استخراج DNA از نمونههای چندصدساله با چالشهایی مانند شکست زنجیرهای، آلودگی با DNA دیگران و تجزیه شیمیایی مواجه است. مدیر پروژه و انسانشناس مولکولی، دیوید کاراملی، به ضرورت تحلیلهای دقیق و بررسی میزان حفاظتشدگی DNA اشاره کرده و گفته است که در صورت مناسب بودن مواد ژنتیکی میتوان آنالیز قطعات کروموزوم Y را ادامه داد. علاوه بر این، نتایج باید توسط آزمایشگاههای مستقل بازتولید شوند تا از اصالت و دقت ادعاها اطمینان حاصل شود.
استخراج، کاوش و دادههای ژنئالوجیک
پژوهشگران باستانشناسی دانشگاه فلورانس به رهبری الساندرو ریگا و لوکا باککی هدایت عملیات کاوش بر قبر خانوادگی داوینچی را بر عهده دارند. این قبر ممکن است شامل استخوانهای جد، عمو و نیمبرادران لئوناردو باشد؛ یافتههای ابتدایی نشان میدهد حداقل یک اسکلت مردانه در میان نمونهها وجود دارد که میتواند برای آزمونهای کروموزومی مناسب باشد.
تلاشهای وزّوسی و ساباتو برای ردگیری 15 نوادهٔ پدری و نیمبرادری در طول سالها نقش کلیدی داشته است. این پژوهشهای ژنئالوجیک به همراه آنالیزهای مولکولی، امکان ایجاد رجعی را فراهم میکند تا مشخص شود آیا واقعاً با یک شاخهٔ خونی ممتد مواجهیم یا خیر.
پیامدها و چشمانداز
اگر تطابق میان کروموزوم Y نوادگان زنده و نمونههای قدیمی تأیید شود، گام بعدی انجام توالییابیِ دقیقتر خواهد بود. توالییابی ژنوم (genome sequencing) میتواند بینشهایی دربارهٔ ویژگیهای بینایی، احتمالات ژنتیکی مربوط به سلامت و حتی بازسازی سهبعدی چهرهٔ لئوناردو از طریق همبستگیهای ژنتیکی و فنون تصویرسازی فراهم کند. با این حال، دانشمندان هشدار میدهند که ارتباط ژنتیک با خصایص پیچیدهٔ رفتاری یا هنری باید با احتیاط تفسیر شود.
دیدگاه یک کارشناس
دکتر سارا تامپسون، ژنتیکدان مولکولی و مدرس دانشگاه، میگوید: “ترکیب شواهد ژنئالوجیک و آنالیز کروموزومی میتواند تصویر بهتری از نسب خونی ارائه دهد، اما توالییابی ژنوم یک فرد تاریخی همیشه با محدودیتهایی در تفسیر همراه است. ما میتوانیم بعضی از مستعدات بیولوژیک را شناسایی کنیم، اما پیوند دادن مستقیم ژنها به خلاقیت یا مهارتهای هنری چندان ساده نیست.”
نتیجه گیری
پروژهٔ Leonardo DNA گامی بزرگ در تلفیق ژنئالوژی تاریخی، باستانشناسی و ژنتیک مولکولی است. شناسایی شاخهٔ نرانهٔ خانواده، کاوش قبرستان خانوادگی و اولین نتایج تطابق کروموزوم Y نویدبخشاند، اما مسائل فنی و نیاز به بازتولید نتایج توسط آزمایشگاههای مستقل همچنان باقی است. در صورت موفقیت، این پژوهش میتواند به توالییابی بخشی از ژنوم لئوناردو منجر شود و اطلاعات تازهای دربارهٔ زیستشناسی و سلامت او فراهم آورد—اما تفسیر صفات پیچیدهٔ انسانی باید همواره با رویکردی محتاطانه و مبتنی بر شواهد انجام شود.