیمی ضروری هستند و اقدامات DUH میتواند اقدامهای اقلیمی معتبر شرکتها را دلسرد کند.
اقدامات آینده: احتمال تجدیدنظر و پیامدهای حقوقی
اپل این فرصت را دارد که از رأی صادره تجدیدنظر کند و بهاحتمال زیاد این کار را انجام خواهد داد. هنوز اسناد دادگاهی کامل یا جدول زمانی مراحل بعدی علنی نشده است، بنابراین مشخص نیست آیا اپل باید تبلیغات اپل واچ را در آلمان قبل از رفع و فصل نهایی پرونده اصلاح کند یا خیر.
این حکم یکی از نخستین احکام در مسیر پروندههای حقوقی متعددی است که ادعای کربنخنثی بودن محصولات اپل را هدف گرفتهاند؛ پیش از این در فوریهٔ 2025 شکایتی در کالیفرنیا توسط هفت کاربر Apple Watch Series 9، SE و Ultra 2 ثبت شده بود.
تحلیل تأثیر بر بازار و برند
این تصمیم میتواند پیامدهای گستردهتری برای تبلیغات پایداری (sustainability marketing) در صنعت فناوری داشته باشد. شرکتهای بزرگ فناوری که تلاش میکنند خود را بهعنوان پیشرو در نوآوریهای «کربنخنثی» یا «پایدار» معرفی کنند، باید شواهد قابل اتکا و مدرکمحور برای ادعاهای خود ارائه دهند، بهویژه زمانی که ادعاها بر مبنای جبران (carbon offset) بنا شده باشند.
ویژگیهای محصول و مقایسه: اپل واچ در برابر رقبا
ویژگیهای کلیدی اپل واچ
- سنسورهای سلامت پیشرفته: شامل اندازهگیری ضربان قلب، نوارقلب (ECG) و سنجش اکسیژن خون در برخی مدلها.
- یکپارچگی عمیق با اکوسیستم iOS: همگامسازی اعلانها، تماسها و اپلیکیشنها با آیفون.
- طراحی و کیفیت ساخت: متریال متنوع از آلومینیوم تا تیتانیوم و شیشهٔ سرامیکی در مدلهای بالا.
- امکانات ورزشی و ردیابی فعالیت: سنجش دویدن، شنا، دوچرخهسواری و ویژگیهای تمرین حرفهای.
مقایسه مدلها (Series 9، SE، Ultra 2)
Series 9: تعادل بین ویژگیهای پیشرفتهی سلامت و عمر باتری مناسب. برای کاربران حرفهای و کاربران روزمره که به امکانات جدید نیاز دارند.
SE: نسخهٔ اقتصادیتر با بسیاری از امکانات پایهٔ ردیابی سلامت و نوتیفیکیشنها؛ مناسب برای کاربرانی که دنبال ارزش اقتصادی بیشتر هستند.
Ultra 2: طراحی مقاومتر، عمر باتری طولانیتر و ویژگیهای مخصوص ماجراجویان و ورزشکاران حرفهای؛ مناسب برای کاربران آوتدور و حرفهایهای ورزش.
مزایا، موارد استفاده و اهمیت بازار
مزایا: ادغام سلامت دیجیتال، راحتی در مدیریت نوتیفیکیشنها، و ارزش برند اپل. موارد استفاده شامل نظارت سلامت روزمره، پایش ورزش و فعالیت بدنی، و استفادهٔ حرفهای برای دادههای سلامت و هشدارهای اضطراری است.
اهمیت بازار: ادعاهای پایداری و کربنخنثی میتواند تأثیر قابلتوجهی بر تصمیم خرید مصرفکنندگان آگاه از محیطزیست داشته باشد. بنابراین شفافیت در گزارشگری انتشار کربن، زنجیرهٔ تأمین کمکربن و پروژههای اعتبار کربن (carbon offset projects) برای حفظ اعتماد بازار حیاتی است.
نتیجهگیری
حکم دادگاه آلمان یک زنگ خطر برای شرکتهای فناوری است که ادعاهای زیستمحیطی را بدون مستندات بلندمدت و شفاف مطرح میکنند. برای اپل، این پرونده علاوه بر بُعد حقوقی، آزمونی برای تعهد واقعی شرکت به اهداف بلندپروازانهٔ زیستمحیطی مانند رسیدن به کربنخنثی شدن زنجیرهٔ تأمین تا سال 2030 خواهد بود. در عین حال کاربران و ناظران بازار باید منتظر چگونگی واکنش اپل و تبعات احتمالی بر تبلیغات و استراتژیهای پایداری در صنعت باشند.