ایلان ماسک اخیراً در توییتی اعلام کرد که فکر میکند مدل جدید xAI با نام گروک ۵ ممکن است شانس رسیدن به هوش مصنوعی عمومی (AGI) را داشته باشد؛ یعنی ممکن است این تحول خیلی زودتر از پیشبینیهای قبلی رخ دهد و حتی احتمالا تا پایان سال جاری که زمان انتشار گروک ۵ اعلام شده، قابل مشاهده باشد.
ماسک در پلتفرم X نوشت که قبلاً چنین برداشتی نداشته است: او نوشت که اکنون فکر میکند xAI با گروک ۵ این شانس را دارد که به AGI برسد. این تغییر موضع از سوی کسی که پیشتر بهطور برجسته نسبت به پیامدهای AGI ابراز نگرانی کرده بود، توجه گستردهای جلب کرده است. زمان توییت: ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵.
هوش مصنوعی عمومی (AGI) هدفی است که بسیاری از شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی دنبال میکنند. تعریفها گاه بهصورت ظریف تغییر میکنند تا با دیدگاهها یا استدلالهای گوناگون تطابق پیدا کنند، اما توافق نسبی بین کارشناسان وجود دارد که منظور سامانهای هوشمند است که بتواند در طیف گستردهای از وظایف فکر کند، یاد بگیرد و دانش را بهطور انعطافپذیر و سازگار به کار گیرد، بهگونهای که به سطح انعطاف و سازگاری انسانها نزدیک شود.
دلیل تلاش شرکتها برای رسیدن به AGI روشن است: دستیابی به چنین توانمندیای میتواند انقلاب در علوم، پزشکی، فناوری و زندگی روزمره ایجاد کند. در عین حال این پیشرفت پرسشهای عمیق اخلاقی، ایمنی و کنترل را مطرح میکند، زیرا ممکن است دشوار باشد چیزی را که از توان تفکر ما فراتر میرود، بهطور کامل کنترل کرد. تماشای فیلمهایی مثل ترمیناتور هم باعث نمیشود نگرانیها بیاهمیت به نظر برسند.
پدرخوانده هوش مصنوعی جفری هینتون، دانشمند بریتانیایی-کانادایی و از پیشگامان یادگیری عمیق که گاه او را پدرخوانده هوش مصنوعی مینامند، بهویژه در هشدار نسبت به پیامدهای توسعه AGI فعال بوده است. او احتمال ۱۰ تا ۲۰ درصدی داده که هوش مصنوعی ممکن است طی ۳۰ سال آینده به تهدیدی منجر شود که حتی نابودی انسانها را در پی داشته باشد.
توییت اخیر ماسک تا حدی تغییری در موضع اوست، چون دو سال پیش او جزو امضاکنندگان یک فراخوان جهانی برای توقف موقت آزمایشهای پیشرفته هوش مصنوعی بود و از خطرات عمیق اجتماعی و انسانی سخن گفت و AGI را خطری فراتر از سلاحهای هستهای خواند. او هشدار داد که نباید بدون بررسی جامع پیامدها به توسعه آن شتاب زد.
اگر اکنون ماسک معتقد است گروک ۵ میتواند عصر AGI را آغاز کند، آیا نباید نگران باشیم؟ مخصوصاً اگر چنین نیرویی در اختیار یک شرکت واحد و یک فرد با ویژگیهای خاص قرار گیرد.
شاید هنوز خیلی زود باشد برای نگرانی کامل برای بررسی موضوع با هیمانشو تایاگی، استاد در Indian Institute of Science و یکی از بنیانگذاران Sentient، گفتوگو کردم. Sentient یک شرکت هوش مصنوعی متنباز است که با سرمایهای حدود ۱.۲ میلیارد دلار و حمایت پیتر تیل شناخته میشود. به گفته تایاگی، ممکن است فعلاً دلیلی برای نگرانی فوری وجود نداشته باشد.
تایاگی گفت که ما در حال مشاهده بهبودهای فوقالعاده در تواناییهای هوش مصنوعی در انجام وظایف دیجیتال پیچیده هستیم. او انتظار دارد گروک ۵ بتواند پژوهشهای پیچیده در اینترنت انجام دهد و پاسخهای برجسته و درخشان ارائه کند؛ کاری که بعضی آن را AGI مینامند. اما او افزود که آیا این مدل بهزودی مسائل علمی جدید را حل خواهد کرد یا پروتئینهای مصنوعی کشف خواهد کرد؟ در این مورد تردید دارد.
بنابراین، در حالی که نسخههای پیشرفتهای مانند گروک ۵ یا نسخههای بعدی چتجیپیتی ممکن است در وظایف دیجیتال برتری پیدا کنند، به نظر نمیرسد AGI کامل درست همین حالا از راه برسد.
با این حال، حتی اگر این نسخهها AGI کامل نباشند، پیامدها میتواند جدی باشد. مدلهای غیرشفاف از شرکتهایی همچون xAI و OpenAI اغلب به نظر میرسد سرعت و کارایی را بر ایمنی ترجیح میدهند که این امر میتواند تهدیدات زیربنایی امنیتی و ایمنی را تشدید کند. از سوی دیگر، گزینههای متنباز مانند Sentient تصویری متفاوت از آینده ارائه میدهند؛ آیندهای که هنوز نوشته نشده و میتواند مسیرهای کمخطرتر و قابل کنترلی را نشانه گیرد.
زمان همه چیز رو مشخص می کنه